mineralen

Mineralen

Varkens hebben voor een goede gezondheid voldoende mineralen nodig. Het is daarom van groot belang dat deze mineralen in voldoende mate in het varkensvoer zitten. Wij onderscheiden macro- en micro elementen. Dit onderscheid zit hem in de behoefte van het dier en de hoeveel van deze elementen in het voer zitten.  Van macro elementen heeft het dier relatief veel van nodig en worden in het voer aangegeven in grammen per kilogram voer. Van micro elementen, ook wel spoorelementen genoemd, heeft het dier relatief weinig van nodig en wordt in het voer aangegeven in milligrammen per kilogram voer.

 

Macro elementen

Fosfor en calcium

Fosfor en calcium zijn belangrijke mineralen en moeten voldoende aanwezig zijn in de voeding. Calcium en fosfor in het voer worden geleverd door grondstoffen of direct als mineraal toegevoegd.

Belangrijke functies en gebreksverschijnselen van calcium en fosfor.

Mineraal

Belangrijke functies

gebreksverschijnselen

Calcium/ fosfor (Ca/P)

Calcium en fosfor in het voer worden geleverd door grondstoffen of direct als mineraal toegevoegd.

Beengebreken

Verminderde voeropname en groei

Bron: NRC, 1998 en Straw et al. 1999.

Magnesium, kalium, natrium, chloor en zwavel

Magnesium, kalium, natrium en chloor spelen vooral een rol in de stofwisseling van het varken. De opname van magnesium vanuit de darm in het bloed wordt bepaald door de oplosbaarheid van magnesium afkomstig van de grondstoffen of magnesiumzouten. Kalium, natrium en chloor zijn meestal goed oplosbaar en daardoor volledig opneembaar in het bloed. Bij een te hoge opname worden magnesium, kalium, natrium en chloor uitgescheiden via de urine.

 

Belangrijke functies en gebreksverschijnselen van magnesium, kalium, natrium, chloor en zwavel.

Mineraal

Belangrijke functies

gebreksverschijnselen

Magnesium (Mg)

Botopbouw

Zenuwstelsel, prikkeloverdracht

Prikkelbaar, agressief

Beenzwakte

Verstoorde voortbeweging

Kalium (K)

Transport door celmembraan

Waterhuishouding

Verminderde voeropname

Ruwe huid

Lusteloosheid

Natrium (Na)

Waterhuishouding

Hartfunctie

Zenuwstelsel

Transport door celmembraan

Verminderde voeropname en groei

Verlaagde melkproductie

Uitdroging

Chloor (Cl)

Waterhuishouding

Bouwstof van bloed

Transport door celmembraan

Verminderde voeropname en groei

Ruwe huid en ruw haarkleed

Zwavel (S)

Bouwstof van aminozuren en enzymen

Bouwstof van haren en hoeven

Bouwstof van hormonen

Onbekend

Bron: NRC, 1998 en Straw et al., 1999.

 

Spoorelementen

De functies van spoorelementen en de gebreksverschijnselen bij een tekort staan in onderstaande tabel 4.8. Het transport van ijzer door de placenta is beperkt, waardoor biggen met een laag ijzergehalte worden geboren. Zogende biggen worden via de zeugenmelk onvoldoende voorzien in hun ijzerbehoefte. Het intramusculair toedienen van ijzer aan de biggen na de geboorte compenseert dit.

Belangrijkste functies en gebreksverschijnselen van de spoorelementen.

spoorelement

Belangrijke functies

gebreksverschijnselen

IJzer (Fe)

Bloedhemoglobine

Zuurstoftransport

Element van vitamine B12

Eiwit- en vetstofwisseling

Zink (Zn)

Opbouw van enzymen/hormonen

Skeletgroei

Spermaproductie

Huid en haar

Huidaandoeningen

Verminderde voeropname en groei

Verlengd werpproces

Meer doodgeboren biggen

Kleine tomen met zwakke biggen

Mangaan (Mn)

Enzymsystemen

Voortplanting

Stofwisselingsenzymen

Beengebreken

Verhoogde vetaanzet

Zwakke biggen bij geboorte

Verminderde melkproductie

Onregelmatige oestrus

Koper (Cu)

Enzymsystemen

Bloedhemoglobine

Oxidatieprocessen

Verminderde voeropname en groei

Beengebreken

Bloedarmoede

Jodium (I)

Schildklierhormoon (T3/T4)

Voortplanting

Vergrote schildklier

Niet levensvatbare en zwakke biggen

Verlengd werpproces

Selenium (Se)

Groei, weerstand en vruchtbaarheid

Anti-oxidatieve werking in samenwerking

met vitamine E

Energiestofwisseling

Verminderde melkproductie

Kleine tomen met zwakke biggen

Verlengd werpproces

Moerbeihartziekte

Lagere spermaproductie en kwaliteit

Maagzweren

Spierdegeneratie

Kobalt (Co)

Element van vitamine B12

Eiwit- en vetstofwisseling

Onvoldoende vitamine B12

Verminderde voeropname en groei

ruwe huid