Hormonen, vmbo BB

Hormonen, vmbo BB

Hormonen

Kennisbank

Geslachtshormonen hebben veel invloed op je leven.
Maar je hebt nog veel meer hormonen die zorgen voor allerlei processen.
Hormonen zijn een soort boodschappers in je lichaam die signalen overbrengen, net als het zenuwstelsel. Hormonen werken alleen iets minder snel dan het zenuwstelsel.

Bestudeer uit de Kennisbank biologie het volgende onderdeel:

KBHormonen

Test je kennis
Beantwoord de volgende vragen over de theorie in de Kennisbank.

 

Toets:Hormonen

Hormonen op een rij

Bekijk het filmpje:

Video: Hormonen

Noteer tijdens het filmpje de onderstaande zaken.
Noteer dit in een voor jou overzichtelijk schema.

  1. de verschillende orgaanklieren
  2. de hormonen die deze klieren maken
  3. de werking van die hormonen
  4. Wat als je teveel van die hormonen aanmaakt?
  5. Wat als je te weinig of niet die hormonen aanmaakt?

Beantwoord met het schema erbij de volgende vragen:

Toets:Hormonen op een rij

Geslachtshormonen

Bekijk het filmpje van SchoolTV over de puberteit.

Video: Veranderingen in de puberteit

Beantwoord de volgende vragen.

  1. Wat zijn primaire geslachtskenmerken bij een meisje?
    Wat zijn primaire geslachtskenmerken bij een jongen?
    En wat zijn secundaire geslachtskenmerken bij meisjes en bij jongens?
    Maak hiervan een overzichtelijk schema.
  2. Welke organen bezitten hormoonklieren die geslachtshormonen ontwikkelen?
    Maak hierbij onderscheid tussen meisjes en jongens.

Endorfine en adrenaline

Werk in tweetallen. Je onderzoekt ieder één hormoon.
Beantwoord de vragen en wissel de antwoorden met elkaar uit.

Endorfine
Video:
Wat is endorfine?

  1. Waar wordt endorfine aangemaakt?
  2. Wanneer komen deze hormonen vrij?
  3. Wat is het nut van dit hormoon?
  4. Kun jij een situatie herinneren dat jij endorfine hebt aangemaakt?
    Zo niet, bedenk dan een situatie die je zou kunnen gaan meemaken.

Adrenaline
Video:
Wat is adrenaline

  1. Waar wordt adrenaline aangemaakt?
  2. Wanneer komen deze hormonen vrij?
  3. Wat is het nut van dit hormoon?
  4. Kun jij een situatie herinneren dat jij endorfine hebt aangemaakt?
    Zo niet, bedenk dan een situatie die je zou kunnen gaan meemaken.

Doping in sport

Het Wereld Anti-Doping Agentschap stelt jaarlijks de dopinglijst op.
Dit is een lijst met verboden stoffen en methoden in de sport.
De middelen en methoden die op de dopinglijst staan, kunnen ook vaak in de geneeskunde worden toegepast. Zo is bloeddoping een verboden methode.
Maar bij ernstig bloedverlies bij een ongeluk is het geven van een bloedtransfusie van levensbelang.
Ook zijn er lichaamseigen stoffen, zoals het mannelijke geslachtshormoon testosteron, die als doping kunnen worden gebruikt.
Zoals je in het filmpje Wat is doping? hebt gezien, bestaat sommige doping uit hormonen.
Denk aan: epo, testosteron, anti-oestrogeen, adrenaline, insuline en groeihormoon.
Ook Nederlandse sporters hebben soms naar een verboden middel gegrepen om hun prestaties te vergroten.

Bekijk het filmpje:

In tweetallen.
Zoek voor één van deze dopingsoorten uit:

  • De werking: Wat doet dit hormoon voor het lichaam?
  • De herkomst: Waar wordt het aangemaakt in het lichaam of komt het uit een fabriek?
  • De toediening: Op welke manier brengt de sporter de doping in zijn of haar lichaam?
  • Het gebruik: In welke sport is dit soort doping gebruikt? Zoek een voorbeeld waarbij deze doping is aangetoond bij een sporter.

Verwerk de antwoorden in een eindproduct naar keuze.
Wissel de antwoorden uit in de klas.

Hormonen woordweb

Je ziet hier begrippen over hormonen door elkaar heen.

  • hypofyse
  • bij de hersenen
  • op de alvleesklier
  • schildklier
  • diverse stimulerende hormonen
  • groeihormoon
  • insuline en glucagon
  • Boven op de nieren
  • in onderbuik
  • Eilandjes van Langerhans
  • In de hals
  • oestrogeen
  • progesteron
  • in balzak
  • adrenaline
  • eierstokken
  • testosteron
  • schildklierhormoon
  • bijnier
  • teelballen
  • Zet andere hormoonklieren aan tot actie.
  • Bevordert de groei van botten en weefsels.
  • Reguleert de stofwisseling.
  • Reguleert het glucosegehalte in het bloed.
  • Zet het lichaam aan tot actie.
  • Secundaire geslachtskenmerken en regelt menstruatie.
  • Secundaire geslachtskenmerken en productie van zaadcellen.


     
   

Maak je eigen woordwolk op de volgende manier:

  • Zoek de begrippen die bij elkaar horen.
  • Geef deze begrippen hetzelfde lettertype, lettergrootte, en letterkleur.
  • Je kun de begrippen, horizontaal of verticaal plaatsen.
  • Maak er je eigen kunstwerk van.

Je kunt het woordweb schrijven op een A4’ tje of gebruik maken van Bubbl.us

Hypofyse Bij de hersenen Diverse stimulerende groeihormoon Zet andere hormoonklieren aan tot actie; Bevordert de groei van botten en weefsels
Schildklier In de hals Schildklierhormoon Reguleert de stofwisseling
Eilandjes van Langerhans Op de alvleesklier Insuline en glucagon Reguleert het glucosegehalte in het bloed
Bijnier Boven op de nieren adrenaline Zet het lichaam aan tot actie
Eierstokken In onderbuik Oestrogeen en progesteron Secundaire geslachtskenmerken en regelt menstruatie
teelballen In balzak testosteron Secundaire geslachtskenmerken en productie van zaadcellen

Examenopgave

Beantwoord ter afsluiting van dit onderdeel de volgende examenvragen.

VMBO BB 2011-1 Vraag 32
VMBO BB 2008-2 Vraag 20
VMBO BB 2011-1 Vraag 22


Extra uitdaging:

VMBO GT 2012-2 Vraag 7
VMBO GT 2012-2 Vraag 8
VMBO GT 2004-1 Vraag 5

  • Het arrangement Hormonen, vmbo BB is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Auteur Kunskapsskolan Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2017-08-31 12:50:31
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie.
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Kunskapsskolan, Auteur. (z.d.).

    Thema: Sporten vmbo-b34

    https://maken.wikiwijs.nl/107906/Thema__Sporten__vmbo_b34

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Hormonen

    Hormonen op een rij

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.