Burgerdoelen
Onderdeel van de totale oorlog was ook het uitvoeren van bombardementen, gericht op militaire doelen, maar steeds vaker ook op burgers.
![]() Toen de Duitsers de luchtoorlog boven het Kanaal niet konden winnen (bekend als: de Slag om Engeland), gooiden ze bommen op Britse steden. Met name Londen werd keer op keer getroffen. De Britten waren vanaf 1941 in de lucht heer en meester. Als tegenzet kwamen de Duitsers in 1944 met de V1 en de V2. De V staat voor Vergeltungswaffe (Vergeldingswapen). De V1 was een onbemand straalvliegtuig met een explosieve kop. In de wandelgangen werd de V1 een vliegende bom genoemd. Van de V1s zijn er meer dan dertigduizend gemaakt, meestal afgeschoten vanuit Nederland. Ze waren niet erg accuraat, maar dat hoefde ook niet. Ze hadden een geringe militaire betekenis, maar maakten wel burgerslachtoffers. De opvolger was de V2, een echte raket met zwaardere explosieven. Hiervan zijn er meer dan tienduizend gebouwd. Londen werd in het laatste halfjaar van de oorlog meer dan vijfhonderd keer door een V2 getroffen. Na D-Day, toen het de geallieerden lukte om (delen van) Frankrijk en België te bevrijden, werden de V2s ook naar Parijs verstuurd. Maar de stad die het vaakst door een V2 werd getroffen is Antwerpen: 1610 keer. De meeste V2s werden vanuit Den Haag afgevuurd. Met zowel de V1 als de V2 ging er regelmatig wat mis. Ze ontploften bij de start of vielen te vroeg stil. Zo zijn ook veel Nederlandse steden en dorpen getroffen. |
![]() Stadscentrum van Dresden na het bombardement. Verdwaalde geallieerde piloten zagen soms Nederlandse steden voor Duitse steden aan. Arnhem, Enschede, Hengelo en Nijmegen zijn getroffen door zogenaamde vergissingsbombardementen. In Nijmegen kwamen op 22 februari 1944 meer dan 800 Nijmeegse burgers om het leven, onder wie veel kinderen, omdat een school een voltreffer kreeg. Vanaf 1943 gingen de geallieerden over op systematische bombardementen op Duitse steden. Het grootste geallieerde bombardement vond plaats op Dresden in de nacht van 13 op 14 februari 1945, waarna er de volgende ochtend nog een derde luchtaanval volgde. Aan deze bombardementen deden bijna 1500 vliegtuigen mee die brisant- en brandbommen afwierpen. Het aantal slachtoffers liep uiteen van 25.000 tot 30.000. In één dag werd 70% van alle gebouwen in deze stad verwoest. Andere Duitse steden die ook (gedeeltelijk) werden verwoest door bommen waren Berlijn, Hamburg, Keulen en Neurenberg. |
De grootste bombardementen vonden niet in Duitsland plaats, maar in Japan. Om het einde van de oorlog te versnellen gooiden de Amerikanen in augustus 1945 tweemaal een atoombom. Op 6 augustus werd Hiroshima gebombardeerd, op 9 augustus werd een bom boven Nagasaki afgeworpen.
Hiroshima was het zwaarst getroffen. Meteen na het bombardement stierven er 78.000 mensen. Door de hoge straling zijn daarna nog eens tienduizenden mensen omgekomen. Eind 1945 waren dat er 140.000. De stralingsziekte bleef tientallen jaren slachtoffers maken. In 2004 waren er meer dan 237.000 slachtoffers.
In het kleinere Nagasaki vielen meteen 39.000 doden en in de zestig jaar nadien liep dat op tot 70.000.
![]() |
![]() |