Voedselzekerheid in de VS en Nigeria

Voedselzekerheid in de VS en Nigeria

Voedselzekerheid in de VS en Nigeria

Stap1

De graanschuur van de VS

 

De VS produceert zoveel voedsel, dat het grootste deel wordt geëxporteerd naar het buitenland. Het midden van het land, dat bekend staat als de Great Plains (grote vlakten), wordt de ‘graanschuur van Amerika’ genoemd. Naast graan worden er ook andere gewassen als maïs en soja verbouwd.

Graan, maïs en soja worden ook op de wereldmarkt verhandeld. Naast uitgestrekte velden met deze handelsgewassen vind je op de Great Plains ook grote kuddes met koeien. De veeteelt is er extensief: weinig dieren per oppervlak. Van zoveel ruimte kunnen Nederlandse koeien alleen maar dromen.

De grote landbouwproducenten kunnen hun producten gemakkelijk kwijt aan het buitenland, omdat de prijzen laag zijn door de exportsubsidies van de Amerikaanse overheid. Het komt voor dat Amerikaanse graanexporteurs hun graan onder de wereldmarktprijs kunnen aanbieden. Dat wordt wel dumping genoemd.
Zo zijn de Amerikaanse landbouwproducten ook aantrekkelijk voor Nigeria, dat nog steeds met voedseltekorten kampt. Nadeel: lokale boeren in Nigeria kunnen die concurrentie niet aan en zij raken hun landbouwproducten niet kwijt.

 

  • Leg in je eigen woorden uit waarom dumping gezien kan worden als oneerlijke concurrentie. 

Stap2

Veel landen zoeken naar middelen om hun afhankelijkheid van schaarse fossiele brandstoffen zoals olie, gas en steenkool te verminderen. Eén van die middelen is het gebruik van biobrandstoffen. De Verenigde Staten lopen daarin voorop. Biobrandstoffen zijn brandstoffen gemaakt van planten zoals maïs, suikerriet, koolzaad of algen. Uit deze planten wordt alcohol of diesel gemaakt.

Door omvangrijke subsidies zijn veel boeren overgeschakeld op maïsteelt voor de productie van bio-ethanol, de populairste biobrandstof. In 2013 gebruikten de VS 13% van alle maïs op de wereld voor de productie van ethanol. Bijna 40% van de binnenlandse maïsproductie verdwijnt uiteindelijk in de tank van een auto.

Van alle biobrandstoffen in de wereld wordt meer dan de helft (51%) in de Verenigde Staten geproduceerd en gebruikt. Brazilië is met 23% een goede tweede. Biobrandstoffen voor auto’s worden meestal gemengd met ‘gewone’ benzine of diesel.

 

 

Nadelen van het gebruik van maïs voor biobrandstof

Het gebruik van biobrandstoffen heeft een keerzijde. De maïs die in een tank verdwijnt, kan niet meer dienen als voedsel voor mens en dier. Het gevolg is dat het voedselaanbod afneemt en de voedselprijs omhoog schiet.

Europarlementariër Bas Eickhout van GroenLinks zegt daarover:
"Het is bizar dat we miljoenen subsidies betalen voor biobrandstoffen die kunnen leiden tot voedseltekorten in ontwikkelingslanden."

 

  • De Europese Unie heeft bepaald dat maximaal 6% van de biobrandstoffen gemengd mag worden met benzine of diesel (anders dan in de Verenigde Staten waar er geen maximum is). Waarom zouden de EU dan doen?

Stap3

De verbouwing van gewassen in Nigeria

De bodem en het klimaat van Nigeria zijn geschikt om veel verschillende gewassen te verbouwen. Jarenlang was Nigeria een voedselexporteur. Maar zo’n veertig jaar geleden werd er olie gevonden en al snel kon het geld beter in de oliesector worden verdiend. Veel boeren verlieten hun boerderij en trokken naar de steden in de hoop daar een beter bestaan op te kunnen bouwen. Vooral de jongeren hadden geen zin meer om boer te worden.

Het gevolg is dat nog maar een derde van het land wordt gebruikt voor de landbouw. En 80% van de landbouwbedrijven is kleiner dan 6 hectare (in Nederland is dat gemiddeld 26 hectare en in Amerika zelfs 169 hectare). Het aandeel van de landbouw is in Nigeria gezakt tot minder dan 1% van het BNP.

Tegenwoordig moet Nigeria veel voedsel importeren. Nigeria produceert zelf nog diverse graansoorten en knolgewassen vooral voor eigen gebruik. Het land is ’s werelds grootste producent van maniok (een knolsoort, ook wel cassave genoemd). Bijna de hele oogst (90%) wordt door de kleine boeren zelf gebruikt om er een stijve eetbare brij van te maken.

 

Het platteland in Nigeria

Veel boeren kunnen ook niet anders. De Nederlander Peter Bolt, een van de weinige buitenlanders die investeert in Nigeria, zegt daarover:
"De regering negeert het platteland. Twee kilometer buiten de hoofdstad Abuja, waar ik nu ruim een jaar woon, begint het Stenen Tijdperk. Alles ontbreekt: ziekenhuizen, scholen, stromend water en elektriciteit. Er is geen infrastructuur: er zijn geen voorzieningen die een land nodig heeft om goederen en informatie te verspreiden. Er zijn geen wegen en ook geen internetkabels. Hierdoor zijn stedelijke afzetmarkten voor boeren onbereikbaar."

  • Geef twee redenen waarom we veel boeren in Nigeria kunnen beschouwen als ‘kleine boeren’.

Stap4

Voedsel(on)zekerheid en alternatieven

Je spreekt over voedselzekerheid wanneer alle inwoners van een land toegang hebben tot voldoende, veilig en voedzaam voedsel. Dat is in Nigeria niet het geval.
De olie-industrie kreeg op alle gebieden voorrang en de landbouw werd jarenlang verwaarloosd. De arme bevolking, met name op het platteland, profiteerde niet mee van de oliewinsten. Terwijl een klein deel van de bevolking zwemt in oliedollars, lijden anderen honger.

Onder leiding van de Minister van Landbouw probeert Nigeria de voedselonzekerheid in het land te verminderen. De minister heeft daarvoor een plan voor landbouwveranderingen opgesteld. De regering van het land heeft enkele miljarden euro's beschikbaar gesteld voor landbouwverbeteringen, bijvoorbeeld voor de teelt van maniok. Daarmee zijn grote maniokplantages opgericht. Kleine boeren kunnen 10 ton maniok per hectare opbrengen. Met ondersteuning van deskundigen van het Internationale Instituut voor Tropische Landbouw (IITA) mikt Nigeria op een opbrengst van 20 tot 40 ton maniok per hectare. Omdat maniok het hele jaar kan worden geoogst, draagt het bij aan meer voedselveiligheid en een bron van inkomsten voor de landbouwsector.

 

Eerlijke handel

Nigeria is niet alleen bezig met grootschalige plannen. Op kleine schaal zijn bijvoorbeeld veel cacaoboeren bezig, soms met wat hulp uit het buitenland. Fadu, partner van Oxfam Novib, traint cacaoboeren zodat ze meer en kwalitatief betere cacao gaan produceren. Dan krijgen ze een betere prijs, en dus meer inkomen.

Van een deel van de cacao in Nigeria wordt eerlijke chocolade gemaakt. Eerlijk betekent dat de cacaoboeren een eerlijke prijs krijgen voor hun producten. Eerlijke handen, 'fair trade'. Een prijs die in verhouding staat tot de werkelijke productiekosten en niet een prijs die wordt bepaald door de verhoudingen op de wereldmarkt. De chocolade kan dan voorzien worden van het Max-Havelaarkeurmerk: een keurmerk dat aangeeft dat het product duurzaam is geproduceerd.

  • Ondanks alle goede plannen, kunnen we nog niet over voedselzekerheid in Nigeria spreken. Ben je het daar mee eens? Licht je antwoord toe.

Stap5

Afsluiting

 

Maak de volgende 14 vragen.

 

Toets:Voedselzekerheid Nigeria-Amerika

  • Het arrangement Voedselzekerheid in de VS en Nigeria is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Auteur Kunskapsskolan
    Laatst gewijzigd
    2017-09-23 11:17:21
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82617/Voedsel_vmbo_kgt34
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Bevolkingskenmerken; Arm en rijk; Aardrijkskunde; Voeding; Bevolking en ruimte; Duurzaamheid;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Aardrijkskunde. (2020).

    Opdracht: Voedselvoorziening VS - Nigeria vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/82617/Opdracht__Voedselvoorziening_VS___Nigeria_vmbo_kgt34

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Voedselzekerheid Nigeria-Amerika

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van