Koppelteken

Wat is het koppelteken?
Een koppelteken (-) verbindt een woord, voorvoegsel, letter of getal aan een woord. Het koppelteken is een kort, liggend streepje, dat ook wordt gebruikt als weglatingsstreepje of afbreekstreepje.

Voorkennis
Je kunt het koppelteken pas herkennen en gebruiken als je goed weet:
- wat een samenstelling is;
- wat een voorvoegsel is;

Hoe vind je het koppelteken?
Je mag in een samenstelling het koppelteken gebruiken om de leesbaarheid te vergroten. Het koppelteken in samenstellingen wordt vaak gebruikt als er sprake is van klinkerbotsing (eerste deel van de samenstelling eindigt op een klinker en tweede deel begint met een klinker).

• stro + pop = stropop of stro-pop                     (de o en de p botsen)
• giro + overschrijving = giro-overschrijving     (de o en de o botsen)   
• radio + uitzending = radio-uitzending            (de o en de u botsen)

Maar:

• milieu + activist = milieuactivist                     (de u en de a botsen niet)

- Samenstellingen met een merknaam mogen met of zonder een koppelteken.

• Excel + bestand = Excelbestand of Excel-bestand

- In een samenstelling met een afkorting is het koppelteken verplicht.

• cd + speler = cd-speler
• 8mm + camera = 8mm-camera
• & + teken = &-teken

- Bij aardrijkskundige namen die uit twee delen bestaan wordt ook een koppelteken gebruikt.

• Noord-Holland
• Nieuw-Zeelander

- Namen van getrouwde vrouwen worden ook met een koppelteken geschreven.

• mevrouw Jansen-Van Kempen

- Bij gelijkwaardige woorden krijg je ook een koppelteken.

• Wie is de minister-president van Nederland?
• Zie niet alles zo zwart-wit!
• Hij gaat stagelopen in een hotel-restaurant.

- Soms gebruik je ook een koppelteken in woorden met een voorvoegsel.

• adjunct-directeur
• anti-Amerikaans
• ex-man
• niet-roker
• non-actief
• sint-bernhard

- Ook in samenstellingen van twee gelijkwaardige woorden wordt het koppelteken gebruikt.

• minister + president = minister-president
• trainer + coach = trainer-coach