Energiebronnen
Om energie op te wekken heb je een energiebron nodig.
Energiebronnen kun je onderverdelen in primaire en secundaire energiebronnen. Voorbeelden van primaire energiebronnen zijn: gas, steenkool en windkracht.
Elektriciteit is een voorbeeld van een secundaire energiebron: je hebt een primaire energiebron nodig om elektriciteit te maken.
Het grootste deel van de elektriciteit (stroom) uit het stopcontact is afkomstig uit elektriciteitscentrales waar primaire energiebronnen worden gebruikt om deze secundaire energiebron op te wekken.
Fossiele brandstoffen
De meest gebruikte primaire brandstoffen zijn aardgas, aardolie en kolen. Dat zijn zogenaamde fossiele brandstoffen.
Fossiel komt van fossiliseren en dat betekent verstenen. Het zijn versteende organismen, planten- en dierenresten, die worden bedekt met zand, klei en water. In elkaar gedrukte plantenresten veranderen in steenkool, dood en samengedrukt plankton verandert in olie. Aardgas is een bijproduct: als organismen vergaan komt er gas vrij. Lichter dan lucht zoekt het zijn weg naar boven, maar als het ergens een ondoordringbare laag tegenkomt, hoopt het zich op in een gasbel.
Een deel van de fossiele brandstoffen wordt door ons rechtstreeks gebruikt, denk aan een gasfornuis of gaskachel, benzine of diesel. Het grootste deel ervan gaat naar de energiecentrales en wordt gebruikt om elektriciteit op te wekken.
Nadelen fossiele brandstoffen
Het nadeel van het gebruik van fossiele energiebronnen is dat het energiebronnen zijn die op kunnen raken. Het heeft miljoenen jaren geduurd voordat organische materialen tot olie, kolen en gas zijn omgevormd.
In het tempo waarin de energiebronnen nu worden gebruikt, zal het geen honderden jaren duren voordat alle fossiele brandstoffen op zijn.
Een ander nadeel van het gebruik van fossiele energiebronnen is dat bij de verbranding van deze energiebronnen koolstofdioxide (CO2) vrijkomt. Dit gas draagt bij aan het versterkt broeikaseffect met als gevolg een verdere opwarming van de aarde.
Ook komen er bij het gebruik van fossiele brandstoffen andere verbrandingsproducten in de lucht, denk aan roet en fijnstof, maar ook aan zwavel- en stikstofverbindingen. Dit kan leiden tot luchtvervuiling en zure regen.
Duurzame energiebronnen
Duurzame energiebronnen zijn energiebronnen die niet op kunnen raken. Het leefmilieu en de mogelijkheden voor toekomstige generaties worden niet benadeeld.
Voorbeelden:
- Zonne-energie
Een zonnecollector is een apparaat dat zonlicht omzet in warmte. Een zonnepaneel dient voor omzetting van zonlicht naar elektriciteit.
- Energie uit water
Via een natuurlijke waterval of een aangelegde stuwdam kan door hoogteverschil energie worden gewonnen. Bij dit proces wordt gebruikgemaakt van waterkracht.
- Windenergie
Een windturbine gebruikt de kracht van de wind om een elektrische generator aan te drijven. Zo wordt elektriciteit opgewekt.
Biobrandstoffen
Biomassa is plantaardig en dierlijk materiaal. Biomassa kan gebruikt worden voor energie-opwekking. Je krijgt dan biobrandstof.
Voorbeelden van grondstoffen die kunnen worden gebruikt als biobrandstof: hout, suikerriet, maïs, palmolie en dierlijke vetten.
Veelvuldig gebruik van deze materialen voor voedselproductie kan problemen opleveren.
Denk bijvoorbeeld aan schade aan bossen of verlies van landbouwgrond.
Minder nadelen zijn er bij het gebruik van alleen plantenresten en (dierlijke) ontlasting.
Voor de verwerking zijn dan wel modernere technieken nodig.
Kernenergie
Kernenergie is energie die is opgewekt door een kernreactie: een reactie waarbij atoomkernen (hoofdzakelijk van uranium) betrokken zijn. De energie die vrijkomt, wordt in een kerncentrale in elektriciteit omgezet.
Voorstanders van kernenergie zeggen dat deze energiebron schoon en veilig is. Er is sprake van een lage koolstofdioxide-uitstoot en vrijwel geen luchtvervuiling. Ze wijzen er ook op dat de energievoorziening hiermee minder afhankelijk wordt van fossiele brandstoffen.
Tegenstanders van kernenergie wijzen op de risico's voor mens en milieu die deze manier van energieopwekking met zich meebrengt. Een van die risico's is het radioactief afval dat ontstaat bij de productie van kernenergie en gedurende lange tijd zeer gevaarlijk is voor de volksgezondheid.
Critici twijfelen aan de veiligheid van de kerncentrales en wijzen op eerdere ernstige rampen. Voor hen is kernenergie geen duurzame energiebron.
Video: Energiebronnen
Hoe kun je energie opwekken?
