![]() |
![]() Gibraltar |
In 1960 namen de Verenigde Naties een verklaring aan over dekolonisatie: de ‘Verklaring Inzake het Verlenen van Onafhankelijkheid aan Koloniale Landen en Volkeren’. En in dat jaar werd ook het Speciale Comité voor Dekolonisatie opgericht. Dit Speciale Comité van de VN heeft een belangrijke rol gespeeld.
Tussen 1945-1960 werden ‘maar’ 20 landen onafhankelijk. Na de aanname van de verklaring over dekolonisatie ging het hard, met name in de jaren zestig en zeventig. Tussen 1960-1980 werden maar liefst 72 voormalige koloniën onafhankelijk. Tussen 1980-2000 kwamen er nog 13 bij.
Topjaar was 1961. In dat jaar werden 18 voormalige koloniën onafhankelijk. Daarvan kwamen er 17 uit Afrika. En elk jaar kwamen er zelfstandige landen in Afrika bij. Voor de Tweede Wereldoorlog waren nog maar 3 landen in Afrika onafhankelijk, inmiddels zijn dat er 54.
Tegenwoordig spreken we niet meer over koloniën, maar over niet-onafhankelijke gebieden. Wereldwijd zijn nog altijd meer dan zestig van zulke niet-onafhankelijke gebieden. En de meeste inwoners ervan streven niet naar onafhankelijkheid. Sommige gebieden zijn een gemeente, provincie of departement van het moederland (zoals Réunion van Frankrijk en Bonaire van Nederland) geworden.
Enkele niet-onafhankelijke gebieden worden betwist. De voormalige Spaanse kolonie Westelijke Sahara werd niet zelfstandig, maar bezet door Marokko. Gibraltar is een schiereiland dat grenst aan Spanje. Gibraltar is een Brits overzees gebied, maar Spanje wil dat graag toevoegen aan haar grondgebied. De inwoners van Gibraltar hebben in 1967 en 2002 gestemd (met 99%) voor het handhaven van de bestaande situatie: Gibraltar blijft Brits grondgebied.
De Falklandeilanden liggen voor de kust van Zuid-Amerika. Argentinië heeft in 1982 nog (tevergeefs) oorlog gevoerd met de Britten over deze eilanden, maar ze zijn nog steeds Brits. De Falklanders hebben in 2013 met overgrote meerderheid in een referendum gestemd (1513 stemmen voor, 2 tegen en 3 ongeldig) voor het handhaven van de aansluiting bij Groot-Brittannië.