Tekst 1 – Geboorte van een kippenei
Een hen doet er ongeveer 25 uur over om een ei te maken. De basis is een geel balletje (de dooier) in de eileider van de hen. De eileider is een gekronkelde buis van zo'n 75 centimeter lang. De dooier zakt langzaam de eileider af naar buiten. Een dooier is eigenlijk een eicel met veel reservevoedsel. Onderweg wordt hij netjes ingepakt. Eerst komt er eiwit omheen, daarna twee vliezen en de schaal. Terwijl het ei door de eileider glijdt, wordt de achterkant puntig, de voorkant blijft stomp. Bijna iedere dag komt er een nieuwe gele dooier in het begin van de eileider.
Er zijn ook afwijkende eieren, soms vallen twee balletjes eigeel tegelijk in de eileider van de hen, waar omheen zich dan de schaal vormt. Zo'n ei heet een dubbeldooier. Soms legt een hen een ei zo groot als een duivenei waarin geen dooier zit. Zo'n ei ontstaat doordat een stukje eiwit zich losmaakt van de wand van de eileider. Om dat eiwit vormen zich vervolgens een eivlies en een schaal. Zo'n ei wordt ook wel een 'scheet' of 'hanenei' genoemd. Soms heeft een ei wèl een vlies maar géén schaal. Dit is een windei.
We gaan nu naar het scheikundige deel van een ei kijken. Jullie zijn bij het vak scheikunde al bezig met het opstellen van reactievergelijkingen. Om een reactievergelijking op te stellen moeten we natuurlijk wel een reactie uit gaan voeren.
Om eerst wat te oefenen met reactievergelijkingen kijk je het onderstaande filmpje en maak je 3 voorbeeldopgaven.
Maak onderstaande drie reactievergelijkingen kloppend.
a) …N2 (g) + …H2 (g) -> …NH3 (g)
b) …C3H8 (g) + …O2 (g) -> …CO2 (g) + …H2O (g)
c) …C6H6O (l) + …O2 (g) -> …CO2 (g) + …H2O (g)
Extra uitleg nodig?
https://www.youtube.com/watch?v=c5bLvaqhm7s
Het doel van deze proef is om doormiddel van een chemische reactie zelf een windei te maken. Noteer de reactie die optreedt in een reactievergelijking.
Open dit bestand en maak het onderzoeksverslag. Voeg dit verslag ook weer toe aan jullie dossier.