Oorlog is van alle tijden. Lange tijd was oorlog iets tussen mannelijke krijgers. De wapens die ze hierbij gebruikten werden wel steeds gemener (speer, zwaard, buskruit, vuurwapen, mitrailleur, tank), maar de burgers hadden er nog niet zo veel last van. Dat veranderde tijdens de Eerste, maar vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog. In deze oorlogen werd de strijd op de meest gruwelijke manieren uitgevochten, met als doel zoveel mogelijk slachtoffers te maken.
In de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) deden voor het eerst massavernietigingswapens hun intrede. Bekend zijn de gifgassen (zoals zenuwgas en mosterdgas, ook wel chemische wapens genoemd) die in deze loopgravenoorlog werden ingezet. Tijdens deze oorlog werd ook voor het eerst geëxperimenteerd met biologische wapens (virussen, bacteriën en schimmels, zoals de miltvuurbacterie en het pokkenvirus). In de Tweede Wereldoorlog werd voor het eerst -en hopelijk voor het laatst- een nucleair wapen ingezet: de atoombom.
Deze massavernietigingswapens maken geen onderscheid tussen militairen en burgers. Menige gifgasaanval tijdens de Eerste Wereldoorlog verwaaide per ongeluk van het front naar een dorp in de buurt. Voor het eerst vielen er ook veel burgerslachtoffers, zo’n 10% van het totaal (1 miljoen burgerslachtoffers tegenover 9 miljoen militaire slachtoffers).
Tijdens de Tweede Wereldoorlog liep het aantal slachtoffers hoger op dan ooit en voor het eerst waren er meer slachtoffers onder burgers dan onder militairen:
Militaire slachtoffers | Burgerslachtoffers | Joodse Holocaust slachtoffers | Totaal aantal doden |
25.037.500 | 41.363.400 | 5.754.400 | 72.155.800 |
Bekijk het Googledocument voor een overzicht van het aantal slachtoffers per land.
Het past bij het idee van een totale oorlog dat veel van deze burgerslachtoffers met opzet zijn gemaakt. In 1938 zei minister Goebbels al voor het uitbreken van de oorlog:
"Ons vertrekpunt is niet de individu: we voeden niet de hongerigen, laven niet de dorstigen, kleden niet de naakten. Voor ons voortbestaan hebben we gezonde mensen nodig."
Veel mensen zijn ten prooi gevallen aan de 'zuiveringen' van de nazi’s, van iedereen die in hun ogen ‘niet gezond’ was. In de concentratiekampen zijn miljoenen Joden in de gaskamers omgekomen. Verder zijn er politieke tegenstanders, zigeuners, homoseksuelen, gehandicapten en geesteszieken, vrijmetselaars, Jehova’s getuigen, Vrije Bijbelonderzoekers, Esperantisten en de Slavische volkeren (met name Polen en Russen) in concentratiekampen omgekomen.