Water havo2
par.1 ijs,water,waterdamp
http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/84-Stoffen-En-Fasen
Fasen
De toestand waarin een stof voorkomt (gas, vloeistof of vast) noemen we de fase of aggregatietoestand. Afhankelijk van temperatuur en druk treden er overgangen op van de ene naar de andere fase. Deze overgangen beschrijven we hier op twee niveaus, op macroscopisch niveau (kun je zien) en op microscopisch niveau (beschouwing op moleculair niveau, verklaarbaar met het deeltjesmodel).
Macro- en microscopisch
Macroscopisch waarnemen en microscopisch verklaren
- Elke stof is opgebouwd uit moleculen, die kenmerkend zijn voor die stof.
- Moleculen van een stof zijn voortdurend in beweging.
- Er is lege ruimte tussen de moleculen.
- Moleculen bewegen gemiddeld sneller als de temperatuur stijgt.
- Moleculen oefenen krachten op elkaar uit.
Bron: Petrucci, General Chemistry
Macroscopisch gezien
De drie fasen
- ijs: H2O(s);
- vloeibaar water: H2O(l);
- waterdamp: H2O(g).
- (s) = vast (Engels: solid);
- (l) = vloeibaar (Engels: liquid);
- (g) = gasvormig (Engels: gas).
Stofeigenschap
De H2O(g) in de lucht is voor ons onzichtbaar, en H2O(s) zien we alleen bij vorst en in het vriesvak van de koelkast.
Voorbeeld van zichtbare fasen van water: vast (ijsberg) en vloeibaar (wolken, nevel, zee) De dampfase is niet zichtbaar.
Microscopisch gezien
-
Vaste fase
De moleculen liggen tegen elkaar aan en zijn regelmatig gerangschikt in een driedimensionale stapeling. We noemen zo’n regelmatige stapeling een kristalrooster. De moleculen hebben een vaste plaats en kunnen alleen een beetje trillen. Door deze trilling heeft ieder molecuul een ruimte nodig die iets groter is dan de afmeting van het molecuul. De onderlinge samenhang (aantrekkingskracht) tussen de moleculen noemen we cohesie.
-
Vloeibare fase
De moleculen hebben geen vaste plaats. Trillend bewegen de moleculen zich betrekkelijk vrij tussen elkaar door. De cohesie houdt de moleculen wel bij elkaar, maar is niet sterk genoeg om ze op een vaste plaats te houden. De intermoleculaire ruimtes zijn wat groter dan in de vaste fase. Vloeistoffen nemen daarom in het algemeen een groter volume in dan vaste stoffen.
Een belangrijke uitzondering hierop is water: de vloeibare vorm heeft een kleiner volume dan de vaste vorm (bij bevriezen zet water uit; ijs heeft een groter volume dan water). Zie 'Waterstofbrug' in het thema 'Moleculaire stoffen'.
-
Gasvormige fase
De moleculen hebben evenmin een vaste plaats. Trillend bewegen de moleculen zich ongeordend op relatief grote afstand van elkaar. Grote afstand wil zeggen: groot ten opzichte van hun eigen diameter (de afstand is minstens tien keer zo groot). De cohesie is te zwak om de moleculen bij elkaar te houden.
De vaste fase, vloeibare fase en gasfase in de onderstaande animatie.
http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/80-Het-Molecuulmodel
Colofon
Het arrangement Water havo2 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
- Auteurs
- Laatst gewijzigd
- 2020-10-05 10:40:16
- Licentie
-
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
- het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
- het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
- voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
- Toelichting
- hfd.3 water havo2
- Eindgebruiker
- leerling/student
- Moeilijkheidsgraad
- gemiddeld
Bronnen
Bron | Type |
---|---|
http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/84-Stoffen-En-Fasen http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/84-Stoffen-En-Fasen |
Link |
https://youtu.be/V0hV4BN2Kgk https://youtu.be/V0hV4BN2Kgk |
Video |
http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/80-Het-Molecuulmodel http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/80-Het-Molecuulmodel |
Link |
http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/83-De-Celsius-Schaal http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/83-De-Celsius-Schaal |
Link |
http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/93-Absolute-Temperatuur http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/93-Absolute-Temperatuur |
Link |
http://inask.nl/index.php/211 http://inask.nl/index.php/211 |
Link |
http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/85-Faseovergangen http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/85-Faseovergangen |
Link |
https://youtu.be/V0hV4BN2Kgk https://youtu.be/V0hV4BN2Kgk |
Video |
Van vaste stof naar gasvorming en weer terug naar vaste stof https://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20110212_sublimeren01 |
Video |
Waarom zijn takjes van bomen bij vriesweer zo mooi wit? https://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20031208_09_04rijpen |
Video |
wolk maken in fles http://www.expeditionchemistry.nl/wolk-de-fles/ |
Link |
fasen en fase-overgangen https://www.youtube.com/watch?v=WxwCgZXtDGA |
Link |
http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/86-Kook-En-Smeltpunt http://inask.nl/index.php/13-Onderwerpen/Materialen/86-Kook-En-Smeltpunt |
Link |