Veel onderzoeksvragen gaan over het verband tussen twee grootheden. Neem bijvoorbeeld de onderzoeksvraag: Wat is het verband tussen de kracht en de uitrekking bij een spiraalveer?
Bij deze vraag zijn de grootheden de kracht (op de spiraalveer) en de uitrekking (van de spiraalveer).
Hoe meet je nu zo'n verband? Een paar aanwijzingen:
Maak eerst een tabel waarin je de meetresultaten kunt noteren. Links de kracht, rechts de uitrekking.
Kies voor de grootheid in de linker kolom een serie 'mooie' getallen. Als je gewichtjes van 10 gram aan de spiraalveer hangt, krijgt de kracht bijvoorbeeld de volgende waarden (in N): 0 - 0,1 - 0,2 - 0,3 - 0,4 enzovoort.
Dat maakt het gemakkelijker om straks een grafiek te tekenen.
Meetwaarden noteren en uitwerken
Noteer de meetwaarden in de tabel: links de kracht (in N), rechts de uitrekking (in cm).
Verwerk je metingen tot een grafiek. In Tabellen & Grafieken kun je lezen hoe dat moet.
Zet de kracht langs de horizontale as en de uitrekking langs de verticale as.
Vergelijk jouw grafiek met afbeelding hieronder. Daarin zie je hoe een grafiek eruitziet:
als het verband evenredig is;
als het verband lineair is;
als het verband kwadratisch is;
als het verband omgekeerd evenredig is.
Het (kracht,uitrekking)-diagram van een spiraalveer is een rechte lijn door de oorsprong. Daaraan zie je dat het verband tussen de uitrekking en de kracht bij een spiraalveer evenredig is.