Stap 4: Val van de muur

Günter Schabowski

‘Mr. Gorbachev, tear down this wall’, riep president Reagan in 1987 en de Russische president Gorbatsjov zou inderdaad een belangrijke rol spelen bij het verdwijnen van de muur. In 1985 kondigde hij meer openheid en economische vernieuwingen aan voor Oost-Europa. Voortaan kregen de Oost-Europese landen meer ruimte om hun eigen beleid vast te stellen. En voorzichtig kregen Oost-Europese burgers meer vrijheden.

In mei 1989 werd door de Hongaarse regering de grens met Oostenrijk geopend. Het was het eerste gat in het IJzeren Gordijn. De regering van Oost-Duitsland hield de grens nog potdicht, maar de Oost-Duitsers protesteerden.

Ze gingen de straten op, eisten vrijheid en scandeerden massaal ‘Wir sind das Volk’ (Wij zijn het Volk). Later werd dat ‘Wir sind ein Volk’. De Oost-Duitsers lieten daarmee horen dat ze uit waren op hereniging van de beide Duitslanden.

Op 9 november gaf Günther Schabowski, een van de leiders van de DDR, een persconferentie. Hij zei tegen journalisten: “We hebben besloten dat iedere DDR-burger de grens over mag.” Op de vraag wanneer die vrijheid inging, zei hij: Dat geldt – voor zover ik weet - . . . vanaf nu.” Het was 18:57 uur.

De verwarring was groot. De journalisten in Berlijn stonden nog steeds voor een gesloten poort. Duizenden Oost-Berlijners gingen naar een van de zeven doorlaatpunten om te kijken wat er zou gebeuren. De grenswachten wisten ook niet wat ze er mee moesten doen, ze hadden geen instructies ontvangen. Er stonden drommen mensen bij de poorten te scanderen.

Om 23.52 uur nam de bevelhebber van een van de grensovergangen het besluit:
“Ze bekijken het maar. Ik gooi de grens open. De DDR-burgers zijn vrij.”
Hij belde met zijn collega’s en de ene na de andere poort ging open.

Verbijsterd liepen de Oost-Berlijners naar de andere kant en werden met applaus ontvangen.
Midden in de nacht ontstond er een groot feest bij en op de Muur. De Muur was totaal onverwacht gevallen.

Of zoals de cabaretier Herman Finkers later zei:
"Ik kom in Berlijn, zet mijn fiets tegen de muur, kom ’s avonds terug, wat denk je … muur weg!"

 

De val van de Muur was tevens het begin van het einde voor de DDR.
Op 3 oktober 1990 hield de DDR op te bestaan. Berlijn en Duitsland waren weer één.

Kijk de volgende video's over de val van de muur.