Het arrangement 10.1 Einde koloniale overheersing h45 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur

VO-content

Laatst gewijzigd

2025-05-07 23:46:04

Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

• het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
• het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
• voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

De opdracht 'Einde koloniale overheersing' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO in opdracht van Stichting VO-content.

Fair Use
In de Stercollecties van VO-content wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use.
Meer informatie: Fair use

Vragen
Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de
helpdesk van VO-content.

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting

Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo, leerjaar 4 en 5. Dit is tijdvak 10 met het onderwerp: Einde koloniale overheersing. Na de Eerste Wereldoorlog ontstonden nationalistische groeperingen door veteranen uit de WOI die moesten vechten in een oorlog waar zij zelf geen belang bij hadden en er braken rellen uit. Daarbij waren de moederlanden verzwakt door de oorlog. Het idee van zelfbeschikkingsrecht, gestimuleerd door de veertien punten van president Woodrow Wilson, speelde een grote rol bij het stimuleren van het nationale bewustzijn. De Volkenbond, opgericht in 1919, probeerde een einde te maken aan oorlogen, maar bleek uiteindelijk machteloos. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Japan gezien als een bevrijder door inwoners van Aziatische koloniën en toonde het de onmacht van het Westen. Na de oorlog begon het proces van dekolonisatie, gestimuleerd door de afwijzende houding van de VS en de Sovjet-Unie ten aanzien van koloniaal bezit. De dekolonisatie ging vaak gepaard met geweld. Suriname werd onafhankelijk in 1975, nadat het in 1954 een semi-autonome status had gekregen binnen Koninkrijksverband. India kreeg de leiding van Ghandi bij het dekolonisatieproces, waarbij geweldloosheid werd gepropageerd. Ghandi eiste onafhankelijkheid voor India na de Tweede Wereldoorlog en schreef de 'Quit India'-resolutie waarin de Britse regering werd verzocht India te verlaten. Dit leidde tot massa-arrestaties en geweld. Onder andere door de VS, ontstond de behoefte om de koloniale politiek te rechtvaardigen en dat uitte zich in Nederlands-Indië in de zogenoemde etische politek. Dit werd gezien als een beschavingsmissie om de kolonie voorbereid op zelfstandigheid. Door WOI en beter onderwijs, ontstonden er verschillende groepen van verzet, zoals de nationalistische bewegingen en de nieuwe elite. Na de capitulatie van Japan in 1945 riep Soekarno de onafhankelijkheid van Indonesië uit, wat leidde tot gewelddadige gebeurtenissen. Nederland voerde politionele acties uit, maar onder internationale druk werd de soevereiniteit in 1949 overgedragen aan Indonesië. Het conflict tussen Palestijnen en Israël heeft ook zijn wortels in dekolonisatie, waarbij het VN-delingsplan in 1947 Palestina verdeelde in een Joodse en Arabische staat, maar tot op heden blijven geweldsuitbarstingen voortduren. In 1960 vond er in Afrika veel dekolonisatie plaats, ook wel 'Het jaar van Afrika' genoemd.

Leerniveau

HAVO 4; HAVO 5;

Leerinhoud en doelen

De tijd van televisie en computer (vanaf 1950); Geschiedenis;

Eindgebruiker

leerling/student

Moeilijkheidsgraad

gemiddeld

Studiebelasting

5 uur 0 minuten

Trefwoorden

arrangeerbaar, dekolonisatie, einde koloniale overheersing, geschiedenis, hv45, modern imperialisme, nationalisme, onafhankelijkheid, stercollectie, woodrow wilsen