Stap 4: Concentratiekampen

Een concentratiekamp is een kamp waar mensen, meestal onder militaire dwang, bijeengebracht worden. Er waren in de Tweede Wereldoorlog meer dan 1600 concentratiekampen, verspreid over Europa.

De term 'concentratiekamp' is een verzamelnaam. Deze kampen waren niet allemaal hetzelfde en ze hadden verschillende functies. Hieronder staan de drie belangrijkste functies:

Een meisje die in kamp Westerbork
op transport is gezet naar Auschwitz.

Verzamel- en doorgangskampen

De naam zegt het al: hier werden mensen bij elkaar gebracht en daarna doorgestuurd naar andere kampen. Kamp Westerbork in Drenthe was een verzamel- en doorgangskamp: in dit kamp kwamen meer dan 100.000 Nederlandse joden terecht; ze werden er een tijdje vastgehouden totdat ze werden doorgestuurd naar andere kampen, zoals Auschwitz of Dachau. Ook Anne Frank is vanuit Kamp Westerbork op transport naar Dachau gezet. Vanuit daar is ze naar Auschwitz en later naar Bergen-Belsen overgebracht, waar ze door uitputting en ziekte overleed.

 

Zwaar ondervoede Joodse
gevangenen in kamp Buchenwald.

Werkkampen

Ook die naam zegt duidelijk wat mensen er moesten doen: werken. In de kampen moesten vooral Joodse gevangenen onder slechte omstandigheden werk verrichten voor de Duitsers. Er waren in Nederland tientallen werkkampen. Deze werkkampen lagen voornamelijk in de provincies Drenthe, Overijssel, Gelderland en Groningen. De bekendste was werkkamp Herzogenbusch in Vught, in Noord-Brabant. Het grootste werkkamp lag in Buchenwald in Duitsland. Daar zaten 250.000 gevangenen van wie er 56.000 zijn overleden door het harde en zware werk. Het werkkamp waar de meeste werkgevangenen zijn overleden is Sachsenhausen in Duitsland. Daar zijn 100.000 mensen overleden, de helft van alle gevangenen (200.000) die er moesten werken.

 

Joodse vrouwen en kinderen die
naar de gaskamers lopen in
vernietigingskamp Auschwitz.

Vernietigingskampen

Deze hadden als doel om zo snel mogelijk mensen te vermoorden, vaak binnen uren of dagen na aankomst. Bij het vermoorden van mensen werd in de Tweede Wereldoorlog gebruikt gemaakt van gifgas. De vernietigingskampen werden daarom soms ook wel gaskampen genoemd.

Er waren zeven vernietigingskampen:

  Naam van het kamp Land (nu) Geschat aantal gevangenen Geschat aantal doden
1. Auschwitz-Birkenau Polen 1.300.000 1.100.000
2. Belźec Polen   430.000
3. Chelmno Polen   340.000
4. Majdanek Polen 300.000 200.000
5. Maly Trostenets Wit-Rusland   65.000
6. Sobibór Polen   170.000
7. Treblinka Polen   900.000