Wikiwijs Lars Haan en Tom Grimmon

Wikiwijs Lars Haan en Tom Grimmon

Inleiding

Lars, Kiara en ik gaan een wikiwijs maken met informatie over verschillende ziektebeelden. Zo kunnen clienten informatie krijgen over de ziektebeelden zodat ze beter op de hoogte zijn. Wij gaan dit maken aan de hand van de verschillende lessen die wij hebben gehad over deze ziektebeelden.

COPD

Een beschrijving in eigen woorden, oorzaak van aandoening, ziekte verloop en de beperkingen

Als u COPD heeft zijn uw longen beschadigd, daardoor krijgt u minder zuurstof binnen en heeft u dus minder energie.

Bij COPD zijn de longen chronisch ontstoken. Chronisch betekent dat het blijvend is. Heel vaak is roken de oorzaak van COPD. Maar het kan ook komen door een erfelijke ziekte of moeilijk te behandelen astma.

De meeste mensen krijgen pas na hun veertigste COPD. Bijna altijd is roken de oorzaak. Roken of meeroken beschadigt de longen ernstig. Daardoor kunnen longziekten zich gemakkelijker ontwikkelen.

Als u COPD heeft zijn uw longen beschadigd, daardoor krijgt u minder zuurstof binnen en heeft u dus minder energie.

Bij COPD zijn de longen chronisch ontstoken. Chronisch betekent dat het blijvend is. Heel vaak is roken de oorzaak van COPD. Maar het kan ook komen door een erfelijke ziekte of moeilijk te behandelen astma.

De meeste mensen krijgen pas na hun veertigste COPD. Bijna altijd is roken de oorzaak. Roken of meeroken beschadigt de longen ernstig. Daardoor kunnen longziekten zich gemakkelijker ontwikkelen.

Hoe COPD verloopt is afhankelijk van hoe ernstig uw klachten zijn. Sommige mensen hebben licht COPD, bij anderen is het juist ernstig. De ziekte ontwikkelt zich ook niet bij iedereen hetzelfde. Uw arts gebruikt vaak de term ziektelast om de ernst van uw COPD te beschrijven. U kijkt samen met uw arts  hoe erg u last heeft van COPD. Bijvoorbeeld de klachten die u heeft en of de ziekte uw leven beperkt. We noemen dit kwaliteit van leven.

vier verschillende hulpmiddelen en hun redenen

Er zijn ook verschillende hulpmiddelen die het dagelijks leven wat kunnen vermakkelen waardoor je wat minder energie nodig hebt.

Zo heb je de sta op stoel waarin je met een simpele handeling op kunt staan uit een stoel. Ook zijn er sleutelkluizen, dat is een kluisje aan de buitenkant van uw huis naast de deur waar de huissleutel in zit.Dan hoeft u zelf niet naar de deur te komen. Je hebt ook een douchestoel wat er voor zorgt dat u tijdens het douchen kunt blijven zitten.

Dementie

Beschrijving in eigen woorden, oorzaak aandoening, ziekteverloop en beperkingen

Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen (een syndroom), waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. Dementie is een verzamelnaam voor ruim vijftig ziektes. De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzeimer. Daarnaast komen vasculaire dementie, frontotemporale dementie en Lewy body dementie veel voor.

 

Bij dementie gaan de zenuwcellen in de hersenen kapot. Soms gaan niet de zenuwcellen zelf kapot, maar de verbindingen tussen de cellen. Het is ook mogelijk dat de cellen en de verbindingen het niet meer goed doen. Door deze afname van cellen functioneren de hersenen steeds minder goed.

In het begin van de ziekte vallen meestal de geheugenproblemen op. Later krijgt de persoon met dementie problemen met denken en taal. Ook kan hij te maken krijgen met veranderingen in karakter en gedrag. Naarmate de ziekte erger wordt, verliest iemand met dementie steeds meer de regie over zijn eigen leven. Hij wordt steeds afhankelijker van de hulp van anderen. Dagelijkse handelingen worden steeds moeilijker. Lees meer over de symptomen van dementie.

Er bestaan nog geen geneesmiddelen voor de ziekte van Alzheimer en de andere vormen van dementie. Wel zijn er medicijnen die de ziekte kunnen vertragen. Over de hele wereld wordt onderzoek gedaan naar de oorzaken, mogelijke preventie en behandeling van dementie. In Nederland doen de Alzheimer Centra veel onderzoek. Lees meer over onderzoek naar dementie. onderzoek naar dementie.

vier verschillende hulpmiddelen en hun redenen

Je hebt natuurlijk ook hulpmiddelen voor mensen met dementie, hieronder staan een aantal beschreven.

De 24 uurs klok, dit kan ervoor zorgen dat mensen met dementie een beter besef van de tijd krijgen.

Een bewegings sensor kan signalen afgeven aan de begeleiding wanneer een persoon in beweging komt op momenten dat dat niet nodig of gewenst is.

Deurstickers om het orientatie vermogen te verhogen zodat mensen herkennen waar ze zijn en de weg dus niet kwijtraken.

En zo heb je ook nog een electronische sleutelvinder die makkelijk te gebruiken is. Dit kan je natuurlijk ook voor andere dingen gebruiken dan alleen sleutels.

Slechtziendheid

Beschrijving eigen woorden, oorzaak aandoening, ziekteverloop en beperkingen

Minder goed zien komt veel voor. In de meeste gevallen wil niet goed kunnen zien niet zeggen dat er sprake is van slechtziendheid. Over het algemeen is het verminderde gezichtsvermogen te herleiden tot drie oogafwijkingen: bijziendheid, verziendheid of astigmatisme (een cylindrische afwijking). Deze afwijkingen zijn meestal goed te corrigeren met een bril of contactlenzen.

 

Bijziendheid betekent dat je wat dichtbij is goed kunt zien en dat wat ver weg is minder scherp is. Verziendheid is het tegengestelde van bijziendheid. De dingen op afstand zie je haarscherp, maar dichtbij is het gezichtsvermogen minder goed. Astigmatisme is een afwijking in de kromming van het hoornvlies. Astigmatisme kan in combinatie met bij- of verziendheid voorkomen.

Van slechtziendheid spreken we als het gezichtsvermogen sterk verminderd is. Meestal komt dit door een oogziekte die delen van het netvlies of de oogzenuw beschadigt, bijvoorbeeld staar of glaucoom. Als hier niets (meer) aan te doen is, spreken we van slechtziendheid.

Een bril kan in een aantal gevallen wel wat helpen, maar de gezichtsscherpte blijft veel minder. Er is wettelijk vastgelegd, wanneer iemand slechtziend is. Als iemand een gezichtsscherpte heeft van maximaal 30% of als iemand een heel klein gezichtsveld heeft, is die persoon slechtziend. Een gezichtsscherpte van 30% wil zeggen dat de slechtziende iets pas op een afstand van 30 meter kan zien terwijl iemand met een normale gezichtsscherpte dit voorwerp al op 100 meter afstand ziet.

 

 

vier verschillende hulpmiddelen en hun redenen

Voor slechtzienden zijn er uiteraard een aantal hulpmiddelen die ik hier onder zal beschrijven:

 

Zwart op gele toetsenbordstickers met extra hoog contrast voor duidelijk waarneembaarheid.

Vergrootglas op een standaard om bijvoorbeel een boek te lezen.

Een sprekende wekker die elk kwartier zegt hoelaat het is voor als het zicht dusdanig minder is dat u de tijd niet meer kunt lezen.

Een afstandsbedieding met een simpele werking

Slechthorendheid

Beschrijving eigen woorden, oorzaak, ziekteverloop en beperking

De makkelijkste definitie is degene die zegt dat je slechthorend bent als je minder goed hoort dan normaalhorenden. Een groep jonge mensen zonder hoorproblemen vormt dan de referentiegroep.
Vaak wordt dit getest met een test met piepjes met een verschillende toonhoogtes (frequentie). De resultaten van deze test worden weergegeven in een audiogram. De intensiteit van een geluid wordt uitgedrukt in decibel (db). Hoe hard een geluid moet worden gemaakt om het nog net hoorbaar te maken wordt de gehoordrempel genoemd. Afgesproken is dat de grens waarbij normaalhorenden zo’n piepje nog net kunnen horen ligt bij 0 dB (HL).
Soms wordt voor de definitie van slechthorendheid de grens gebruikt waarop een slechthorende in aanmerking komt voor vergoeding van een hoortoestel. Om voor een hoortoestel in aanmerking te komen moet het gehoorverlies (gemiddelde van de metingen bij 1000, 2000 en 4000 Hz) 35 dB HL of meer zijn. Echter de ene persoon heeft reeds last van een verlies van 30 dB, bijvoorbeeld omdat hij in lastige (akoestische) situaties moet werken met bijvoorbeeld veel lawaai of nagalm, terwijl de ander bij een verlies van 50 dB er van overtuigd is dat er nog niks met zijn gehoor aan de hand is, omdat hij bijvoorbeeld het merendeel van de tijd zich in een rustige omgeving bevindt.

Slechthorendheid kan verschillende oorzaken hebben. Zo kunnen we door lawaai slechthorend worden maar ook bijvoorbeeld door bepaalde medicijnen, roken of drinken. Dit wordt ‘verworven’ slechthorendheid genoemd.Bij de meeste mensen gaat het gehoorvermogen met het toenemen van de jaren geleidelijk aan achteruit. Dit wordt ook wel ouderdomsslechthorendheid genoemd of presbiacusis. Meestal zal dit een combinatie zijn van natuurlijke achteruitgang en door schadelijke effecten van blootstelling aan lawaai en stoffen die ons gehoor beschadigen in de loop van ons leven.

  • Licht: gehoorverlies dat door betrokkene wordt opgemerkt in een lawaaiige omgeving;
  • Matig: gehoorverlies waar betrokkene ook in een stille omgeving last van heeft;
  • Ernstig: gehoorverlies dat met een hoortoestel slechts gedeeltelijk is te compenseren;
  • Zeer ernstig/doofheid: een zo ernstig gehoorverlies dat men zelfs met geluidsversterking niet via geluid kan communiceren. Om te communiceren is aanvullende informatie nodig, bijvoorbeeld visuele informatie als het zien van gezichtsexpressie en spraakbeeld, gebaren en lichaamstaal of tactiele informatie (tast).

vier verschillende hulpmiddelen en hun redenen

Je hebt natuurlijk een gehoorapparaat wat je gehoor via electronische signalen al een stuk versterkt maar er zijn nog meer hulpmiddelen.

Zo heb je een systeem waarbij als de bel af gaat of je wekker, je dan een flits ziet vanaf de telefoon of deurbel.

Ook kan de persoon een apparaatje in zijn broekzak doen of als ketting om de nek. Als de deurbel gaat of de telefoon gaat af dan begint het apparaatje te trillen in verschillende tempo's.

Je hebt ook bepaalde koptelefoon die iets dieper tegen je trommelvlies aan liggen waardoor het geluid beter overkomt

Reuma

Beschrijving in eigen woorden, oorzaak, ziekteverloop en beperkingen


De meeste vormen van reuma veroorzaken pijn en stijfheid in gewrichten of spieren. Daardoor kunt u zich minder goed bewegen, wat beperkingen kan geven in het dagelijks leven. Ook kunt u moe of lusteloos worden van reuma. Klachten kunnen in de loop van de dag erger of juist minder erg worden. Lees meer over omgaan met reuma.

Hoe verloopt de ziekte?
De meeste reumatische aandoeningen zijn chronisch. U kunt er dus niet van genezen. Zonder behandeling worden de klachten vaak erger. Met een goede behandeling kunnen uw klachten verminderen en kan de aandoening tot rust komen. Wel zullen goede en slechte periodes elkaar blijven afwisselen.

Waardoor wordt reuma veroorzaakt?
Het is niet bekend waardoor mensen reuma krijgen. Omgevingsfactoren zoals roken en overgewicht spelen waarschijnlijk een rol. Het lijkt er ook op dat reuma erfelijk is: mensen bij wie reuma in de familie voorkomt hebben meer kans om door de ziekte getroffen te worden. Heeft u eenmaal een bepaalde vorm van reuma, dan is de kans echter niet groter dat u ook een andere vorm van reuma krijgt.

  • Huishouden

Het uitvoeren van de huishoudelijke taken kan door reumatoïde artritis in het gedrang komen. Het boodschappen doen, de maaltijden voorbereiden, stofzuigen en ramen lappen zijn werkzaamheden die samengaan met belasting van de gewrichten en die een fors beroep doen op de toch al beperkte uithoudingsvermogen van mensen met reumatoïde artritis.

  • Verzorging

Verzorging omvat activiteiten zoals zichzelf en anderen verzorgen en het verzorgen van huisdieren. Zichzelf verzorgen, zoals wassen, kleren aan- en uittrekken en naar het toilet gaan, zijn activiteiten die veel energie kosten. Door vermoeidheid kunnen mensen met reumatoïde artritis minder zin hebben in dergelijke activiteiten. Ook door pijn of beperkingen in het bewegen kunnen zij belemmerd worden in het uitvoeren van deze activiteiten.

  • Mobiliteit

Mensen met reumatoïde artritis gaan zich door de pijn vaak minder bewegen. Hierdoor wordt het desbetreffende deel van het lichaam niet of nauwelijks belast. Met als gevolg dat de mobiliteit achteruit gaat (het lichaamsdeel wordt stijf) en daardoor ook de conditie. Hierdoor kunnen zij zich minder goed verplaatsen.

  • Sociale netwerken

Mensen met reumatoïde artritis zijn beperkt in hun bewegingen en handelingen. Dat heeft uiteraard consequenties voor het sociale leven, de omgang met het gezin, familie en vrienden. Soms moet men een beroep doen op anderen, omdat zij zelf niet meer in staat bent om iets te doen. Dat kan voor beide partijen soms moeilijk te accepteren zijn.

  • Dagbesteding

Het hebben van reuma heeft effect op de werksituatie. Mensen met reumatoïde artritis vragen zich vaak af of ze kunnen blijven werken of dat ze hetzelfde werk kunnen blijven doen. Dit geldt ook als zij bezig zijn met het volgen van een opleiding. Ook het uitvoeren van hobby’s of het op vakantie gaan, kan door reuma belemmerd worden.

 

 

vier verschillende hulpmiddelen en hun redenen

Voor mensen met reuma zijn er verschillende hulpmiddelen om het dagelijks leven wat makkelijker te maken.

Zo heb je bijvoorbeel een aankleedstokje, die vermakkelijkt het aankleedproces waardoor minder ver hoeven te strekken bukken.

Er is ook speciaal bestel waardoor men de pols niet meer helemaal hoeft te draaien aangezien het uiteinde al gebogen is. Vaak zijn de handvatten van wat dikker materiaal gemaakt waardoor het makkelijker is om vast te houden.

Voor mensen die graag lezen maar moeite hebben met het draaien van de bladzijde is het de zogenoemde omdraaihulp die je helpt met het omslaan van de bladzijden van uw boek

Parkinson

Beschrijving in eigen woorden, oorzaak, ziekteverloop, beperkingen

De ziekte van Parkinson is een ziekte van de hersenen. Wie aan de ziekte lijdt, kan uiteenlopende klachten hebben en de ziekte van Parkinson is dan ook erg complex. Voor geen enkele patiënt is het beeld van parkinsonsymptomen hetzelfde.

Voorbeelden symptomen ziekte van Parkinson:

  • Trillen (tremor) van de handen, benen, kin of tong
  • Trager worden van bewegingen (bradykinesie), moeite met starten van bewegingen (akinesie) en ontbreken van automatische bewegingen (hypokinesie)
  • Stijfheid van de spieren (rigiditeit)
  • Houdings- en evenwichtsproblemen en soms vallen bij langer bestaan van de ziekte
  • 'Bevriezen' van de benen tijdens lopen (freezing), waardoor het lijkt alsof de voeten aan de vloer blijven plakken

Naast de bovengenoemde symptomen kunnen een breed scala aan andere klachten optreden zoals trager denken, verminderde reuk, slaapstoornissen, obstipatie, stemmingsproblemen en verandering van seksuele behoeften. Bovenstaande symptomen treden alleen lang niet bij alle patiënten op. Daarnaast verschilt de ernst van de klachten en het beloop van de ziekte van patiënt tot patiënt. Dit geldt zeker voor patiënten met aandoeningen die lijken op de ziekte van Parkinson, de zogeheten atypische parkinsonismen.

De kernsymptomen tremor, bradykinesie, rigiditeit en houdingsinstabiliteit beginnen bij ongeveer 75% van de patiënten aan één kant, bijvoorbeeld rechts. Na een tijd zal ook de andere kant klachten gaan geven, maar in de regel blijft de eerst aangedane kant de meest ernstige.

Na enkele jaren ontstaan er problemen met de balans en kunnen patiënten vallen. Dit kan soms erg invaliderend zijn. Klachten zoals bloeddrukdaling (gedeeltelijk ook door de levodopa medicatie), problemen met plassen en ontlasting, hallucinaties, cognitieve problemen en verslikken kunnen ontstaan na verloop van de tijd.

Meestal leidt de ziekte van Parkinson niet tot een opname in een verpleeg- of verzorginghuis. Wanneer de balansstoornissen of de cognitieve stoornissen echter een dusdanig gevaar worden in het dagelijks leven worden patiënten vaak wel opgenomen in een verpleeg- of verzorgingshuis. De levensverwachting bij patiënten met de ziekte van Parkinson is niet korter vergeleken met gezonde mensen.

Diverse onderzoeken naar de oorzaak van de ziekte van Parkinson zijn gedaan, maar een duidelijke oorzaak is helaas nog niet gevonden. Waarschijnlijk zijn er meerdere oorzaken die samen verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van de ziekte van Parkinson.

De zorgverleners die aangesloten zijn bij het ParkinsonNet, zijn speciaal geschoold in het behandelen van parkinsonpatiënten en patiënten met atypische parkinsonismen. De ParkinsonNet zorgverleners werken onderling nauw samen en werken ook samen met bijvoorbeeld parkinsonverpleegkundigen en neurologen in de regio. Zodoende zijn de behandelingen deskundig en zo optimaal mogelijk op elkaar afgestemd.

vier verschillende hulpmiddelen en hun redenen

Ook voor mensen met parkinson zijn er hulpmiddelen op de markt:

Anti slip onderzetters zodat je niet met glazen over de tafel heenglijd

Een wandbeugel om je stevig vast houden als je in of uit bad wilt. Je kunt het natuurlijk voor heel veel handelingen gebruiken.

Een pot opener om al uw potten op een makkelijke manier open te maken

  • Het arrangement Wikiwijs Lars Haan en Tom Grimmon is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Tom en Lars Grimmon en Haan Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2017-06-22 13:06:56
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Lars en ik gaan een wikiwijs maken met informatie voor cliënten over bepaalde ziektebeelden. In deze wiki vind je alle informatie over de ziektebeelden
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.