Bronnen

Bronnen die je kan gebruiken

http://www.geologievannederland.nl/ kijk verder bij: landschap/landschapsvormen

http://www.Landsschapsgeschiedenis.nl (veel info over landschappen in Noord-Nederland)

http://www.geobronnen.com

http://ondergrondvannederland.nl

Hoogtekaarten van Nederland http://www.ahn.nl

Grote Bosatlas, diverse kaartbladen

https://www.synbiosys.alterra.nl/natura2000/gebiedendatabase.

 

Verder:  Kijk op sites van Staatsbosbeheer, het Utrechts landschap, het Gelders Landschap.

websites van de Natuurmonumenten, Ruimte voor de rivier…

Bekijk ook filmpjes over het ontstaan van het landshap.

En gebruik Google Maps en Google Earth

Zoek zelf verder door slim te zoeken op begrippen.

 

Materiaal dat door water, wind of ijs wordt verplaatst  wordt uiteindelijk op bepaalde plekken afgezet. Op die plekken verzamelt zich steeds meer van dat materiaal. Dat heet sedimentatie. Door sedimentatie ontstaan nieuwe landschappen.

Hoe een gletsjer als een soort transportband invloed uitoefent op het landschap, zie je in de deze video.

Video: 18=Gletsjers en Kusten
Kijk van 2,12 minuten “Het is haast niet te geloven, maar“ tot 5,23 minuten “is afkomstig uit het gebergte“.

  1. letsjers of schuivende ijsmassa’s brengen heel wat teweeg in het landschap. De gletsjer uit het filmfragment veroorzaakt uiteindelijk een eindmorene.
    Leg uit wat dat precies is.
  2. Morenen zijn niet hetzelfde als stuwwallen. Hiernaast zie je een oude prent van de stuwwal bij Nijmegen en een foto van de St. Jansberg, een eindmorene. Zoek uit wat het verschil is tussen een stuwwal en een eindmorene.

Verder worden door sedimentatie landschappen gevormd langs rivieren. Niet langs de bovenloop ervan want daar vindt alleen erosie plaats omdat de stroomsnelheid van het water voor sedimentatie te hoog is. Wel langs de middenloop in heuvelachtig gebied waar de rivier door brede valleien stroomt en waar de stroomsnelheid lager is en langs de benedenloop waar de rivier door vlak terrein loopt dat bij hoge waterstanden in de rivier onder water loopt en  waar de stroomsnelheid nog lager is. Op plekken waar de stroomsnelheid van het water ineens afneemt, ontstaan puinwaaiers. Op die plekken sedimenteert extra veel materiaal in een driehoek met een punt tegen de stroomrichting van het water in gericht.

Kijk naar deze twee filmopnamen:

Vanaf begin tot 1.18 minuten.

 

Speelduur 2.34 minuten.

Een bijzonder rivierlandschap ontstaat bij de monding van een rivier. Zie dit fragment van de schooltvfilm:

Video: Aardrijkskunde voor de Tweede Fase: Exogene krachten
Vanaf 9.17 minuten “In een rivierdal en in een delta” tot 10.00 minuten “van wel twee kilometer breedte ontstaan.”

  1. Waarom vind je in de bovenloop van een rivier in het hooggebergte alleen grote stenen en geen zand of grind in de bedding?
  2. Hoe ontstaan grind, zand en klei en in welk deel van een rivier ontstaan ze?
  3. Waarom bestaat een groot deel van de Nederlandse bodem uit zand? Op het kaartje hiernaast zie je een indeling van grof naar fijn. Hoe donkerder de kleur, hoe grover het materiaal. Geef een verklaring voor deze verdeling.

  1. In welke onderdelen van de rivierloop stroomt een rivier door een vlakte en niet door een dal?
  2. Hoe ontstaan puinwaaiers?
  3. Hoe ontstaat een delta?​
  4. Hoe meandert een rivier?
  5. Via Google Earth kun je in het landschap (hiernaast de Maas) meanders herkennen. Waaraan herken je plekken waar in het verleden een rivier heeft gestroomd?