Stap 2 - Fordisme

Henri Ford 1863-1947

Autofabrikant Ford in de Verenigde Staten is een voorloper op het gebied van productie aan de lopende band. Oprichter Henry Ford droomde ervan een auto te bouwen voor de massa. Daar slaagde hij uiteindelijk in met de productie voor
de T Ford. Ford voerde de lopende band in om zijn beroemde Model T steeds doelmatiger, sneller en goedkoper te kunnen maken.

Het werk aan de T- Ford was opgesplitst in 84 verschillende taken. Iedere werknemer verrichte één specifieke taak aan elke auto, bijvoorbeeld het vastschroeven van de voorruit. De werknemer werd er steeds handiger en sneller in. Op een aantal parallelle banden kregen de auto’s tijdens de verschillende stappen van de montage langzaam vorm. Alles in de productie was gericht op efficiëntie. Zelfs de kleur van de T Ford werd hierdoor bepaald. Ford kwam erachter dat zwarte verf het snelst droogde. Toen besloot hij de auto’s alleen in het zwart te maken. Een bekende uitspraak van Ford over de T-Ford is: “Je kunt hem bij ons in alle kleuren kopen, als het maar zwart is.”

Efficiënter = goedkoper

Door deze steeds efficiëntere manier van werken werden de productiekosten van de auto steeds lager. De prijs van een T-Ford daalde van 1000 dollar in 1908 tot 300 dollar in 1928. Steeds meer mensen konden zich de auto veroorloven. Rond 1928 waren er ruim 15 miljoen exemplaren gebouwd.

Het werken met de lopende band kreeg wereldwijd navolging. In allerlei industrieën werd hij toegepast. Het bedrijf van Ford stond symbool voor het principe van de lopende band. Het woord Fordisme ontstond. Dat verwijst naar het streven naar een efficiënt productiesysteem. In bredere zin verwijst Fordisme naar de 20e-eeuwse consumptiemaatschappij. Dat komt omdat Ford de wisselwerking tussen productie en consumptie maar al te goed begreep.
Aan de ene kant daalt de prijs door de massaproductie. Aan de andere kant betaalde hij zijn werknemers goed. Ze verdienden gegarandeerd 5 dollar voor een werkdag van 8 uur. Dat was bijna twee keer zo veel als het dagloon in die tijd. Zo konden ook zijn werknemers een T-Ford kopen. Al met al neemt de koopkracht van de burgers door lagere prijzen en betere salarissen toe. Dat brengt consumptie op gang. Zo houden massaproductie en massaconsumptie elkaar in stand.

Volg de lopende band in de Ford Fabriek in dit fragment. Let goed op de verschillende onderdelen van het productieproces.


Dagelijks rolden er 3000 T-Fords van de band