06.1 Gouden Eeuw h45

06.1 Gouden Eeuw h45

Intro en probleemstelling

Gouden Eeuw

Met de Gouden Eeuw bedoelen we de periode in de Nederlandse geschiedenis waarin de handel, de wetenschap, de kunst en de militaire macht (vooral ter zee) tot bloei kwamen.

Nederland had in die tijd ‘een toppositie’ in de wereld. De kleine Republiek met 1,5 miljoen inwoners werd een grote wereldmacht.

Unieke bestuursvorm
De Republiek was geen land zoals we dat tegenwoordig kennen, maar een samenwerking van provincies. Het hoogste bestuur lag bij de Staten-Generaal waarin de provincies waren vertegenwoordigd. Die vorm van bestuur was uniek in Europa.

De Gouden Eeuw valt bijna gelijk met de 17de eeuw. Meestal neemt men als beginpunt voor de Gouden Eeuw het jaar 1602. In dat jaar werd de VOC opgericht. Na het rampjaar 1672 begon een periode van economische neergang.

Probleemstelling

De Gouden Eeuw is een bijzondere periode uit onze geschiedenis.
De Republiek trotseerde de wereldmacht Spanje en groeide uit tot een belangrijke militaire en economische zeemacht.

Oorzaken bloeiperiode
De oorzaken van de bloeiperiode in de 17de eeuw waren de investeringen door de rijke kooplieden en de tolerantie van de bevolking. Een andere oorzaak was het zelfbewustzijn van De Republiek die zich onafhankelijk had verklaard van Spanje.
En nog een belangrijke oorzaak: een bekwaam bestuur van de nieuwe Republiek.

Voor de opkomst van de Republiek tijdens de Gouden Eeuw zijn dus verschillende verklaringen. Sommige verklaringen liggen in de Nederlanden. Anderen hebben juist te maken met de landen om ons heen.

De opdracht sluiten jullie af met het maken van presentaties in expertgroepen. Jullie houden ook een afsluitende nabespreking over de vraag hoe de bijzondere positie van de Republiek in de 17e eeuw te verklaren is.

Colofon

Het arrangement 06.1 Gouden Eeuw h45 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
2022-04-20 13:53:09
Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

De opdracht 'De Gouden Eeuw' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO in opdracht van Stichting VO-content.

Fair Use
In de Stercollecties van VO-content wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use.
Meer informatie: Fair use

Vragen
Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de
helpdesk van VO-content.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo, leerjaar 4 en 5. Dit is tijdvak 6 met het onderwerp: Gouden eeuw. De Republiek der Nederlanden was een uitzondering in Europa in de 17e eeuw vanwege haar staatsvorm gebaseerd op medezeggenschap en zonder erfelijk vorst. Terwijl de rest van Europa geregeerd werd door grote vorstenhuizen, ontwikkelde de Republiek een systeem waarbij de provincies de hoogste macht hadden. De Staten Generaal, bestaande uit afgevaardigden van de provincies, behartigde de buitenlandse politiek en militaire zaken. De Staten van Holland hadden de meeste invloed en hun raadpensionaris speelde een belangrijke rol in de Republiek. De stadhouder, die oorspronkelijk de plaatsvervanger van de vorst was, had militaire macht maar kwam vaak in conflict met de regenten vanwege hun verschillende belangen. In de 16e eeuw had Portugal het monopolie op de handel in specerijen in Azië, maar vanaf 1600 veranderde dat snel. De oprichting van de VOC doorbrak het Portugese handelsmonopolie. De VOC en de WIC waren belangrijke handelsmaatschappijen die de wereldhandel stimuleerden en financiële pijlers werden onder de Republiek der Nederlanden. De VOC richtte zich op handel met West-Indië en kaapvaart op Spaanse schepen. De WIC, opgericht na het Twaalfjarig Bestand met Spanje, had als doel handel, kolonisatie en kaapvaart ten koste van de Spaanse en Portugese bezittingen. De VOC was een succesvolle multinational, terwijl de WIC minder succesvol was. De VOC maakte ongeveer 8000 reizen naar en binnen Azië en haar rijkdom was een belangrijke financiële steunpilaar voor de Republiek. De VOC en de WIC hadden invloed op de handel in Azië, waarbij concurrenten werden buitengesloten en de productie streng werd gereguleerd. Het materiaal bespreekt verder nog de schilder Jan Steen.
Leerniveau
HAVO 4; HAVO 5;
Leerinhoud en doelen
De tijd van regenten en vorsten (1600 - 1700); Geschiedenis;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
4 uur en 30 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, geschiedenis, gouden eeuw, handelsmonopolie, hv45, republiek der nederlanden, slavenhandel, specerijen, stercollectie, voc en wic
close
gemaakt met Wikiwijs van kennisnet-logo
06.1 Gouden Eeuw h45
open