Je gaat deze les in ieder geval de buitenkant van de meerval bestuderen en de buikholteorganen. Heb je nog tijd over? Dan kun je nog kiezen of je de kieuw wil bestuderen, het hart en bloedvaten, of een ander orgaan naar keuze.
Habitus Externe Anatomie van de meerval (Clarias gariepinnis)
Vinnen
De vis gebruikt vinnen om zich voort te bewegen door het water. In de vinnen voel je harde vinstralen en zachte vinstralen. De harde vinstralen zijn verbonden met spiertjes in het lijf. Hiermee controleert de vis de beweging. Vind de verschillende vinnen bij de meerval (als aanwezig) en kijk of je de harde vinstralen kunt voelen.
Pinna dorsalis: de rugvin
Pinna caudalis: de staartvin
Pinna analis: de anaalvin, tussen de anus en de staart
Pinnae ventralis: de buikvinnen
Pinnae pectoralis: de borstvinnen
Zintuigen
Aan weerszijden van de kop zitten ogen.
Aan de bek vallen de baardraden op. Meervallen vinden hun voedsel in en op de bodem. De baarddraden zitten vol met chemo-receptoren die 'proeven' waar voedsel te vinden is.
In de huid van de flanken bevindt zich een lijn met hele kleine openingen. Deze openingen behoren tot de linea lateralis, ofwel het zijlijnorgaan. Het zijlijnorgaan is een holle buis, vlak onder de hid van de vis. Door de kleine openingen is deze buis verbonden met het water buiten de vis. Aan de binnenkant van deze buis bevinden zich mecanoreceptoren die kleine waterverplaatsingen in de buis kunnen waarnemen. Hierdoor kunnen vissen kleine bewegingen en drukveranderingen in het water waarnemen. Dit is belangrijk om prooien te kunnen detecteren.
Voedsel en vertering
Aan ventrale zijde, rostraal van de anaalvin vind je de anus. Helemaal aan de voorzijde vind je de bek. Kijk of je deze volledig kunt openen en ontdek wat er gebeurt met de botten en wangen. Veel vissen vangen hun voedsel dor met gesloten kieuwen de bek snel te openen. Hierdoor ontstaat onderdruk, de er voor zorgt dat water met prooi en al naar binnen gezogen wordt. Het water verlaat vervolgens via de kieuwen de bek. Door uitsteeksels op de kieuwbogen vormt zich een zeef, waardoor de prooi niet met het water mee naar buiten kan spoelen.
Respiratie
De kieuwen van de vis worden aan de zijkant van de bek afgesloten door een operculum. Dit is een belangrijk kenmerk dat de beenvissen onderscheidt van evolutionair oudere groepen chordaten, waarbij aan de buitenkant meerdere kieuwbogen zichtbaar zijn. Een voorbeeld daarvan zijn de kraakbeenvissen, zoals de haai. Behalve de keiuwbogen en de kieuwzeef hebben kieuwen ook kieuwlamellen. Deze zijn erg dun en goed doorbloed, om zo de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide zo snel mogelijk te laten verlopen. De stroomrichting van het bloed is ook tegen de richting van het water in, zodat er over de gehele lengte
Interne anatomie (situs viscerum)
Je gaat aan de hand van onderstaande vido de meeral ontleden.
ontleden van de meerval https://www.youtube.com/watch?v=KiRAO9wKNbg
Benoem in je verslag:
buikholteorganen
Zwemblaas
Oesophagus (slokdarm)
Maag
Darm
Anus
Milt (Spleen)
Lever met galblaas. Uitdaging! Vind de galgang (ductus choledochus) van de galblaas naar de darm
Kopnier en Staartnier
Gonaden (Geslachtsorganen)
Zoek/Schrijf de functie van de verschillende organen op
Pericard
Rostraal van de maag vind je een tussenschot (septum transversum) dat de buikholte van het pericard scheidt.(peri = omheen, cardio=hart) Knip door de bodem van de bek het pericard open en bestudeer het hart. Bloed komt het hart binnen bij de sinus venosus en gaat van daaruit verder naar het atrium en ventrikel. Kun je de vertakkingen van de bloedvaten naar de kieuwen vinden?
Vragen:
Tijd over:
bestudeer een kieuwboog: knip 'm uit
maak dwarsdoorsnedes door het staartdeel en kijk daar naar de structuur van de spieren (myomeren) die door myosepten van elkaar gescheiden worden. Myosepten zorgen voor een effectieve krachtoverbrenging tijdens het zwemmen. In het midden kun je de ruggengraat, het ruggemerg, de dorsale aorta en venen vinden.
Kijk od je de schedel voorzichtig open kunt krijgen om de structuur van de hersenen te bestuderen