Klik op 'Lesmateriaal maken' en daarna op 'Start met Maken'
Je dashboard verschijnt
Klik op de link 'Nieuw arrangement'.
Er verschijnt een pop-up venster:
Typ een titel en toelichting in de velden
NB:maak een zeer duidelijke omschrijving van het arrangement, die ook voor anderen begrijpelijk is!
Klik op 'OK'
De inhoud van een arrangement opbouwen
Het volgende scherm verschijnt:
Elementen toevoegen aan een arrangement
Onder ‘Inhoud’ kun je een arrangement opbouwen met de elementen die je in de rechterkolom ziet onder ‘Kies en voeg toe’.
In het linkerveld onder ‘Type’ en ‘Titel’ bouw je het arrangement op.
Je hebt de keuze uit de volgende elementen:
Sectie / menu-rubriek
Subsectie / menu-item
Tekst
Mijn bestanden & links (verzameld onder tabblad ‘Bestanden & Links’)
Afbeelding
Geluid
Video
Bestand
Link
Arrangement
Vraag
Toets/oefening
Importeren van elementen (via aparte knop)
Door telkens één van deze elementen uit de lijst te kiezen bouw je de inhoud van een arrangement stapsgewijs op. Er zijn twee manieren om inhoud toe te voegen: Door een element te slepen of door op een element te klikken.
Slepen
De algemene werkwijze voor slepen is als volgt:
Ga met de cursor op een element uit de kolom ‘Kies en voeg toe’ staan, bijvoorbeeld ‘kop/menu-rubriek’.
Klik op het element, houd de muisknop ingedrukt en sleep het element naar het linkerveld om het toe te voegen aan het arrangement.
Laat de muisknop los als het element stabiel is opgenomen in het linkerveld.
Er verschijnt een pop-upvenster.
Vul de gegevens van het toegevoegde element in. Het type gegevens varieert per element.
Klik op ‘OK’.
Het element is nu opgenomen in de inhoud van het arrangement.
Opmerking 1: om een nieuw element goed te plaatsen, moet je het element over een bestaand element slepen. Dit vereist een beetje oefening. Opmerking 2: je kunt de volgorde van de elementen wijzigen. Selecteer in het linkerveld het element of de elementen dat/die je wilt verplaatsen en sleep het naar de gewenste positie.
Klikken
De algemene werkwijze voor klikken is als volgt:
Ga met de cursor op een element uit de kolom ‘Kies en voeg toe’ staan, bijvoorbeeld ‘kop/menu-rubriek’.
Klik éénmaal op het element.
Er verschijnt een pop-upvenster.
Vul de gegevens van het toegevoegde element in. Het type gegevens varieert per element.
Klik op ‘OK’.
Het element is nu opgenomen in de inhoud van het arrangement.
Opmerking 1: via klikken wordt een element telkens onderaan in het arrangement geplaatst. Opmerking 2: je kunt de volgorde van de elementen wijzigen. Selecteer in het linkerveld het element of de elementen dat/die je wilt verplaatsen en sleep het naar de gewenste positie.
Structuur aanbrengen met secties en subsecties
Een sectie of subsectie maken in een arrangement
Bij een nieuw arrangement maak je als eerste een sectie, te vergelijken met een menu-rubriek. Met secties en subsecties maak je een overzichtelijke indeling voor je arrangement. (zie ook de beschrijving van 'Presentatie en vormgeving' in deze Handleiding).
Plaats de muis rechts in de kolom 'Kies en voeg toe' op het element 'sectie'.
Klik eenmaal.
Vul de gegevens in het pop-up venster in.
klik op 'OK'.
Je hebt nu een sectie/menu-rubriek gemaakt in het arrangement, bijv. de kop 'Introductie'.
Soms wordt een kop alleen gebruikt voor de indeling en staat de echte inhoud onder een subkop. Staat onder een kop direct een subkop, dan wordt de inhoud van die subkop getoond. Zo worden lege pagina's voorkomen.
NB: je kunt naderhand als je dit wenst een 'sectie' wijzigen in een 'subsectie' en omgekeerd.
Tekst opnemen met de teksteditor
Een tekst opnemen in een arrangement
Sleep het element 'tekst' naar de juiste plaat in de inhoud van het arrangement.
Er opent nu een venster met een eenvoudige tekstverwerker voor het invoeren en bewerken van teksten.
Typ hier de gewenste tekst of plak de gekopieerde tekst.*)
Klik op 'Tekst opslaan' rechtsonder van het invoerscherm om de tekst op te slaan.
Bekijk desgewenst het resultaat in de 'Preview'.
*) Gekopieerde tekst
Platte tekst
Je kunt bestaande gekopieerde teksten invoeren als 'platte tekst' zonder opmaak. Daarmee voorkom je dat verborgen opmaaktekens de opmaak van de tekst verstoren.
Tekst plakken als 'platte tekst' kan op twee manieren:
1. Verwijder alle opmaak uit de tekst voordat je die in Wikwijs plakt.
2. Kopieer de tekst die je wilt gebruiken.
Klik in de tekstverwerker op het icoontje 'Plakken als platte tekst' (plak als platte tekst).
Plak daarna de gekopieerde tekst in het tekstveld.
Je zult zien dat alle opmaak uit het oorspronkelijke tekstelement is verdwenen.
Kopiëren vanuit Word
Wil je teksten uit een Word-document overnemen, gebruik dan het icoontje 'Plakken als Word-gegevens'. Er blijft dan zoveel mogelijk van je opmaak bewaard, zoals opsommingstekens en koppen. Lettertypes blijven niet bewaard om te voorkomen dat je arrangement een samenraapsel wordt van allerlei verschillende stijlen.
Een afbeelding opnemen in de tekst
In de tekst kun je afbeeldingen opnemen. Deze afbeeldingen worden onderdeel van de tekstpagina.
Klik op het icoontje 'afbeelding'
Je kunt nu kiezen of je de link naar een afbeelding wilt opnemen (plak de link rechtstreeks in het tabje 'informatie afbeelding bij URL) of uploaden vanaf je eigen computer (tabje 'upload'). Klik als je klaar bent op ok. Je komt nu automatisch in het eerste tabje terecht ('informatie afbeelding')
Hier kun je de grootte van je afbeelding instellen.
Ben je klaar, klik dan op ok. De afbeelding verschijnt nu in je tekst.
Wil je hier later nog iets aan veranderen, dan kan dan door met de rechtermuisknop op de afbeelding te klikken en te kiezen voor 'eigenschappen afbeelding'.
De grootte kun je ook gemakkelijk in de tekst wijzigen. Als je met je muis over de afbeelding heen gaat, verschijnt in één van de hoeken een zwart vierkantje. Met behulp van dit vierkantje kun je door slepen de afbeelding groter of kleiner maken.
Het opnemen van afbeeldingen in een tekst heeft een nadeel:
Afbeeldingen die als onderdeel van een tekst zijn opgenomen, herken je niet als losse elementen in je arrangement. Wil je afbeeldingen bewerken, dan zul je het tekstelement moeten openen waarin de afbeelding is opgenomen. Je kunt de afbeelding ook niet 'los' een andere plaats geven in je arrangement.
Wanneer afbeeldingen onlosmakelijk zijn verbonden met een stuk tekst of wanneer je flexibel wilt zijn in de grootte waarop je afbeelding in je arrangement getoond wordt, kan het opnemen van de afbeelding in een tekstelement een goede oplossing zijn.
Is dat niet het geval, neem ze dan bij voorkeur als zelfstandige objecten in het arrangement op. Zie ‘Afbeelding opnemen’ in deze Handleiding.
Een geluidsfragment opnemen in de tekst
Het is mogelijk een geluidsfragment rechtstreeks in je tekst op te nemen.
Klik op het icoontje voor 'audio'
Kies of je een link naar een geluidsfragment wilt toevoegen (tabje 'informatie afbeelding') of een bestand vanaf je eigen computer wilt uploaden (tabje 'upload')
Ben je klaar, klik dan op ok.
Het audiobestand is in je tekstelement als volgt te herkennen:
Je geluidsfragment kan direct in je arrangement worden afgespeeld.
Wil je het geluidsfragment later wijzigen, ga dan naar het betreffende tekstelement en klik met je rechtermuisknop op het audiosymbool in je tekst. Het eigenschappenscherm verschijnt dan weer.
Video en media embedden in je tekst
Het is mogelijk om YouTube en andere video's te embedden in de tekst. Dat kan direct met de link, of met een embedcodes: deze mogelijkheid kun je bijvoorbeeld gebruiken voor filmpjes van andere bronnen.
Klik op het 'embed' icoontje:
Het 'Embed Media' scherm verschijnt
Plak hier YouTube link, of de insluitcode van je filmpje of presentatie
Klik op ok
Je filmpje/presentatie staat nu linkslijnend in je tekstblok.
Een link opnemen in de tekst
Met het icoontje met het schakeltje kun je een link opnemen in de tekst.
Selecteer een woord of stukje tekst.
Klik op het schakeltje in de werkbalk:
Geef de URL van de link op in het pop-up venster.
Klik op ‘doelvenster’ om aan te geven of de link in een nieuw venster moet openen of niet.
NB: kies bij voorkeur 'open link in een nieuw venster'. Als je klikt op de link, opent er een nieuw venster naast het venster dat je voor je hebt. Of gebruik 'hele venster'. Sluit je de link, dan blijft het oorspronkelijke venster staan. Als een link in hetzelfde venster opent heeft dit als nadeel dat het oorspronkelijke venster niet meer zichtbaar is. Gevolg is dat de gebruiker gemakkelijk ‘verdwaalt’ of bij sluiten van het venster onbedoeld het complete Wikiwijs-programma sluit.
Sluit af met 'OK'.
Een link uit de tekst verwijderen
Om een link te verwijderen, selecteer je de gelinkte tekst en klikt op het icoon met het verbroken schakeltje: . Hiermee is de link verbroken.
Link als knop
Je kunt in een tekstelement een link tonen als knop.
Sleep een tekstelement in je Wikiwijsarrangement
Klik op
Het volgende scherm verschijnt:
Vul hier de tekst die op de knop getoond moet worden in. Kopieer/typ daarna de gewenste URL onder het kopje URL en klik op OK.
Klik op tekst opslaan en klik op preview om het resultaat te bekijken.
Je knop ziet er ongeveer zo uit als het plaatje hieronder.
In Wikiwijs Maken is een zogenaamde formule-editor opgenomen. Hiermee is het mogelijk om formules zoals gebruikt binnen verschillende vakgebieden op te nemen in tekstelementen, losse vragen en oefeningen/toetsen.
Het werken met een formule-editor vergt wel enige oefening. In de editor zelf, en ook in deze handleiding, vind je een link naar een (Engelstalige) wiki.
Roep de formule-editor op via het betreffende icoontje:
Er verschijnt nu een popup-scherm waarin de formule kan worden opgegeven (zie wiki voor instructies en te gebruiken tekens).
In het onderste gedeelte van het scherm zie je hoe de formule uiteindelijk getoond zal gaan worden.
Typ je formule in en klik op 'ok'.
Je formule wordt in eerste instantie altijd in een standaard lettergrootte en standaard lettertype. De lettergrootte, de kleur en de opmaak van de letters is aanpasbaar als je formule eenmaal in het tekstvak staat. Dit doe je op precies dezelfde manier als je normale tekst: selecteer de formule en kies de juiste opmaak, lettergrootte en kleur.
Hieronder zie je het resultaat in je les. Bij de tweede formule is de lettergrootte en de kleur aangepast.
Afbeelding opnemen
Met het element ‘Afbeelding’ kun je plaatjes, foto’s of ander beeldmateriaal als zelfstandige objecten opnemen in het arrangement.
Je kunt een afbeelding uploaden vanaf de eigen computer. Daarnaast is het mogelijk om een afbeelding via de link (URL) te downloaden vanaf het internet.
Afbeeldingen uploaden vanaf je eigen computer
Sleep het element Afbeelding naar de gewenste plek in het arrangement in het linkerveld.
Het pop-up venster 'Afbeelding toevoegen' verschijnt.
Je krijgt de keuze voor 'Uploaden vanaf computer' of 'Downloaden vanaf internet'.
Kies 'Uploaden vanaf computer'.
Klik op 'Bladeren' om de afbeelding(en) op te zoeken in je computer.
Kies de gewenste afbeelding of afbeeldingen door door ze te selecteren en op 'openen' te klikken. Je kunt meerdere afbeeldingen tegelijk selecteren. NB:je kunt hier uitsluitend afbeeldingen van het bestandstype JPEG, GIF, PNG, BMP opnemen.
De gekozen afbeeldingen worden onder elkaar geplaatst in het pop-upvenster.
Vul - eventueel - achter 'Onderschrift:' een titel of onderschrift voor de afbeelding in. NB:in de publicatie komt deze tekst onder de afbeelding te staan.
Geef eventueel een URL op als je deze wilt laten openen bij aanklikken van het onderschrift. NB:als je geen onderschrift hebt gemaakt komt de URL als zodanig onder de afbeelding te staan.
Geef bij 'Uitlijning:' aan waar de afbeelding op het scherm moet komen te staan: 'Links', 'Midden' of 'Rechts'.
Pas eventueel het getoonde percentage aan. Dit percentage heeft betrekking op de grootte van de afbeelding t.o.v. de hele pagina.
Schrijf eventueel een 'Auteursnotitie'. Deze wordt niet gepubliceerd.
Klik op 'OK' om de afbeelding in het arrangement op te slaan.
Ga naar 'Preview' om het resultaat te bekijken.
Een afbeelding downloaden vanaf internet via een link (URL)
Zoek de afbeelding op internet die je wilt downloaden.
Ga met je muis op de afbeelding staan en klik met de rechtermuisknop.
Kopieer de afbeeldingsURL NB:De URL kan soms behoorlijk lang zijn. Controleer of de URL eindigt met een serie letters die een afbeeldingsformaat aanduiden. Toegestaan zijnJPEG, GIF, PNG, BMP.
Kopieer de URL.
Sleep het element Afbeelding naar de gewenste plek in het arrangement in het linkerveld.
Het pop-up venster 'Afbeelding toevoegen' verschijnt.
Kies 'Downloaden vanaf internet'.
Plak de link in het invulvak en klik op 'Downloaden'
Vul - eventueel - achter ‘Onderschrift:’ een titel of onderschrift voor de afbeelding in. NB:in de publicatie komt deze tekst onder de afbeelding te staan.
Geef eventueel een URL op als je deze wilt laten openen bij aanklikken van het onderschrift. NB:als je geen onderschrift hebt gemaakt komt de URL als zodanig onder de afbeelding te staan.
Geef bij ‘Uitlijning:' aan waar de afbeelding op het scherm moet komen te staan: ‘Links’, ‘Midden’ of ‘Rechts’.
Wijzig eventueel het getoonde percentage. Dit percentage heeft betrekking op de grootte van de afbeelding t.o.v. de gehele pagina.
Schrijf eventueel een ‘Auteursnotitie’. Deze wordt niet gepubliceerd. (Zie ook het hoofdstuk 'Samenwerken')
Klik op ‘OK’ om de afbeelding in het arrangement op te slaan.
Ga naar ‘Preview’ om het resultaat te bekijken.
Geluidsfragment opnemen
Sleep het element 'Geluid' uit 'Kies en voeg toe' naar het linkerveld in het arrangement.
Er opent een pop-up venster 'Geluidsfragment toevoegen'.
Zoek het gewenste geluidsfragment op via 'Bladeren'.
Geef het fragment een titel.
Schrijf eventueel een auteursnotitie. Deze wordt niet gepubliceerd. (Zie ook hoofdstuk 'Samenwerken').
Klik op 'OK' om het geluidsfragment in het arrangement op te slaan.
Klik op 'Preview' om het resultaat te bekijken of te beluisteren.
N.B. alleen fragmenten van het type 'mp3', 'ogg', 'wma' of 'asf' worden rechtstreeks in het arrangement afgespeeld.
Videofragment opnemen
De algemene werkwijze voor het opnemen van een video is als volgt:
Sleep het element 'Video' uit 'Kies en voeg toe' naar het linkerveld in het arrangement. Er opent een pop-up venster 'Video toevoegen'.
Vul in:
Link: Vul hier de link in naar de YouTube-, Vimeo- of Teleblik-video. Als je een andere video wilt opnemen, kun je hier de embedcode van die video plakken.
Uitlijning: Bepaal of de video links, in het midden, of rechts op de pagina moet staan
Titel: De titel wordt gebruikt om op te nemen in een Epub of PDF-versie van het arrangement. Ook de link wordt weergegeven, mits die is ingevuld bij het veld 'Link'
Auteursnotitie: Bij samenwerken met andere auteurs kan het handig zijn om hier een notitie in te vullen. Deze zie je niet terug in het arrangement.
Klik op 'Opslaan' om de video in het arrangement op te slaan.
Klik op 'Preview' om het resultaat te bekijken.
Bestanden opnemen
Je kunt op twee manieren bestanden en links opnemen in je arrangement:
Via het element ‘Mijn bestanden & Links’ kun je bestanden en links opnemen uit het materiaal dat je hebt verzameld onder het tabblad ‘Mijn bestanden & Links’.
Via de elementen 'Bestand' en 'Link' kun je bestanden of links toevoegen die zich elders bevinden.
1. 'Mijn Bestanden & Links' opnemen in een arrangement
Sleep het element ‘Mijn bestanden & links’ naar het linkerveld van het scherm.
Er opent een pop-up venster met de titel ‘Bestanden & links toevoegen’ met daaronder de lijst met alle verzamelde bestanden en links.
Vink het gewenste bestand of de gewenste link aan.
Klik op ‘OK’.
Het bestand of de link is nu opgenomen in de inhoud van het arrangement.
NB:het is hier ook mogelijk om onderdelen van het type ‘Arrangement’ te kiezen. Voor nadere uitleg, zie ‘Arrangementdelen kopiëren’ in deze Handleiding.
2. Losse bestanden of links opnemen in een arrangement
Een los bestand opnemen
Sleep het element ‘Bestand’ naar het linkerveld van het scherm.
Er opent een pop-up venster met de titel ‘Bestand toevoegen’.
Klik op ‘Bladeren’ en zoek het gewenste bestand op je PC.
Geef het bestand een titel.
Schrijf eventueel een auteursnotitie. Deze wordt niet gepubliceerd.
Klik op ‘OK’.
Het bestand is nu opgenomen in de inhoud van het arrangement.
Een losse link opnemen
Sleep het element ‘Link’ naar het linkerveld van het scherm.
Er opent een pop-up venster met de titel ‘Link’.
Geef de link een titel.
Voer het webadres in.
Voer desgewenst een omschrijving in.
Schrijf eventueel een auteursnotitie. Deze wordt niet gepubliceerd.
Klik op ‘OK’.
De link is nu opgenomen in de inhoud van het arrangement en wordt getoond in het colofon.
Links toevoegen
Je kunt op twee manieren bestanden en links opnemen in je arrangement:
Via het element ‘Mijn bestanden & Links’ kun je bestanden en links opnemen uit het materiaal dat je hebt verzameld onder het tabblad ‘Mijn bestanden & Links’.
Via de elementen 'Bestand' en 'Link' kun je bestanden of links toevoegen die zich elders bevinden.
1. 'Mijn Bestanden & Links' opnemen in een arrangement
Sleep het element ‘Mijn bestanden & links’ naar het linkerveld van het scherm.
Er opent een pop-up venster met de titel ‘Bestanden & links toevoegen’ met daaronder de lijst met alle verzamelde bestanden en links.
Vink het gewenste bestand of de gewenste link aan.
Klik op ‘OK’.
Het bestand of de link is nu opgenomen in de inhoud van het arrangement.
NB:het is hier ook mogelijk om onderdelen van het type ‘Arrangement’ te kiezen. Voor nadere uitleg, zie ‘Arrangementdelen kopiëren’ in deze Handleiding.
2. Losse bestanden of links opnemen in een arrangement
Een los bestand opnemen
Sleep het element ‘Bestand’ naar het linkerveld van het scherm.
Er opent een pop-up venster met de titel ‘Bestand toevoegen’.
Klik op ‘Bladeren’ en zoek het gewenste bestand op je PC.
Geef het bestand een titel.
Schrijf eventueel een auteursnotitie. Deze wordt niet gepubliceerd.
Klik op ‘OK’.
Het bestand is nu opgenomen in de inhoud van het arrangement.
Een losse link opnemen
Sleep het element ‘Link’ naar het linkerveld van het scherm.
Er opent een pop-up venster met de titel ‘Link’.
Geef de link een titel.
Voer het webadres in.
Voer desgewenst een omschrijving in.
Schrijf eventueel een auteursnotitie. Deze wordt niet gepubliceerd.
Klik op ‘OK’.
De link is nu opgenomen in de inhoud van het arrangement en wordt getoond in het colofon.
Een arrangement opnemen
Het is mogelijk om een ander arrangement te ‘nesten’ (in te voegen) in jouw arrangement. Door een link van een ander arrangement op te nemen neem je dit arrangement in zijn geheel op in jouw arrangement.
NB:dit is alleen mogelijk met arrangementen die zijn gemaakt in Wikiwijs.
Bij het nesten moet je rekening houden met enkele punten:
Je kunt het geneste arrangement NIET zelf aanpassen.
Je kunt alleen arrangementen nesten die gepubliceerd zijn.
Het geneste arrangement wordt als onderdeel opgenomen in de menustructuur van je eigen arrangement kan daarmee zijn eigen structuur verliezen, afhankelijk van het niveau waarop je het arrangement invoegt.
Werkwijze
Om een arrangement te nesten ga je als volgt te werk:
Zorg dat je de url van het arrangement dat je wilt opnemen bij de hand hebt. Sleep het element ‘arrangement’ uit het menu ‘Kies en voeg toe’ naar de plek in het linkerveld waar je het arrangement wilt opnemen.
Een pop-up venster 'Gepubliceerd arrangement invoegen' verschijnt.
Plak hier de url van het arrangement dat je in wilt voegen.
Kies op welk niveau je het arrangement wilt invoegen *):
op niveau van bovenliggende kop
op kop 1 niveau
op kop 2 niveau
Schrijf eventueel een Auteursnotitie. Deze wordt niet gepubliceerd. (Zie ook hoofdstuk 'Samenwerken')
Klik op ‘OK’ om het arrangement op te slaan.
Je ziet nu dat de naam van het ingevoerde arrangement aan de inhoud van jouw eigen arrangement is toegevoegd.
Klik op ‘Preview’ om het resultaat te bekijken.
*) Invoegen op niveau
Hoe het geneste arrangement wordt ingevoegd in je eigen arrangement hangt af van de plaats waar je het arrangement hebt ingevoegd.
Op niveau van bovenliggende kop
Plaats je het geneste arrangement helemaal bovenaan in je eigen arrangement, dan blijft de oorspronkelijke structuur bestaan.
NB:als je het arrangement bovenaan nest blijft de oorspronkelijke structuur bestaan. De kleur wordt wel aangepast.
Op kop 1 niveau
Plaats je het geneste arrangement onder een kop, dan worden koppen van het geneste arrangement getoond als subkoppen. Subkoppen worden getoond als kopteksten op de pagina.
Op kop 2 niveau
Plaats je het geneste arrangement onder een subkop, dan worden koppen en subkoppen van het geneste arrangement getoond als kopteksten op de pagina.
Zie onderstaand voorbeeld.
Je zult zien dat het opgenomen arrangement de opmaak van je eigen arrangement heeft overgenomen. De kleur is aangepast aan de kleur die je in je eigen arrangement hebt gebruikt.
Statistieken
De maker van het oorspronkelijke arrangement kan in de ‘Statistieken' zien, wie het arrangement genest heeft. Kijk voor informatie onder 'Een arrangement publiceren', tabblad ‘Statistieken’ in deze Handleiding.
Secties in- en uitklappen
De secties en subsecties kunnen gesloten en geopend worden. Dit kan zowel per kopje / subkopje als door het gebruik van de knoppen ‘alles inklappen’ en ‘alles uitklappen’. Zo ontstaat meer overzicht, zeker bij arrangementen die uit veel onderdelen zijn opgebouwd.
Een groep elementen verplaatsen
Het is mogelijk om een groep elementen te selecteren en die vervolgens tegelijk te verslepen. Handig op het moment dat je bijvoorbeeld een hele pagina wilt verplaatsen. Je kunt dan alle elementen die tot die pagina behoren in één keer op de goede plek zetten.
Zo ga je te werk:
Klik met de linkermuisknop op het eerste element dat je wilt verplaatsen. Klik niet op de link, want dan wordt het element geopend voor bewerking
De regel van het element wordt lichtblauw
Houd de shift-toets ingedrukt en selecteer het laatste element dat je wilt verplaatsen.
Het betreffende element en alle elementen tussen eerst en laatst geselecteerde element worden geel.
Sleep de elementen nu in één keer naar de juiste plaats.