Hoi, ik ben John Green. Dit is Crash Course World History en vandaag gaan we het hebben
over het Romeinse Rijk, welke natuurlijk begon toen een totaal niet fictionele tweeling, Romulus
en Remus, wie zijn opgevoed door wolven, een stad stichten op zeven heuvels.
Meneer Green, Meneer Green, wat, wat betekent SPQR.
Dat betekent sluit het gat snel, shurk. Nee, het betekent Senatus Populusque Romanus, een
van de motto's van de Romeinse Republiek.
Vandaag gaan we wat old school --- en focussen op Julius Ceasar
terwijl we een vraag proberen te beantwoorden: Wanneer, indien ooit, is het oké om iemand 23x te steken.
100.000 v Chr
1.500 v Chr
1.200 n Chr
Shakespeare beantwoorde die vraag door te zeggen dat Romeinse senatoren Ceasar hebben vermoord omdat
hij de Romeinse Republiek ging vernietigen, maar zelfs als dat waar is, moeten we nog steeds
beantwoorden of: a. Het Romeinse Republiek het waard was om te behouden,
en b. Of Ceasar het daadwerkelijk vernietigde.
Een van de dingen dat de Romeinse Republiek in stand hield, én in realiteit én in verbeelding,
was de balans. Volgens de Griekse historicus Polybius,
"De drie varianten van regering, monarchie, aristocratie en democratie, zijn
samen gebracht in Rome. En het was geen gemakkelijke taak om te bepalen met zekerheid, of de gehele
staat nou een aristocratie, een democratie of een monarchie was."
In het hart van dit gemengde systeem was de Senaat, een onderdeel van wetgevers gekozen uit
een groep van elite families.
Rome was verdeeld in twee klassen: De Patricians - een kleine groep van aristocratische
families - en de Plebeians, de rest.
De Senaat was een soort van mengsel tussen wetgeving en een gigantisch adviesraad.
Hun hoofd taak was het instellen van het beleid voor de Consuls.
Elk jaar koos de Senaat 2 co-Consuls ---
Er moesten er twee zijn zodat ze elkaars ambities in toom konden houden, en ook zodat
één, je weet wel, Rome kon onderhouden, terwijl de ander bezig was met het vechten van oorlogen en
het veroveren van nieuw territorium.
Er waren nog twee extra controles op de macht: Ten eerste, de ambtstermijn van één jaar. Ik bedoel, hoeveel
problemen kan je nou eigenlijk veroorzaken in een jaar, toch?
Tenzij je de CEO van Netflix bent, ik bedoel, hij vernietigde dat bedrijf in zo'n twee weken.
En ten tweede, wanneer een senator eenmaal had gediend als consul, dan was het verboden
om nog eens te dienen als consul voor minimaal 10 jaar. Hoewel dat ging een beetje net als je zegt dat je maar
een burrito gaat eten per week, en dan zijn er een paar uitzonderingen, en dan
plotseling heb je ze elke dag, en ja, ik weet dat guacamole -, GEEF
HET ME NOU!
Maar oké, we waren aan het praten over de Romeinen. De Romeinen hadden ook een positie van dictator,
een persoon die het zou overnemen als de Republiek in dreigend gevaar was.
Het voorbeeld voor deze niet egoïstische Romeinse regeerder was Cincinnatus, een generaal die uit zijn
comfortabele pension bij zijn plantage kwam, nam de leiding over een leger, versloeg de tegenstander die
hij aan het vechten was, en daarna de leiding opgaf en terugkeerde naar zijn boederij, gerust gesteld door het feit
dat op een dag de een na grootste stad van Ohio naar hem wordt vernoemd.
Trouwens als dat model van leiderschap herkenbaar klinkt voor de Amerikanen, komt het omdat George
Washington erg was beïnvloed door Cincinnatus toen hij het idee van een twee ambtstermijn presidentschap bedacht.
Dus nu komt Ceasar. Gaius Ju-Gay-us? Nee het is Gaius, van Battlestar Galactica.
Gaius Julius Ceasar was geboren rond 100 voor Christus in een van Rome's meest toonaangevende families.
Zijn geboorte was een beetje wonderbaarlijk, want er was een chirugische ingreep nodig die wij nu kennen als de
keizersnee.
Na zijn senaatsopleiding was het logisch dat Ceasar zou dienen in
het leger en in de Senaat. Dus dat deed hij. Hij steeg door de rangen,
en na wat prima generaalskunsten, en na een tijdje als gouverneur van Spanje, besloot hij
om een gooi te doen naar Consul-positie.
Om te winnen had Ceasar financiële hulp nodig, die hij kreeg van Crassus, een van Rome's
rijkste mannen. Crassus bezat een private brandweer waar het business model eigenlijk was "hey,
ik zie dat je huis in brand staat. Geef me we geld en ik help je eruit."
Ceasar slaagde om Consul te worden in 59 voor Christus en daarna wilde hij de Romeinse politiek
domineren door een bondgenootschap op te zetten met Crassus en ook met Rome's andere meest machtige man,
de generaal Pompey.
Je zal zonder twijfel Pompey herinneren van zijn zijn fascinatie voor Alexander de Grote.
Pompey, Crassus en Ceasar waren de eerste zogenaamde driemanschap, en de bondgenootschap liep
super goed voor Ceasar.
Maar niet zo goed voor de andere twee. Op naar de Gedachte Bubbel.
Na een jaar als Consul waarbij er voor de grootste gedeelte wetten door de Senaat werden goed gekeurd door
de intimidatie door Pompey's troepen,
belandde Ceasar als de gouverneur van Gallië, ---
controleerde. Hij veroverde snel de rest van Gallië en zijn vier koninklijke legers - of legioenen
zoals de Romeinen ze noemde - bekwam zijn bron van macht.
Ceasar zette zijn veroveringen voort door Engeland binnen te vallen en het voeren van nog een succesvolle oorlog tegen
de Galliërs.
Terwijl hij op pad was, Crassus stierf in een gevecht met de Parthen en Pompey, die
Ceasar´s rivaal en tegenstander was geworden, werd gekozen als Consul.
Pompey en de Senaat besloten om te proberen Ceasar van zijn macht te beroven en hem terug te roepen naar Rome.
Als hij terugkeerde naar Rome zonder leger, dan zou Ceasar terechtgesteld worden voor corrupt leiderschap
en waarschijnlijk ook voor het overschrijden van zijn autoriteit als gouverneur,
dus daarom keerde Ceasar terug met het 13e Legioen. Hij stak de Rubicon rivier over,
en sprak zijn beroemde woorden "De teerling is geworpen" of mogelijk, "Laat de teerling geworpen worden."
Sorry, Gedachte Bubbel, bronnen zijn het oneens.
In principe, Ceasar viel zijn thuisstad aan. Pompey had de leiding over Rome's leger, maar
vluchtte de stad,
en in 48 voor Christus Ceasar was geheel in leiding over Rome's bezittingen, doordat hij
beide dictator en Consul was.
Ceasar ging naar Egypte om Pompey te achtervolgen, maar kwam er achter dat hij al vermoord was
door agenten van de Ptolemeïsche farao.
Egypte had in die tijd zijn eigen burgeroorlog tussen de farao en zijn zus/vrouw Cleopatra.
Ptolemaeus probeerde te flikflooine met Ceasar door zijn tegenstander te vermoorden, maar Ceasar was woedend in
een soort van de-enige-persoon-die-mijn-kleine-broertje-mag-plagen-ben-ik, behalve dat het vermoorden was in plaats van
plagen.
Dus Ceasar sloot zich aan (en skoodilypooped met) Cleopatra
Dankjewel, Gedachte Bubbel. Cleopatra werd uiteindelijk d- Maar voor dat alles, Ceasar
kwam terug van Egypte naar Rome, stopte onderweg om nog een paar koningen te verslaan in het oosten, en
werd opnieuw als dictator benoemd.
- de laatste farao van de Egyptische Oudheid en gokte op Marc "Ik ben het verkeerde paard" Antony in plaats van
Keizer "Er zit een baby aan mijn been" Augustus.
Maar voor dat alles ging Caesar terug van Egypte naar Rome, met een onderbreking om
een paar koningen in het oosten te verslaan, en werd weer benoemd tot dictator.
Die positie werd eerst uitgebreid tot 10 jaar, en later voor zijn hele leven. Hij werd tot consul
gekozen in 46 en nog een keer in 45 v Chr, de laatste keer zonder co-consul.
In 45 v Chr was Caesar de onomstreden heerser van Rome en hij voerde hervormingen door die
zijn eigen macht versterken.
Hij organiseerde pensioen in land voor zijn soldaten, herstructureerde de schulden van een groot percentage
van Rome's schuldenaren, en veranderde de kalender zodat die meer ging lijken op degene die
we vandaag de dag gebruiken.
Caesar had in Rome teveel macht in handen en ze staken hem
23 keer op de vloer van de Romeinse senaat.
Caesar was hier nogal verrast over en zo, maar hij zei nooit "ook gij Brutus"
toen hij zich realiseerde dat Brutus een van de samenzweerders was. Dat was een uitvinding van Shakepeare.
De samenzweerers dachten dat de dood van Caesar de terugkeer van de Republiek in zou luiden,
en ze hadden het mis.
Ten eerste waren Caesars hervormingen echt populair bij het Romeinse volk,
die al snel zijn geadopteerde zoon Octavianus toejuichten, samen met zijn commandant Marcus
"ik ben het verkeerde paard" Antonius.
en een gast genaamd Lepidus, als een tweede driemanschap.
Het driemanschap was een vreselijke misser, en leide tot een tweede burgeroorlog.
Ocatianus en Antonius vochten het uit. Antonius die het verkeerde paard was, verloor. Octavianus won,
veranderde zijn naam in Caesar Augustus, werd alleenheerser van Rome, bond een baby aan zijn
been, adopteerde de titel van Keizer, en sloeg munten die hemzelf identificeerden als Divini Filius,
Zoon van God. Meer daarover volgende week.
Hoewel Augustus probeerde het te laten lijken of de vormen van de Romeinse republiek nog intact
waren, maakte hij in werkelijkheid de wetten en was de senaat niets meer geworden dan een rubberen
stempel.
Wat me eraan doet denken dat het tijd is voor de open brief. Filmmagie!
Een open letter aan de Romeinse senaar. O, maar laten we eerst kijken wat er in het geheime
compartiment zit. A, het is een harmonica! Stan, wil je dat ik een paar oude, Romeinse volksliedjes
speel? Heel goed. Stan, ik wil je bedanken voor je geweldige werk bij het
overdubben.
Beste Romeinse Senaat, of jullie nu een stempel waren voor de wetten van Keizer Augustus, of
degenen die Caesar hebben neergestoken op de vloer van jullie heilige hal, jullie deden altijd iets!
Ik wil niet nostalgisch klinken over een tijd waarin mensen gemiddeld 30 jaar werden, een kleine
minderhei van de volwassen mocht stemmen, en de beste modekeus lakens waren, maar o mijn god,
jullie deden tenminste iets!
Jullie senaat werd gekozen vanuit de Patriciers. Onze senaat hier in de VS
wordt gekozen vanuit de tegenstandsklasse.
Maar begrijp me niet verkeerd, Romeinse senaat, jullie waren verschrikkelijk. Vriendelijke groeten, John Green
En, vernietigde Caesar de Republiek? Nou, hij begon een serie burgeroorlogen, hij greep macht voor hemzelf
ondermijnde de ideeën van de republiek, hij veranderde de grondwet, maar
dat kun je hem alleen kwalijk nemen als hij de eerste was geweest die dat deed. En dat was hij niet.
Neem nu general Marius bijvoorbeeld, die aan de macht kwam door de kracht van zijn
generaalschap en zijn bereidheid het leger open te stellen voor de armen, die hem persoonlijk trouw waren
en niet Rome, en die hij land beloofde in ruil voor een goede diensttijd in
het leger.
Dit eiste van de Romeinen natuurlijk het steeds veroveren van nieuw land, zodat ze dit aan
nieuwe legionairs konden geven.
Marius was ook 5 keer op een rij consul, 60 jaar voor Caesar.
Of kijk naar generaal Sulla die er, net als Marius, voor zorgde dat zijn legers meer trouw aan hem zouden
zijn dan aan Rome, maar die tegen Rome zelf opmarcheerde, en daarna haar dictator werd,
en duizenden mensen executeerde in 81 v Chr, 30 jaar voordat Caesar op het toneel verscheen.
Je kunt op een heel andere manier naar die vraag kijken als we afzien van de geschiedenis van 'grote mannen'.
Misschien werd Rome een keizerrijk voor het een keizer had.
Zoals, herinner je je het Perzische keizerrijk? Dan weet je dat dat rijk bepaalde karakteristieken had
die het keizerlijk maakten.
Zoals een verenigd regeringssysteem, voortdurende militaire expansie en een grote verscheidenheid aan
onderdanige volken.
Het Romeinse rijk had alledrie van deze karakteristieken lang voor het Het Romeinse Rijk werd. Zoals
Rome begon als een stad,
werd daarna een stadsstaat, toen een koninkrijk, en daarna een Republiek, maar
was de hele tijd beperkt tot het gebied rond Rome.
Rond de 4e eeuw v Chr, begon Rome buren op te slokken, zoals de Latijnen en de Etrusken,
en al snel hadden ze heel Italië onder controle, maar dat is niet echt een verscheidenheid
aan onderdanige volken, ik bedoel, niks persoonlijks Italianen,
maar jullie hebben een hoop gemeen, zoals de
vele handgebaren. Als je het wilt hebben over echte expansie en diversiteit, dan moet je het hebben
over de Punische Oorlogen.
Dat waren oorlogen die ik vooral onthoudt omdat ze te maken hadden met Hannibal die de Alpen overstak
met waanzinnige oorlogsolifanten, wat waarschijnlijk de laatste keer was dat olifanten in opstand hadden
kunnen komen en hun eigen olifantmaatschappij hadden kunnen
vormen met olifantvliegtuigen
en olifant auto's.
In de Eerste Punische Oorlog, wilde Rome Sicilië hebben, dat werd gecontroleerd door de Carthagers.
Rome won, wat de Carthagers irriteerde, dus zij begonnen de tweede Punische oorlog.
In 219 v Chr viel Hannibal een Romeinse stad aan, leidde daarna een leger dwars door Spanje, en
stak daarna de vermaledijde Alpen over met olifanten.
Hannibal en zijn olifantenleger wonnen bijna, maar helaas, ze wonnen dus niet en als resultaat
kregen de Romeinen Spanje.
Mensen in Spanje zijn duidelijk GEEN Romeinen (ondanks Russel Crowe's karakter in Gladiator)
Mensen in Spanje zijn duidelijk GEEN Romeinen (ondanks Russel Crowe's karakter in Gladiator)
wat betekent dat Rome in 201 v Chr in feite een keizerrijk was.
De derde Punische Oorlog was een formaliteit - Rome vond een excuus om Carthago aan te vallen en
vernietigde het zo volledig dat je het vandaag de dag niet eens op een kaart kunt vinden.
Mettertijd werd het hele gebied, en een heleboel meer ingelijfd in een systeem van provincies
en miljoenen mensen zouden worden geregeerd door het Romeinse Rijk.
En het is belachelijk om te zeggen dat Rome een republiek was tot Augustus Rome's eerste
officiële keizer werd, omdat Rome tegen die tijd eigenlijk al 200 jaar een keizerrijk
was.
Er is een reden dat ik beweer dat de dood van de Republiek vóór Caesar kwam en
waarschijnlijk plaatsvond rond de tijd dat Rome een keizerrijk werd.
Als iets het idee van Rome als republiek verstoorde, dan was het wel de machtsconcentratie in
handen van één man.
En die man was altijd een generaal. Ik bedoel, je kunt niet opmarcheren naar Rome zonder
leger, toch.
Waarom waren er zulke machtige generalen? Omdat Rome had besloten een 'Rijk' (keizerrijk) te worden en
keizerrijken moeten militair uitbreiden.
Gedeeltelijk moest het Romeinse Rijk militair uitbreiden omdat er altijd nieuw land nodig was
om aan gepensioneerde legionairs te kunnen geven.
Die uitbreiding creeërde almachtige generaals en de inlijving van verschillende volkeren
maakte het gemakkelijker voor hen om trouw te zijn aan hem, dan aan een of ander abstract idee
rond een republiek. Julius Caesar creeërde geen keizerrijk: het Rijk/keizerrijk creeërde hem.
Volgende week zullen we het Christendom bespreken, dus dat wordt niet controversieel. Tot dan
bedankt voor het kijken
Crash Course wordt geproduceerd en geregisseerd door Stan Muller, onze scriptserpervisor is Danica Johnson.
De show wordt geschreven door mijn high school geschiedenisleraar Raoul Meyer en mijzelf en
het grafische team is Thought Bubble.
De zin van de week van vorige week was "Pre-Distressed Designer Jeans". Als je wilt raden
naar de zin van deze week of een voorstel wilt doen voor een zin in de toekomst,
kun je dat opgeven bij Commentaar, waar je ook vragen over de video van vandaag
kunt stellen, die door ons team van historici zullen worden beantwoord.
Bedankt voor het bekijken van Crash Course, en zoals we in mijn geboortestad zeggen: vergeet niet
om geweldig te zijn.
whooa
alles is ok