Stap 2: Vluchtelingen uit België

De Draad bij Sluis in Zeeland.
Het Belgenmonument in Amersfoort.

Op de grens van Nederland en België liep een groot deel van de oorlog een elektrische draadversperring, bekend als ‘De Draad’ of de ‘Dodendraad’. De draadversperring is aangelegd door de Duitse bezetters in België en stond onder een dodelijke elektrische spanning (2000 volt). Er zijn honderden mensen bij de draad omgekomen. Doel van de draadversperring was om vluchten uit België naar Nederland te voorkomen en smokkel uit Nederland naar België tegen te houden.

Vóór de aanleg van de draadversperring, maar ook daarna nog zijn er duizenden Belgen, vooral burgers maar ook militairen, gevlucht naar Nederland.
Toen op 10 oktober 1914 Antwerpen viel, vluchtten naar schatting 40.000 soldaten en een miljoen burgers naar Nederland. Nederland telde toen 6,25 miljoen inwoners en kreeg er in korte tijd er een miljoen inwoners bij!

De militairen werden ontwapend en in kazernes, tentenkampen en interneringskampen ondergebracht. Het grootste kamp was het Kamp Zeist bij Amersfoort, bestaande uit houten barakken. De helft van de militairen werd gedurende de oorlog aan het werk gezet bij Nederlandse bedrijven.

De Belgische militairen begonnen in 1916 aan de bouw van een monument, dat de waardering moest uitdrukken voor de genoten gastvrijheid.

De massale toeloop van vluchtelingen leidde nergens echt tot grote problemen. De meesten werden opgevangen bij particulieren thuis. De meeste burgervluchtelingen uit België gingen al in november weer terug naar huis. In mei 1915 waren er nog 105.000 vluchtelingen over en dat aantal bleef de rest van de oorlog constant. De meeste burgervluchtelingen die bleven, werden ondergebracht in bewaakte opvangkampen. Er kwamen verschillende soorten kampen voor:

De kampen bestonden uit tenten, barakken en later (vooral dankzij een gift van 325.000 gulden van Denemarken) eenvoudige huizen. De meeste Belgische vluchtelingen keerden na de wapenstilstand van 11 november 1918 weer naar huis. In januari en februari 1919 was vrijwel iedereen weer terug in België.