Stap 4 - Kabinetsformatie

© RVD - Valerie Kuypers
Kabinetsformatie 2017

Verkiezingen

Na verkiezingen van de Tweede Kamer moet er een nieuwe regering komen. In Nederland doen veel partijen mee en geen enkele partij behaalt een absolute meerderheid in de Tweede Kamer (meer dan de helft van de 150 zetels). Dat betekent dat je altijd meer dan één partij nodig hebt om een regering te kunnen vormen. De regering bestaat uit de koning en de ministers. De ministers en staatssecretarissen worden samen ook wel het kabinet genoemd.

Kabinetsformatie

Een nieuw kabinet komt er niet zomaar. Daar gaan veel gesprekken aan vooraf. Het vormen van een nieuwe regering noemen we ook wel de kabinetsformatie.
Tot 2012 had de koning daar een belangrijke rol in, maar dat is sindsdien veranderd. Meestal gaat dat in twee stappen. De Tweede Kamer wijst iemand aan die de gesprekken gaat leiden, de informateur. Soms zijn er twee informateurs.
Als de gesprekken succesvol zijn geweest en duidelijk is welke partijen samen een regering willen vormen, wijst de Tweede Kamer een formateur aan. De formateur (meestal de latere minister-president) zet het kabinet in elkaar: Hij/zij zoekt de ministers en staatssecretarissen bij elkaar. De koning beëdigt daarna de ministers en de staatssecretarissen. De kabinetsformatie wordt (sinds 1971) afgesloten met een foto van de nieuwe regering, beter bekend als de ‘bordesscène’ op het bordes van Paleis Huis ten Bosch.

Vóór 2012 was het 170 jaar lang de koning die de informateur en de formateur aanwees. Koningin Beatrix was de laatste die een informateur en een formateur aanwees voordat de Tweede Kamer die taak kreeg.