1.3.1.8.1 Tandriemoverbrengingen

1.3.1.8.1 Tandriemoverbrengingen

Inleiding

Een tandriemoverbrenging  brengt de ronddraaiende beweging van een aangedreven as (bijvoorbeeld een motoras) over op een tweede as (zoals een machineas). Dat gebeurt met behulp van een getande riem. Op beide assen zijn tandriemschijven gemonteerd. De tanden op de riem grijpen in de vertanding van de tandriemschijven.
Hierdoor ontstaat een slipvrije overbrenging.

Tranriem onderdelen
Tranriem onderdelen

Toepassingen

We gebruiken tandriemoverbrengingen in machineaandrijvingen en in transportinstallaties.

Aandrijving  van machines en apparaten

Veel mechatronische apparaten  hebben
een tandriemaandrijving. Heel bekend is het gebruik in automotoren (distributieriem) en
motorfietsaandrijvingen.


Transportinstallaties
Voor het gebruik in een transportinstallatie
heeft de tandriem aan de buitenzijde meestal speciale transportnoppen.

 

Voordelen en Nadelen

De tandriemoverbrengi ng  heeft veel voordelen.
• Een tandriemoverbrenging kan op een hoger toerental werken dan een tandwieloverbrenging (soms tot
   wel  10.000 omw/min);
• Doordat de hartafstand van de assen klein is, heeft de overbrenging meestal een heel compact formaat;
• Een goed gemonteerde tandriemoverbrenging heeft een lange levensduur;
• Een tandriemoverbrenging maakt weinig lawaai;
• Een tandriemoverbrenging kan veel vermogen overbrengen;
• De overbrenging is slipvrij.
 

Echte nadelen heeft een tandriemoverbrenging niet. Alle goede eigenschappen van riem-, ketting- en
tandwieloverbrengingen zijn erin gecombineerd. Omdat de beweging slipvrij wordt overgebracht, is de
tandriemoverbrenging wel wat gevoelig voor stotende belastingen.
 

Keuze van de tandriem

Welke tandriem je nodig hebt, hangt af van:
•  de afstand tussen de assen;
• de asdiameter;
• het toerental van de snelst draaiende as;
•  de overbrengverhouding;
•  het vermogen dat je wilt overbrengen.
 

Als je deze gegevens op een rijtje hebt, kunje de specificaties van de tandriem bepalen.
Bijvoorbeeld:
• het type tandriem;
• de breedte van de tandriem;
• de steek van de tandriem en de tandriemschijven;
•  de lengte van de riem.
 

De tandriem

Een tandriem is opgebouwd uittrekkoorden met daaromheen een omhulsel van kunstrubber (neopreen) of kunststof (polyurethaan). De

Constructie enkele tandriem


trekkoorden zijn gemaakt van hoogwaardig staal, glasvezels of kevlarvezels. Alle elementen zijn
gevulkaniseerd of gegoten tot een eindloze riem. Je kunt tandriemen in een groot aantal
standaardlengtes kopen.
 

 

Tandriemen kun je ook toepassen in

Constructie dubbele tandriem

overbrengingen met meer dan twee assen. Soms loopt de tandriem
dan zowel met de binnenzijde als met de buitenzijde over de riemschijven. Voor deze toepassing zijn
er tandriemen met dubbele vertanding in de handel.
 

Slijtage van de riem

Tandriemen slippen niet, maar slijten wel.  Hierdoor wordt de riem zwakker.  Hij   kan dan
minder vermogen  overbrengen  of zelfs  breken. Aanwijzingen  voor slijtage zijn:
• slijtagestof;
•  een rafelig uiterlijk;
• scheuren.


In de praktijk vervang je een tandriem vaak preventief na een bepaald aantal bedrijfsuren. Bij
automotoren bijvoorbeeld na 80.000 of 100.000 kilometer.
 

De tandriemschijf

Tandriemschijven  komen  in twee
uitvoeringen voor:
• zonder zijflenzen;
•  met zijflenzen.

Tanriemschijf met zijflens
Tandriemschijf zonder zijflens

 

 

 

 

 

 

 

     

 

Hoe groter de hartafstand van de riemschijven is, hoe meer kans je hebt dat de tandriem eraf loopt.
Om dit te voorkomen, gebruik je een riemschijf met zijflenzen. De zijflenzen zorgen ervoor dat de
riem op zijn plaats blijft. Meestal monteer je  één riemschijf  met zijflenzen (de grote schijf)
en één riemschijf zonder zijflenzen (de kleine schijf). Alleen als de hartafstand groter is dan acht
maal de diameter van de kleinste schijf, moeten beide  riemschijven  zijflenzen hebben.

Riemspanning

Een tandriem hoef je minder nauwkeurig te spannen dan een V-riem. Dit komt omdat de V-riem gebruik maakt van het wrijvingsprincipe. Als de spanning onvoldoende is, zal de riem slippen. Bij een tandriemoverbrenging grijpen de tanden van de riem in de tanden van de schijf.
Daardoor kan de riem nooit slippen. Zorg er wel voor dat de riemspanning niet veel te laag is. De riem wordt dan naar  buiten gedrukt en loopt niet meer goed over de schijven. Hierdoor treedt er vermogensverlies op en
vervormt  de  riem.

Te lage riemspanning

Uiteindelijk  zullen de tanden van de riem verspringen ten opzichte van de tanden van   de schijf. De riem en de schijf kunnen hierdoor flink beschadigd raken. Ook de machine die door de tandriem wordt  aangedreven  kan schade oplopen.
Je moet de riem ook niet te strak spannen. Een te hoge riemspanning vermindert de levensduur van de
tandriem, de tandriemschijf, de assen en de lagers.
 

Riemspanning bepalen

De vereiste riemspanning is afhankelijk van de riembreedte en het riemtype. Je bepaalt
de  riemspanning  als volgt:
1.     Lees de juiste krachtwaarde af uit onderstaande tabel
2.    Druk de riem met deze kracht in
3.      Meet de indrukhoogte


Je kunt de riemspanning  ook afstellen  met een speciale  riemspanningsmeter.

Tabel Riembreedte en indrukkracht

 

Kijk naar de afbeelding. Kracht F is de kracht die je bij de juiste riemspanning nodig hebt om in het midden van de riem een indrukking D te  veroorzaken.
De indrukking D is afhankelijk van de asafstand S. Daarom druk je D uit in een percentage va n S.
Je gebruikt hiervoor de volgende formuIe:
D  = S/64

Doorbuiging kracht F

Voorbeeld
Bij een riem van het type L met een breedte van 3/8" is de kracht F 3,7 N. Stel dat de asafstand
192 mm is, dan is de juiste doorbuiging:
D  =  192/64 =  3 mm

 

Riemspanning meten

Monteren

Je monteert een tandriemoverbrenging net zo als een V-riemoverbrenging. Ook het uitlijnen gaat op dezelfde wijze. Het is belangrijk dat je de tandriem zonder al te veel moeite om de schijven kunt leggen. Zeker wanneer de schijf een flens heeft, mag je de riem er niet met kracht omheen trekken.
Anders kan er breuk ontstaan in de trekkoorden. Dit is nauwelijks te zien, maar kan bij belasting
tot riembreuk leiden.


De tandriem spannen
Een tandriem span je op dezelfde manier als een V-riem.Instrumenten die je hiervoor kunt gebruiken,
zijn:
•  een spanrol
• een spanslede
• een motorwip

Span rol


 

Extra informatie

  • Het arrangement 1.3.1.8.1 Tandriemoverbrengingen is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    O Hagenauw
    Laatst gewijzigd
    2017-06-09 13:49:30
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Bronnen

    Bron Type
    Riemspanning meten
    https://youtu.be/bYEHvfo8t6A     		Video

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van