![]() een akkoord in 1985. |
![]() West-Berlijners klimmen op de muur. |
Vanaf het midden van de jaren 80 verslechterde de economie van de Sovjet-Unie. Het land gaf zoveel geld aan wapens uit, dat andere delen van de economie vastliepen. Tegelijkertijd werd de roep om hervormingen binnen het Warschaupact steeds groter.
In 1985 kreeg de Sovjet-Unie een nieuwe communistische partijleider: Michail Gorbatsjov. Hij wilde de economie uit het slop trekken en kondigde hervormingen aan (perestrojka) en meer openheid (glasnost).
Gorbatsjov en de Amerikaanse president Ronald Reagan sloten verschillende akkoorden om de productie van (kern)wapens te beperken. De verhouding tussen beide supermachten werd daarmee een stuk minder ‘koud’.
Het doel van Gorbatsjov was om de Russische communistische partij te hervormen én aan de macht te houden. Dat eerste lukte wel, maar het tweede niet. De eerste barsten in het communistische bolwerk ontstonden in Polen en Hongarije. De vakbond Solidarnosc dwong de regering in juni 1989 vrije verkiezingen te houden. De Poolse communistische partij verloor die verkiezingen.
Op 23 augustus 1989 opende Hongarije de grenzen en daarmee het IJzeren Gordijn. Duizenden Hongaren konden vrij naar Oostenrijk reizen.
Onder de indruk van de hervormingen in Hongarije en Polen gingen de Oost-Duitsers massaal de straat op. Ze eisten meer vrijheid en scandeerden: “Wir sind das Volk” (‘Wij zijn het volk’). Op 9 november 1989 openden de grenswachten in Berlijn de poorten en de Berlijnse Muur viel, tot dan toe hét symbool van de Koude Oorlog. Oost-Duitsland hield kort daarna op te bestaan en ging op in een verenigd Duitsland (de nieuwe Bondsrepubliek Duitsland).
In het ene na het andere Oostblokland werd de communistische regering vervangen door een meer democratische regering: Bulgarije (10 november 1989), Tsjecho-Slowakije (17 november) en Roemenië (21 november). In december 1991 besloot de Sovjet-Unie zichzelf op te heffen en het land viel uiteen. Gorbatsjov trad af. De Russische regering (het grootste land van de Sovjet-Unie) ging verder zonder de communistische partij.
Verschillende voormalige Oostbloklanden traden toe tot de Europese Unie en de NAVO.