Stap 4: Churchill

Winston Churchill

 

Churchill inspecteert een stad
nadat er een bombardement
heeft plaatsgevonden.

 

De Engelse premier Churchill is op één specifiek moment in de geschiedenis onvoorstelbaar belangrijk geweest voor Engeland en Europa, ja zelfs voor de hele wereld. Kan één persoon op een bepaald moment in de wereldgeschiedenis het verschil maken? Het lijkt er wel op.

Tot verbijstering van de hele wereld had nazi-Duitsland in het voorjaar van 1940 Frankrijk in amper zes weken onder de voet gelopen. Daarom wilde op een gegeven moment een groot deel van het Engelse kabinet vredesonderhandelingen starten met Hitler. Churchill was hier fel op tegen en na dagen van lange discussies wist hij het kabinet te overtuigen. Engeland zou vechten tegen nazi-Duitsland. Als Engeland toen iets anders had besloten dan had de wereld er nu anders uitgezien.

Churchills beslissing over het bombardement van Coventry was van een heel andere orde. Eind 1940 vlogen ruim 500 Duitse bommenwerpers over Coventry en werden ruim 550 burgers gedood en 860 zwaargewond. Een groot deel van de stad werd compleet verwoest. Na de oorlog werd gezegd dat Churchill op de hoogte was van de Duitse plannen.

De Engelsen hadden beslag weten te leggen op de Enigma, het Duitse apparaat om gecodeerde boodschappen te versturen, en hadden de code gekraakt. Ze wisten dus dat Coventry waarschijnlijk zou worden aangevallen, maar besloten om geen extra maatregelen te nemen. De stad werd niet geëvacueerd, omdat de Duitsers dan wisten dat de vijand de gecodeerde berichten kon ontcijferen.

Was de mogelijkheid om Duitse berichten te ontcijferen zoveel levens waard? Het bombardement op Coventry was uitzonderlijk zwaar. Maar doordat de Enigmacodes waren gekraakt, konden de geallieerden veel Duitse onderzeeboten, de zogeheten U-boten, lokaliseren en uitschakelen. Dat was essentieel, omdat de U-boten veel schepen op de Atlantische oceaan tot zinken brachten. Die schepen vervoerden goederen van Amerika naar Engeland. Die constante stroom goederen was van doorslaggevend belang. Het kan zijn dat de kennis van de enigmacodes meer levens heeft gered, dan er in Coventry zijn omgekomen. Maar de vraag blijft of je zo’n beslissing mag nemen.