05.3 Protestanten en katholieken h45

05.3 Protestanten en katholieken h45

Intro en probleemstelling

Conflicten binnen de rooms-katholieke kerk

De rooms-katholieke kerk was in de Middeleeuwen de enige kerk in West-Europa. Er waren wel regelmatig conflicten, bijvoorbeeld over wie de meeste macht had: de paus of de koning/keizer. Een ander conflict was het 'Oosters Schisma' waarbij de Oosterse en Westerse kerk voorgoed uiteen gingen: verschillende pausen eigenden zichzelf het hoogste gezag toe. De conflicten waren machtsconflicten. Ze werden uitgevochten over de hoofden van de gelovigen.

Luther en de Reformatie
Dat was anders met de hervormingsbeweging van Maarten Luther. Hij leverde kritiek op de kerk en de reformatie kwam op gang. De gevolgen van de reformatie waren voor gelovigen veel ingrijpender. De hervormers braken definitief met de katholieke kerk.
De reformatie had grote gevolgen voor de samenleving. Die gevolgen konden per land sterk verschillen. In de Nederlanden werd de protestantse kerk de officiële staatskerk. Katholieken hielden hun diensten in de periode van de Republiek voortaan in schuilkerken.

Probleemstelling

Gevolgen reformatie
Tot in onze tijd zijn de gevolgen van de reformatie te merken. De hervormingsbeweging uit de 16de eeuw waardoor de christelijke kerk werd opgesplitst is een historische verandering. Die verandering heeft eeuwenlang doorgewerkt.

In deze opdracht onderzoek je waarom de reformatie plaatsvond. Je bestudeert hoe dat in zijn werk ging en welke gevolgen dat indertijd had. Dat kun je niet los zien van de invloed die de reformatie heeft gehad op de geschiedenis en nog heeft.

Je maakt een les over de reformatie afgestemd op leerlingen in de onderbouw.

Colofon

Het arrangement 05.3 Protestanten en katholieken h45 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
2022-04-20 12:19:53
Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

De opdracht 'Protestanten en katholieken' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO in opdracht van Stichting VO-content.

Fair Use
In de Stercollecties van VO-content wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use.
Meer informatie: Fair use

Vragen
Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de
helpdesk van VO-content.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo, leerjaar 4 en 5. Dit is tijdvak 5 met het onderwerp: protestanten en katholieken. In de 16e eeuw was religie van groot belang en had de rooms-katholieke kerk een dominante rol in het leven van mensen. De kerk werd echter geconfronteerd met kritiek en verlies van vertrouwen. De handel in aflaten, die diende als een bron van inkomsten, en de decadente levensstijl van de pausen zorgden voor ontevredenheid. De reformatie, gestart door Maarten Luther, had grote gevolgen. Het leidde tot het verlies van gelovigen voor de katholieke kerk en de opkomst van de protestantse kerk. De reformatie zorgde echter ook voor interne hervormingen binnen de katholieke kerk. Religie speelde een belangrijke rol in politieke conflicten tussen staten, waarbij het katholieke en protestantse geloof vaak als rechtvaardiging werd gebruikt. Eerdere bewegingen zoals de katharen, Franciscus van Assisi en de Moderne Devotie hadden al kritiek geuit op de kerk, maar werden vaak onderdrukt. Erasmus pleitte voor hervormingen binnen de kerk, terwijl Luther de rol van de kerk als bemiddelaar verwierp. Hij werd verbannen maar kreeg bescherming. Luther vertaalde de Bijbel naar het Duits en benadrukte dat vergeving en genade alleen van God kwamen. Calvijn was nog radicaler en geloofde in predestinatie en de ondergeschiktheid van de staat aan het geloof. De 16e eeuw was een periode van religieuze verandering en conflicten, waarbij de reformatie een grote impact had op de rooms-katholieke kerk en leidde tot de opkomst van het protestantisme. Het materiaal bespreekt apart nog de onderwerpen 'schuilkerk', 'geen vervolging ketters' en 'Calvinisten in Utrecht'.
Leerniveau
HAVO 4; HAVO 5;
Leerinhoud en doelen
De tijd van ontdekkers en hervormers (1500 - 1600); Geschiedenis;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
4 uur en 30 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, calvijn, geschiedenis, hv45, katholicisme, kerkhervorming/reformatie, luther, protestanten en katholieken, protestantisme, stercollectie

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

VO-content - Kennisbanken. (2018).

Geschiedenis 2e fase

https://maken.wikiwijs.nl/133751/Geschiedenis_2e_fase

VO-content - Kennisbanken. (2018).

Geschiedenis Onderbouw

https://maken.wikiwijs.nl/88055/Geschiedenis_Onderbouw

close
gemaakt met Wikiwijs van kennisnet-logo
open