Stap 2 - Tweede Kamerverkiezingen

Tweede Kamer

In de Tweede Kamer zitten 150 volksvertegenwoordigers. Zij worden rechtstreeks gekozen. Anders dan in sommige andere landen, kent Nederland geen kiesdrempel. Dat wil zeggen dat om een zetel te winnen, je minimaal 1/150 ofwel 0,667% van alle uitgebrachte stemmen moet halen.

Kiesdrempel

Een kiesdrempel houdt in dat je alleen zetels in het parlement krijgt als je een afgesproken percentage van alle stemmen wint. In Griekenland is er een kiesdrempel van 3%, in België en Duitsland is dat 5% en in Turkije zelfs 10%. Stel, als Nederland een kiesdrempel van 5% zou hebben, dan krijgen alleen partijen die minimaal 8 zetels winnen een plek in de Tweede Kamer (5% van 150 zetels = 7,5 zetels).

Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 was de uitslag:

Partij Stemmen Percentage Zetels
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) 2.238.351 21,29 33
Partij voor de Vrijheid (PVV) 1.372.941 13,06 20
Christen-Democratisch Appèl (CDA) 1.301.796 12,38 19
Democraten66 (D66) 1.285.819 12,23 19
GroenLinks (GL) 959.600 9,13 14
Socialistische Partij (SP) 955.633 9,09 14
Partij van de Arbeid (PvdA) 599.699 5,70 9
ChristenUnie(CU) 356.271 3,39 5
Partij voor de Dieren (PvdD) 335.214 3,19 5
50Plus 327.131 3,11 4
Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) 218.950 2,08 3
DENK 216.147 2,06 3
Forum voor Democratie (FVD) 187.162 1,78 2
Overig (10 partijen) ±160.000 1,52 0
Totaal 9.424.235 100 (afg.) 150


De CU, SGP, PvdD. DENK, FVD en 50Plus zouden met een kiesdrempel van 5% niet in de Tweede Kamer zijn gekomen.

Kijk voor je verder leest eerst even de video over de Tweede Kamer en verkiezingen.

Opkomstplicht

Nederland had tot 1970 een opkomstplicht. Wie niet kwam stemmen, kon een boete krijgen. In veel landen geldt nog steeds een opkomstplicht, waaronder in België, Griekenland, Luxemburg, Turkije en Zwitserland. De boete kan variëren van 1 euro (in Brazilië) tot 500 euro (in Australië). In België kun je een boete krijgen van 50 euro als je zomaar wegblijft. Voor de kiezers van Noord-Korea is de kans op straf waarschijnlijk het grootst. De opkomst is bijna 100% en alle kiezers stemmen op de officiële kandidaat voor hun district. Maar stemmen gaat er niet geheim en als je niet voor de officiële kandidaat bent, moet je in een apart hokje je stem uitbrengen. Daar is dus duidelijk geen sprake van stemgeheim.

De Tweede Kamerverkiezingen van 1977 (na het verdwijnen van de opkomstplicht) waren de verkiezingen die de meeste kiezers trokken: 88,0%. De opkomst bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 lag een stuk lager: 74,6% van alle Nederlandse burgers van 18 jaar of ouder.

De Tweede Kamerverkiezingen worden om de vier jaar gehouden, tenzij het kabinet (alle ministers samen) niet meer gesteund wordt door de meerderheid van de Tweede Kamer. In dat geval zegt men dan: ‘het kabinet is gevallen’. Twee derde van alle kabinetten heeft sinds de Tweede Wereldoorlog de termijn van vier jaar niet uitgezeten en is eerder gevallen.