In dit project spreken we van een ‘duurzame’ voetafdruk, omdat het idee van de ecologische voetafdruk eigenlijk te simpel is, er wordt alleen naar oppervlakte gekeken. Wij willen ook kijken naar de manier waarop dat oppervlak wordt veranderd: onze manier van consumeren kan zorgen dat land voorgoed onbruikbaar wordt (ontbossing en erosie, of vergiftigen met chemische stoffen etc). Voor het plaatselijk milieu en de plaatselijke bevolking kan onze ‘drang tot consumeren’ ernstige gevolgen hebben. Een voorbeeld: Door de winning van goud in het Grote Merengebied in Oost-Afrika vind je daar grote ontboste gebieden, watervervuiling, gewelddadige conflicten tussen de goudzoekers en de bevolking, gedwongen prostitutie en ernstige gezondheidsproblemen door het gebruik van kwik en cyanide Maar we kunnen ook zorgen dat natuur beschermd wordt, mooie plekken bewaard blijven, wateren niet overbevist worden, en mensen in arme landen een kans krijgen om behoorlijk te leven. Als onze voetafdruk duurzaam is in de goede betekenis, lijden mensen in andere landen en mensen later geen schade door ons. We moeten dus ook nadenken over de gevolgen van ons handelen en onze levenstijl op de levens van mensen in een ander deel van de wereld en volgende generaties.
We laten allemaal ‘voetafdrukken’ na. Voor het grootste deel verdwijnen die weer snel, maar sommige blijven kortere of langere tijd bestaan. De beroemdste – en meest duurzame – voetafdrukken zijn de voetstappen van voor-menselijke wezens die 3,5 miljoen jaar geleden over natte vulkanische as liepen, die daarna versteende. Hun voetstappen bleven miljoenen jaren bestaan en bleken van onschatbare waarde, omdat ze ons interessante dingen leerden over onze voorouders. Dat was niet de bedoeling van de mensachtigen die daar destijds liepen, ze zouden dat niet eens begrepen hebben. Ze renden daar voor hun leven, weg van die uitbarstende vulkaan. Ook van het leven van andere mensen blijven soms sporen achter die veel kunnen vertellen over de leefomstandigheden – de archeologie dankt zijn bestaan aan dergelijke sporen. Achtergelaten afval is in dit verband een zegen… Wie een bronzen of stenen beeld nalaat, heeft mede de bedoeling om het nageslacht te informeren over zijn of haar bestaan, wie andere dingen achterlaat heeft die bedoeling meestal niet, maar zulke onbedoelde sporen leveren meestal minstens zo veel informatie op. Ook dat zijn ‘duurzame voetafdrukken’. Naast resten van bouwwerken, kunstwerken en gebruiksvoorwerpen is menselijke bewoning in het te verleden ook terug te vinden in ecologische aspecten en daar gaat het in dit project vooral om
Een bekend en heel sterk voorbeeld levert de dodo: deze vogel stierf uit op Mauritius doordat de Hollandse zeelui onderweg naar of van het Verre Oosten deze vogels vingen als voedsel. Het dier was te traag om te ontsnappen, en liet tenslotte alleen wat botjes na. In de twintigste eeuw ontdekten onderzoekers, dat er van een bepaalde boomsoort op dat eiland uitsluitend exemplaren van 300 jaar en ouder voorkwamen. Er werden wel zaden gevormd, maar die kiemden niet. De zaden waren voor hun kieming afhankelijk van de dodo. Dit werd aangetoond door de zaden bij kalkoenen door de keel te dwingen, de daarna weer uitgepoepte zaden kiemden wel. Passage door het maagdarmkanaal van grote vogels is voorwaarde voor kieming van deze soort. (Het is ook mogelijk dit na te bootsen door een behandeling met schuurpapier en zuur.) Omdat de dodo was verdwenen stond deze boomsoort ook op het punt van uitsterven. De ‘duurzame voetafdruk’ van de Hollandse zeelui bestaat dus niet alleen uit het verdwijnen van de dodo, maar ook op de lange termijn uit het uitsterven van die boomsoort, en ongetwijfeld van een aantal insectensoorten, die van die boom afhankelijk zijn. Waarschijnlijk zijn er meer ecologische veranderingen het gevolg geweest van het verdwijnen van de dodo