Vast, vloeibaar en gas

Vast, vloeibaar, gas

De bouwstenen van stoffen zijn moleculen.
Stoffen kun je onderverdelen in:

Vaste stoffen
In vaste stoffen zitten de moleculen dicht op elkaar geplakt.
De moleculen kunnen uitsluitend op hun plaats trillen.

Vloeibare stoffen
In vloeistoffen zitten de moleculen iets minder dicht op elkaar en kunnen ze langs elkaar heen bewegen.

Gassen
In gassen bewegen de moleculen op grote afstand van elkaar.

Fase-overgangen

De meeste stoffen kunnen zowel voorkomen als vaste stof, als vloeistof en gasvormig.
Je spreekt van drie fasen waarin de stof voor kan komen.
In welke fase een stof voorkomt, is afhankelijk van de snelheid waarmee de moleculen bewegen. Als de temperatuur van een stof verandert, verandert de snelheid waarmee de moleculen bewegen.

Er zijn zes fase-overgangen mogelijk:

  • van vast naar vloeibaar
  • van vloeibaar naar vast
  • van vloeibaar naar gas
  • van gas naar vloeibaar
  • van vast naar gas
  • van gas naar vast.

Smelten en stollen

Als een vaste stof overgaat in een vloeistof noem je dat smelten.
Je spreekt van stollen als een vloeistof overgaat in een vaste stof.
Het smeltpunt of stolpunt is die temperatuur waarbij de moleculen zo snel bewegen,
dat de vaste stof overgaat in een vloeistof of omgekeerd.


Het smeltpunt of stolpunt verschilt per stof.
Daarom zijn het smeltpunt en stolpunt stofeigenschappen van de stof.
Het smeltpunt van water ligt bij 0 °C.
Het smeltpunt van alcohol ligt bij -114°C

Verdampen en condenseren

Als een vloeistof over gaat in een gas noem je dat verdampen.
Je spreekt van condenseren als een gas overgaat in een vloeistof.
Het kookpunt is de temperatuur waarbij de moleculen zo snel bewegen
dat ze aan de vloeistof ontsnappen en gas worden.


Ook het kookpunt verschilt per stof.
Het kookpunt van water ligt bij 100 °C.
Het kookpunt van alcohol ligt bij 78°C

Rijpen en vervluchten

Rijpen is de overgang van een stof van de gas fase naar de vaste fase.
Normaal gaat de overgang gas naar vast in twee stappen.
Eerst condenseert het gas zodat het een vloeistof wordt die hierna kan stollen,
maar de vloeistoffase komt dus niet om de hoek kijken bij rijpen.
Het tegenovergestelde van rijpen wordt vervluchting of sublimeren genoemd.


Een voorbeeld van rijping is het ontstaan van ijsbloemen.
IJsbloemen ontstaan als waterdamp tegen een ruit aankomt waarvan de temperatuur 0°C is.

  • Het arrangement Vast, vloeibaar en gas is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2021-05-27 09:45:19
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    De Kennisbanken bevatten de theorie bij de opdrachten.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Materie; NaSk;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    gas, kennisbank, stoffen en materialen, vast, vloeibaar

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Kennisbanken. (2017).

    Stoffen en eigenschappen

    https://maken.wikiwijs.nl/110737/Stoffen_en_eigenschappen

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van