Biotisch en abiotisch h/v 3

Biotisch en abiotisch h/v 3

Intro

Biotisch en abiotische factoren

Het onderwerp biotische en abiotisch factoren is het eerste onderwerp van het thema ecologie.

Je leert bij dit onderwerp wat het verschil is tussen de twee en wat voor invloed deze factoren kunnen hebben op een organisme.

Veel plezier!

 

Informatie

Voor de informatie in dit thema maken we gebruik van de kennisbank. Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel:

KB: Biotische en abiotische factoren

Test je kennis
Maak nu de opdrachten die horen bij het onderwerp.

 

Opdrachten

Opdracht 1

Abiotische of biotische factor

Lees de volgende acht zinnen en geef aan of je met een biotische of met een abiotische factor te maken hebt.

  1. De wind is een voorbeeld van een ....
  2. De aanwezigheid van rupsen is een voorbeeld van een ....
  3. De hoeveelheid neerslag is een voorbeeld van een ....
  4. De temperatuur is een voorbeeld van een ....
  5. De aanwezigheid van bepaalde bacteriën is een voorbeeld van een ....
  6. De grondsoort is een voorbeeld van een ....
  7. De aanwezigheid van bodemdieren is een voorbeeld van een ....
  8. De hoeveelheid licht is een voorbeeld van een ....

Vergelijk je antwoorden met de antwoorden van je buurman/buurvrouw.
Bespreek verschillen.

Opdracht 2

Abiotische factoren

Bekijk de video:

Noteer alle abiotische factoren die worden genoemd.
Wissel je antwoorden met een klasgenoot. Vul eventueel je antwoorden aan.

Opdracht 3

De invloed van biotische factoren


In de kennisbank heb je een voorbeeld gezien van hoe organismen elkaar kunnen beïnvloeden: in een bos neemt een boom het licht weg ten koste van een bodemplant. Het 'gedrag' van het ene organisme heeft effect op de beschikbaarheid van een abiotische factor voor het andere organisme.

1
Bedenk nu zelf nog een ander voorbeeld van hoe het 'gedrag' van het ene organisme van invloed kan zijn op de beschikbaarheid van een abiotische factor voor een ander organisme.

2
In een ecosysteem is het eten en gegeten worden. Bedenk een voorbeeld waaruit blijkt dat 'eetgedrag' van een organisme van invloed kan zijn op het 'eetgedrag' van een ander organisme.

Bespreek de twee voorbeelden met een klasgenoot.

 

Opdracht 4

De invloed van abiotische factoren


De abiotische factoren in ecosysteem kunnen het gedrag van een organisme beïnvloeden.
Daarnaast zijn de abiotische factoren vaak bepalend voor de eigenschappen van bepaalde organismen.

De volgende toepassing gaat over de aanpassingen van een plant aan het leven in de woestijn.

Aanpassingen van de saguaro - Flash

Werkt de toepassing niet?
Download dan het werkblad en beantwoord de vragen.
Worddoc - Saguaro
Googledoc - Saguaro

 

Opdracht 5

Oefening:Biotische en abiotische factoren

Practicum

Windrichting en zonlicht

Wat is de invloed van zon en windrichting op plantengroei?
Maak een keuze uit opdracht A of B en werk hierbij in tweetallen.

Opdracht A

  • Welke invloed heeft de windrichting op de vorm van de kruin van een boom?

Opdracht B

  • Welke invloed heeft zonlicht op de groei van bladeren en/of naalden?
    Download het werkblad.
    • Download het werkblad windrichting of werkblad zonlicht .
    • Lees het onderzoek een keer helemaal door.
    • Stel een hypothese op bij de onderzoeksvraag.
    • Zoek de materialen bij elkaar.
    • Voer het onderzoek buiten uit zoals beschreven.
    • Leg je waarnemingen in een tekening op schaal (A) of in een staafdiagram (B) vast.
    • Beantwoord de onderzoeksvraag.
    • Laat je tekening en antwoord op de onderzoeksvraag vervolgens beoordelen door je docent.

Eindopdracht

Examenopgaven vmbo

Beantwoord ter afsluiting van dit onderdeel de volgende examenvragen.

VMBO GT 2013-2 Vraag 42
VMBO GT 2010-1 Vraag 16
VMBO GT 2010-2 Vraag 49

Kennisbank

KB: biotisch en abiotisch

  • Het arrangement Biotisch en abiotisch h/v 3 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Lieke Schuffelen-Vonk
    Laatst gewijzigd
    2017-09-05 19:45:12
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Leerniveau
    HAVO 3; VWO 3;
    Leerinhoud en doelen
    Dynamisch evenwicht; Biologie; Ecosysteem;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    abiotisch, biotisch, ecologie, examenopdracht

    Bronnen

    Bron Type
    KB: biotisch en abiotisch <a href="http://www.studiobiologie.nl/KB1/K06_16/index.html">http://www.studiobiologie.nl/KB1/K06_16/index.html</a> Thema: lepelaars <a href="https://maken.wikiwijs.nl/63383/Thema__Lepelaars__vmbo_kgt34#!page-1321480">https://maken.wikiwijs.nl/63383/Thema__Lepelaars__vmbo_kgt34#!page-1321480</a> Biotische en abiotische factoren: <a href="https://maken.wikiwijs.nl/108537/Ecologie_havo_3#!page-3603825">https://maken.wikiwijs.nl/108537/Ecologie_havo_3#!page-3603825</a> Link

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Schuffelen-Vonk, Lieke. (z.d.).

    Ecologie havo-3

    https://maken.wikiwijs.nl/108537/Ecologie_havo_3

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Biotische en abiotische factoren

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van