Opdracht

Praktische opdracht Nederlands landschap

Vooraf

Wat ga je doen?

 

Je werk in een groepje van drie aan een werkstuk waarin je een Nederlands landschap uitdiept. Het werkstuk bestaat uit een correcte beantwoording van hoofdvraag en deelvragen over dat landschap.Je kiest uit één van de volgende landschappen

 

Landschappen die in het Holoceen zijn gevormd...

1. Zeekleilandschap: de kwelders en ingedijkte polders van Zeeland en Noord-Groningen,

                                   of Eemvallei.

http://www.hetzeeuwselandschap.nl

2. Duinlandschap:      de Hollandse Kust van Zuid- en Noord Holland. Zie http://www.kennemerduinen.nl

3. Veenlandschap:     West- Nederland

of hoogveen van Drente (bij Hoogeveen en Emmen)

4. Rivierenlandsch:     Bijv. de Betuwe of het Land van Maas en Waal.

 

Landschappen die vanaf het Pleistoceen werden gevormd...
5. Stuwwallen:            Utrechtse Heuvelrug, t Gooi, de Veluwe of Salland.
6. Zandlandschap:      vlakke dekzandgebieden: Noord Brabant, de Achterhoek.

Zie ook http://www.drentslandschap.nl

7. Lösslandschap:      het heuvellandschap van Zuid-Limburg.

 

Belangrijk onderdeel is het ontwerpen van een landschappelijke route door jullie landschap. Dit kan gemakkelijk in Google Maps (my maps).

 

 

Orientatie

Vooraf besteed je aandacht aan twee inleidende vragen.

1.         Waar kan je het gekozen landschap in Nederland vinden?

2.         Is het landschap beschermd, of zijn er nationale parken in de buurt? En waarom dan?

https://www.synbiosys.alterra.nl/natura2000/gebiedendatabase.

 

Neem de atlas erbij. Gebruik de kaartbladen bij Ruimtelijke Ordening (blz. 52 - 68). De inleidende vragen beantwoord je in een goed lopende tekst en onder verwijzing naar kaarten uit de atlas. Voeg zelf ook een kaart in. Motiveer de keuze van jullie landschap. Daarna vertel je in de inleiding dat je een excursie bedenkt in een aantrekkelijke route door dit landschap. Vertel ook met welk doel.

Stap 2

Onderzoek deze vier deelvragen

1.         Wanneer is het landschap gevormd en hoe zag Nederland eruit tijdens deze periode?

 

2.         Welke natuurkrachten hebben het landschap gevormd?

 

3.         Wat zijn de kenmerken van het landschap:

- soort bodem en de mogelijkheden die de bodem gaf voor soort landbouw

- hoogteverschil (reliëfvormen)

- waterhuishouding

Denk aan de aan- en afvoer van grondwater, regenwater via kanalen, denk aan de hoogte van de grondwaterstand in beekjes met hoog grondwater.

- natuur: de diversiteit van planten en dieren.

- de verkaveling: dus de indeling en vormen van de percelen (vanuit de lucht mooi te zien). Heeft ruilverkaveling het aangezicht van het landschap veranderd?

En welke functies heeft het landschap gehad voor de mens?

We kennen bijvoorbeeld deze functies:

-       Zeewering (bescherming hoogwater),

-       drinkwater,

-       hout (bos) als bouwmateriaal of brandstof

-       brandstof (veen, steenkool)

-       bouwstenen (rivierklei > bakstenen of bouwmaterialen en cement van löss, zand).

 

 

4.         Hoe herken je de natuurlijke kenmerken in het landschap en waar kun je dit landschap goed bezoeken?

Gebruik voor deze vraag o.a. Google Earth en Maps. Bovendien bedenk je een excursie in dit landschap: een fietstocht van 30 kilometer langs een leuke route! Teken deze route in m.b.v. Google Maps/ my maps. Maak hiervoor wel een gmail account aan. Maak in jouw  tekst duidelijk hoe het landschap wordt gewaardeerd. Motiveer de keuze van de route!

 

Stap 4

Bronnen

Bronnen die je kan gebruiken

http://www.geologievannederland.nl/ kijk verder bij: landschap/landschapsvormen

http://www.Landsschapsgeschiedenis.nl (veel info over landschappen in Noord-Nederland)

http://www.geobronnen.com

http://ondergrondvannederland.nl

Hoogtekaarten van Nederland http://www.ahn.nl

Grote Bosatlas, diverse kaartbladen

https://www.synbiosys.alterra.nl/natura2000/gebiedendatabase.

 

Verder:  Kijk op sites van Staatsbosbeheer, het Utrechts landschap, het Gelders Landschap.

websites van de Natuurmonumenten, Ruimte voor de rivier…

Bekijk ook filmpjes over het ontstaan van het landshap.

En gebruik Google Maps en Google Earth

Zoek zelf verder door slim te zoeken op begrippen.

 

Materiaal dat door water, wind of ijs wordt verplaatst  wordt uiteindelijk op bepaalde plekken afgezet. Op die plekken verzamelt zich steeds meer van dat materiaal. Dat heet sedimentatie. Door sedimentatie ontstaan nieuwe landschappen.

Hoe een gletsjer als een soort transportband invloed uitoefent op het landschap, zie je in de deze video.

Video: 18=Gletsjers en Kusten
Kijk van 2,12 minuten “Het is haast niet te geloven, maar“ tot 5,23 minuten “is afkomstig uit het gebergte“.

  1. letsjers of schuivende ijsmassa’s brengen heel wat teweeg in het landschap. De gletsjer uit het filmfragment veroorzaakt uiteindelijk een eindmorene.
    Leg uit wat dat precies is.
  2. Morenen zijn niet hetzelfde als stuwwallen. Hiernaast zie je een oude prent van de stuwwal bij Nijmegen en een foto van de St. Jansberg, een eindmorene. Zoek uit wat het verschil is tussen een stuwwal en een eindmorene.

Verder worden door sedimentatie landschappen gevormd langs rivieren. Niet langs de bovenloop ervan want daar vindt alleen erosie plaats omdat de stroomsnelheid van het water voor sedimentatie te hoog is. Wel langs de middenloop in heuvelachtig gebied waar de rivier door brede valleien stroomt en waar de stroomsnelheid lager is en langs de benedenloop waar de rivier door vlak terrein loopt dat bij hoge waterstanden in de rivier onder water loopt en  waar de stroomsnelheid nog lager is. Op plekken waar de stroomsnelheid van het water ineens afneemt, ontstaan puinwaaiers. Op die plekken sedimenteert extra veel materiaal in een driehoek met een punt tegen de stroomrichting van het water in gericht.

Kijk naar deze twee filmopnamen:

Vanaf begin tot 1.18 minuten.

 

Speelduur 2.34 minuten.

Een bijzonder rivierlandschap ontstaat bij de monding van een rivier. Zie dit fragment van de schooltvfilm:

Video: Aardrijkskunde voor de Tweede Fase: Exogene krachten
Vanaf 9.17 minuten “In een rivierdal en in een delta” tot 10.00 minuten “van wel twee kilometer breedte ontstaan.”

  1. Waarom vind je in de bovenloop van een rivier in het hooggebergte alleen grote stenen en geen zand of grind in de bedding?
  2. Hoe ontstaan grind, zand en klei en in welk deel van een rivier ontstaan ze?
  3. Waarom bestaat een groot deel van de Nederlandse bodem uit zand? Op het kaartje hiernaast zie je een indeling van grof naar fijn. Hoe donkerder de kleur, hoe grover het materiaal. Geef een verklaring voor deze verdeling.

  1. In welke onderdelen van de rivierloop stroomt een rivier door een vlakte en niet door een dal?
  2. Hoe ontstaan puinwaaiers?
  3. Hoe ontstaat een delta?​
  4. Hoe meandert een rivier?
  5. Via Google Earth kun je in het landschap (hiernaast de Maas) meanders herkennen. Waaraan herken je plekken waar in het verleden een rivier heeft gestroomd?

 

Stap 5

Taakverdeling en verantwoordelijkheid

Maak een taakverdeling en spreek elkaar hierop aan. Zorg dat je per les een doel hebt; een stukje van de deelvraag doet. Sla alles goed op en deel de informatie met elkaar. En spreek af.

 

AAN DE SLAG!

 

Beoordeling

            

Criterium

Omschrijving

1

2

3

4

5

Uitvoering opdracht

Je houdt je aan de opdracht, stap 1 t/m 5. Je hebt een inleiding waarin je uitlegt wat je gaat doen. Je hebt een middendeel waarin je de deelvragen netjes in een hoofdstukje zet. De route is verantwoord bedacht en helder beschreven. En je hebt een terugblik waarin je aangeeft wat je hebt geleerd en of je je eigen excursie (route) ook aanbeveelt om zelf te doen.

 

 

 

 

 
 

De deelvragen worden correct beantwoord.

 

 

 

 

 

Bronnen

Bronnen worden goed toegepast

Je hebt minimaal 8 keer naar een bron verwezen.

 

 

 

 

 

Vereiste elementen

Twee a drie kaarten kaart met bronvermelding.

Vier tot vijf foto’s met bronvermelding.

Route ingetekend in kaart.

 

 

 

 

 

Tekst

Het werkstuk is in correct Nederlands geschreven, met de juiste spelling en grammatica.

Begrippen zijn goed toegepast.

 

 

 

 

 

Kaarten

Alle gebruikte kaarten hebben een duidelijk toegevoegde waard.

Route ingetekend en interessant gemaakt. Gebruik van Google Maps, eigen kaart, levert bonus op.

 

 

 

 

 

Inhoud

Is het verhaal samenhangend en leerzaam?

 

 

 

 

 
 

Uit de inhoud blijkt dat de leerling het eigen landschap heeft verkend en de deelvragen correct heeft beantwoord.

 

 

 

 

 

Auteur

Het is duidelijk wie het werkstuk heeft gemaakt. Overschrijven is taboe; alles gaat in eigen bewoordingen.

 

 

 

 

 
 

 

 

 

 

 

 
 

Totaal

 

 

 

 

 

 

Toelichting: 1 = slecht; 2 = onvoldoende;  3= matig, zwak, niet voldoende;

4= voldoende; en 5 goed of prima.

 

 

 

 

 

Stap 6

Eindproduct
Jullie hebben geïnventariseerd wat de sterke en zwakke punten zijn in je eigen buurt of wijk (stap 1 en 4). Je weet inmiddels wat er gebeurt als voorzieningen onder druk komen te staan of zelfs verdwijnen (stap 3).  De video’s over de buurtinitiatieven (stap 2) hebben je misschien wel geïnspireerd en op ideeën gebracht.



Nu wordt het tijd om aan de slag te gaan: jullie bedenken een actie om de leefbaarheid in de wijk of dorp te verbeteren.

  • Kies minimaal drie verbeterpunten (zie stap 1) uit waarvoor je steun van buurtgenoten denkt te kunnen krijgen.
  • Zorg dat een voorziening onderdeel is van de actie.
  • Schrijf op wat het doel is van de actie. Wat wil je precies bereiken?
  • Bedenk met zijn tweeën een actie om dat doel te bereiken.

Wat moet er gebeuren?
Ontwerp een poster om de actie zo wervend mogelijk te presenteren.
In de gereedschapskist zie je in een stappenplan hoe je een affiche maakt.
Kijk nog even bij Eindproduct - Beoordeling hoe jullie docent het affiche gaat beoordelen.

De poster moet in een oogopslag zichtbaar maken:

  • waar jouw initiatief is;
  • wat voor een project of actie je gaat beginnen;
  • voor wie het bedoeld is;
  • waarom het belangrijk is.

Let ook op een verzorgde vormgeving.

Klaar en tevreden?
Laat het eindproduct beoordelen door jullie docent

 

  • Het arrangement Opdracht is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Wouter Rekké
    Laatst gewijzigd
    2017-11-03 15:56:29
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    In deze opdracht denk je na over wat jij in jouw buurt veranderd en verbeterd zou willen zien. En mocht je in een perfecte buurt wonen: bedenk dan een zinvol initiatief voor mensen die het minder getroffen hebben.
    Leerinhoud en doelen
    Wonen [vervallen na 2014]; Een situatiebeschrijving van wonen in Nederland; Aardrijkskunde; Bevolking en ruimte;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    leerlijn, rearrangeerbare

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Rekké, Wouter. (z.d.).

    Afbraak en afzetting van gesteenten

    https://maken.wikiwijs.nl/113799/Afbraak_en_afzetting_van_gesteenten

    VO-content Aardrijkskunde. (2019).

    Leefbaarheid - hv123

    https://maken.wikiwijs.nl/52448/Leefbaarheid___hv123

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van