In het begin van de negentiende eeuw is Nederland nog geheel onder Franse invloed. In 1806 benoemt Napoleon zijn broer tot Koning van Holland en in 1810 worden we geheel bij Frankrijk ingelijfd.
Na drie jaar bezetting keert Willem I (zoon van de laatste Oranje-stadhouder) terug en hij wordt ingehuldigd als koning.
Nadat Napoleon in 1815 definitief is verslagen, worden Nederland en België samengevoegd en vormen voortaan het Koninkrijk der Nederlanden. In 1830 komen de Belgen echter in opstand en België wordt in 1839 een onafhankelijke staat.
Bekijk de video.
De politiek in Nederland wordt gedomineerd door het liberalisme. De liberaal Thorbecke zorgt er bijvoorbeeld voor dat we in 1848 een nieuwe grondwet krijgen, waarin het parlement een stuk meer macht krijgt.
De negentiende eeuw is de tijd waarin op wetenschappelijk gebied enorme vooruitgang wordt geboekt. Het is ook de tijd dat Darwin in 1859 komt met zijn boek ‘The Origin of Species’ waarin hij zijn evolutietheorie uitlegt.
Bekijk de video.
In deze eeuw neemt ook de industrialisatie een vlucht met als gevolg een groeiende kloof tussen de rijken aan de ene kant en arbeiders en armen aan de andere kant.
In de literatuur zagen we dat in de tweede helft van de achttiende eeuw het gevoel belangrijk werd.
In de negentiende eeuw wordt de romantiek de overheersende stroming. De romantiek is een nogal sombere gevoelsstroming terwijl op andere gebieden juist een sfeer van optimisme en vooruitgang heerst.
Hieronder een sfeerimpressie van de romantiek.
Wat kan ik straks?
Leerdoelen
Aan het eind van deze opdracht kun je:
de romantiek omschrijven door enkele kenmerken van de stroming te noemen.
minimaal twee schrijvers noemen die gerekend kunnen worden tot de romantiek.
Wat ga ik doen?
De opdracht 'Literatuur 19e eeuw' bestaat uit de volgende onderdelen:
Onderdeel
Tijd in SLU
Inleiding
0,5
Romantiek
1
Schrijvers
1
Afsluiting
1
Totaal
3 à 4
De tijd is een inschatting.
Romantiek
Kenmerken
De romantiek
De romantiek is een reactie op de overwaardering van de rede en de strenge voorschriften van het Frans-classicisme. De industriële revolutie bracht niet de vooruitgang waarop men hoopte en het vertrouwen in het goede van de mens krijgt een knauw. Een romanticus leeft in onvrede met zijn omgeving en wordt beheerst door een pessimistisch levensgevoel. Hij schept daarom een andere werkelijkheid om de ellende van het hier-en-nu te kunnen ontvluchten.
Bekijk voor een sfeerimpressie van de romantiek de video.
Literaire genres
knittelvers
gedicht zonder vast metrum en rijm met als doel een grappig effect te bereiken.
parodie
humoristische tekst waarin een persoon, boek of stijl belachelijk wordt gemaakt door een overdreven imitatie.
Schrijvers
François Haverschmidt
Lees hieronder over enkele schrijvers uit deze periode.
Wat gebeurde er in het jaar .....?
Maak de sleepoefening.
Terugkijken
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen nog eens door.
Kun je omschrijven hoe de romantiekperiode is ontstaan?
Hoe ging het?
Tijd
Bij deze opdracht staat een studiebelasting van 3 à 4 SLU.
Had je voldoende tijd? Heb je alle informatie over de schrijvers bestudeerd?
Inhoud
Voor het examen Nederlands moet je verslag doen van je leeservaringen met acht door jezelf geselecteerde literaire werken.
Ben je een schrijver tegengekomen waarvan je iets wilt gaan lezen voor je lijst? Waarom wel of waarom niet?
Het arrangement Literatuur: 19e eeuw h45 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
De module Literatuur 19e eeuw havo is ontwikkeld door Fred Marsman (CambiumNed) en medewerkers van StudioVO.
Fair Use
In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use.
Meer informatie: Fair use
Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk VO-content .
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
In deze opdracht heb je kennisgemaakt met de volgende schrijvers:
Kan ik wat ik moet kunnen?
