Nederland heeft jarenlang veel geld verdiend aan de handel met overzeese gebieden. Dit zorgde ervoor dat naast dat Nederland erg rijk werd en er zelfs sprake was van een Gouden Eeuw, Nederland wereldwijd ook veel macht kreeg. In Nederland zijn er aan het begin van de zeventiende eeuw twee belangrijke organisaties opgericht die hierbij een belangrijke rol hebben gespeeld:
VOC
In de zestiende eeuw waren het vooral de Portugezen die veel geld verdienden aan de handel in specerijen vanuit Indië, ook wel het huidige Azië. Deze handel verliep via de zee. Bartholemeus Diaz en Vasco da Gama hadden in de vijftiende eeuw al zeeroutes ontdekt. Lange tijd waren de Portugezen alleenheersers als het aankwam op de specerijenhandel. Andere landen wilden dit natuurlijk ook, zo ook Nederland. Verschillende Nederlanders startten een compagnie: een handelsonderneming. Deze waren vaak succesvol en leverden geld op. De Nederlandse staat vond alleen dat deze compagnieën niet genoeg geld opleverden en wilde dat er een grote compagnie kwam. Zo werd de VOC in 1602 opgericht. De Verenigde Oost-Indische Compagnie. Iedereen die maar wilde, kon mede-eigenaar worden van het bedrijf. Je kon namelijk aandelen kopen. Wanneer je een aandeel kocht, werd je mede-eigenaar van het bedrijf en kreeg je een deel van de winst die het bedrijf opbracht.
De VOC werd erg succesvol. Zij kregen zelfs een monopolie, het alleenrecht, in Indië. Daarnaast mochten zij namens de Nederlandse staat machtsmiddelen gebruiken in Indië:
De VOC werd in Nederland bestuurd vanuit zes locaties. Tegenwoordig kun je daar nog steeds naar toe, wij noemen dit de Oost-Indische huizen. Bij elkaar hadden zij een hoofddirectie bestaande uit zeventien mannen: de Heeren Zeventien. Zij namen alle beslissingen over de 1500 schepen die de VOC bezat. Vaak voeren de schepen vanaf Texel richting het zuiden, totdat zij bij het zuidelijkste plekje van Afrika waren, vanaf daar voeren zij door richting het oosten: Indië.
In 1799 ging de VOC failliet. Dit had meerdere oorzaken:
De Nederlandse staat wilde zijn macht in Indië niet kwijtraken en nam daarom de schulden van de VOC over. Vanaf dit moment is de Nederlandse staat de baas over Indië en werd het officieel een kolonie.
WIC
De VOC richtte zich op het oosten, maar in het westen gebeurde natuurlijk ook van alles. Nederland kon ook daar niet achterblijven, daarom werd de WIC, de West-Indische compagnie in 1621 opgericht. De WIC was net als de VOC erg succesvol en kreeg een monopolie in het westen. De grootste inkomsten waren goud, het kapen van schepen en de slavenhandel. Vooral die slavenhandel heeft de WIC, dus Nederland, heel veel geld opgeleverd. De WIC ging een belangrijke rol spelen in de driehoekshandel, hierover leer je meer in paragraaf 3. De WIC ging vlak voor de VOC failliet in 1792.