De eerste helft van de twintigste eeuw is een periode in de geschiedenis met oorlogen waarin op ongekende schaal is gemoord en vernietigd. Tussen het moment waarop Franse troepen in 1914 ten strijde trokken en het moment waarop in augustus 1945 twee atoombommen op Japan werden gegooid, lijkt een kloof van eeuwen te liggen. In de 30 tussenliggende jaren zijn de ontwikkelingen op het gebied van techniek en wetenschap duizelingwekkend te noemen. De maatschappij en de oorlogsvoering veranderden in die periode zeer ingrijpend.
Afbeeldingen rechts: De uniformen en wapens van de Franse troepen waren identiek aan de Franse uniformen en wapens in de oorlog van 1870.
Grotere productie
In de Eerste Wereldoorlog werden alle middelen aangewend om meer wapens te kunnen produceren.
Miljoenen fabrieksarbeiders en -arbeidsters hielpen mee bij de productie van wapens, munitie, uitrusting, voedsel, medicijnen, prikkeldraad en transportmiddelen. Wapens werden fabrieksmatig en in steeds grotere hoeveelheden geproduceerd
Afbeeldingen: in Britse munitiefabrieken.
Wapenwedloop: een vicieuze cirkel - 1
De Eerste Wereldoorlog was een oorlog waarin technologische vernieuwing een zeer belangrijke rol speelde. Bestaande wapens werden verbeterd en nieuwe wapens werden geïntroduceerd.
Met behulp van de wetenschap en nieuwe technologie werden nieuwe wapens als gifgas en de tank geproduceerd. Beide partijen hoopten telkens dat een nieuw wapen een doorslaggevende betekenis kon spelen en de vernietigingskracht ten opzichte van de vijand zou vergroten.
De vijand kon niet achterblijven en produceerde binnen de kortste keren hetzelfde wapen of een verbeterde versie daarvan. De noodzaak de vijand voor te blijven, was een sterk drijvende kracht en resulteerde in een snelle innovatie van het wapenarsenaal.
De geschiedenis van de luchtvaart
was in 1914 nauwelijks 10 jaar oud.
De manier waarop vliegtuigen
werden gebruikt, veranderde snel.
Van een enkel verkenningsvliegtuig
in 1914 tot dodelijke gevechts-
eenheden in de latere jaren van
de oorlog.
In 1915 werd het eerste dodelijke
gifgas gebruikt in de loopgraven
bij het Belgische Ieper.
Vlammenwerper
Wapenwedloop: een vicieuze cirkel - 2
Een Britse uitvinding: de tank
Artillerie was een al betrekkelijk
oud wapen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog vielen de meeste doden en gewonden door artilleriebeschietingen. De vernietigingskracht van de
kanonnen werd steeds groter.
In beslag genomen Duitse
U-boot in Londen. De Britse
marine had aanvankelijk weinig verweer tegen Duitse torpedo-beschietingen. Pas tegen het einde van de oorlog beschikte de marine over dieptebommen.
Bombardementen op steden
Hamburg na geallieerde bombardementen
in 1943.
In de Tweede Wereldoorlog werd het over en weer bombarderen van steden een veelgebruikte methode om de vijand murw te maken en tot overgave te dwingen. Daarbij vielen ontelbare burgerslachtoffers, een nieuw fenomeen ten opzichte van de Eerste Wereldoorlog.
In 1940 en 1941 werden door Duitse vliegtuigen bombardementen uitgevoerd op Londen en andere grote Engelse steden. Al snel volgden bombardementen van Duitse steden door de Britse luchtmacht. Vooral in de laatste oorlogsjaren voerden Britse en Amerikaanse bommenwerpers zware bombardementen uit op belangrijke Duitse steden. Ontelbare Duitse burgers vonden de dood. Naast het vernietigen van militaire capaciteit moesten de bombardementen het Duitse volk oorlogsmoe maken.
De Duitse stad Dresden na geallieerde bombardementen op
13 februari 1945. De gevolgen
van de vuurzee die ontstond na
de zware bombardementen had
een uitwerking die vergelijkbaar
was met een atoombom.
Rotterdam na de Duitse bombardementen van 14 mei 1940.
Na een Duits bombardement op 15 november 1940 in de Engelse stad Coventry.
De atoombom
Atoombommen op Hiroshima en Nagasaki.
De strijd tegen Japan, de bondgenoot van Hitler in Azië was een moeizame strijd. Daarom werkten wetenschappers in de Verenigde Staten maandenlang in het diepste geheim aan de atoombom. Deze werd ingezet om een snel einde te maken aan de oorlog.
Op 6 augustus 1945 werd de eerste atoombom in de geschiedenis op de Japanse stad Hiroshima gegooid. Het resultaat was angstaanjagend: in een paar seconden tijd veranderde de grote Japanse stad in een gigantisch massagraf. Snel na het gooien van de tweede atoombom op de stad Nagasaki capituleerde de Japanse keizer op 15 augustus 1945 en was de Tweede Wereldoorlog voorbij.
Bekijk hier, in overleg met je docent, de documentaire Mijn god wat hebben we gedaan? uit 1981, over het werpen van de atoombom.
Het arrangement Verwoesting en massavernietiging is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
De eerste helft van de twintigste eeuw is een periode in de geschiedenis met oorlogen waarin op ongekende schaal is gemoord en vernietigd. Tussen het moment waarop Franse troepen in 1914 ten strijde trokken en het moment waarop in augustus 1945 twee atoombommen op Japan werden gegooid, lijkt een kloof van eeuwen te liggen. In de 30 tussenliggende jaren zijn de ontwikkelingen op het gebied van techniek en wetenschap duizelingwekkend te noemen. De maatschappij en de oorlogsvoering veranderden in die periode zeer ingrijpend.
In de Eerste Wereldoorlog werden alle middelen aangewend om meer wapens te kunnen produceren.
Bekijk hier, in overleg met je docent, de documentaire 
