De NSB van Mussert
Onder invloed van het Italiaanse fascisme en het Duitse nationaalsocialisme ontstonden ook in Nederland diverse extreemrechtse partijen. De Nationaalsocialistische Beweging (NSB) was daar de belangrijkste van. Op 14 december 1931 hield de NSB een oprichtingsvergadering in Utrecht.
Formeel gezien was de NSB geen politieke partij, maar een stichting. De NSB noemde zich uit afkeer van de bestaande politieke partijen dan ook een ‘beweging’. Op 4 november 1932 werd de NSB officieel bij de notaris opgericht. De statuten van de stichting bepaalden dat de leiding van de NSB lag bij één man onder de titel Algemeen Leider: Anton Mussert. De NSB was tegen de parlementaire democratie en voor autoritair bestuur. Later, onder invloed van Hitler’s NSDAP, werd antisemitisme (Jodenhaat) onderdeel van het programma van de NSB.
Doordat de parlementaire democratie niet goed reageerde op de heersende economische crisis, steeg de populariteit van de NSB. Bij de Statenverkiezingen van 16 april 1935 boekte de NSB een groot succes: 7,94 procent van de stemmen. Op 1 januari 1936 kende de partij 52.000 leden. Daarnaast was er een partijweekblad ontstaan met de naam Volk en Vaderland, had de NSB een eigen jongeren- en studentenbeweging. Ook hadden de leden een eigen groet: Hou Zee!.
Kijk de volgende video over de opkomst van de NSB. Beantwoord daarna de vraag onder de video.
Verschillende organisaties verboden het lidmaatschap van de NSB. Zo mochten ambtenaren vanaf 1933 geen lid meer zijn. Later volgden de Rooms-Katholieke Kerk (1935) en de Gereformeerde Kerk (1936) met het invoeren van een soortgelijk verbod. Vanaf begin 1936 begon het ledental van de NSB terug te lopen, ook door de groeiende racistische en antisemitische koers. Op het moment dat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, waren er nog ruim 33.000 leden.
Bij het uitbreken van de oorlog, stond de NSB aan de kant van Duitsland. Zij streefden naar een nieuw Europa op nationaalsocialistische leest geschoeid, onder leiding van Duitsland. Na de bezetting door de Duitsers groeide de aanhang van de NSB naar ruim 100.000 leden die met de Duitsers collaboreerden. Na de bevrijding door de geallieerden op 5 mei 1945, werd de NSB verboden en veel leden werden gearresteerd en geëxecuteerd. Zo kreeg Mussert op 7 mei 1946 de kogel. Veel gearresteerden werden door de Nederlandse bevolking openlijk mishandeld. Daarnaast werden veel bezittingen van de NSB en haar individuele leden onteigend door de Nederlandse overheid.
Bekijk nu het onderstaande filmpje: "Kind van een NSB'er".
(Bekijk van begin tot 3:54 minuten).
Praat daarna met een klasgenoot over de volgende stelling:
"Kinderen die door hun ouders waren aangesloten bij een 'foute partij' zijn net zo goed zelf fout".