Koning Karel ligt ’s avonds in bed in zijn Kasteel wanneer hij via een engel een boodschap van God krijgt: “Ga uit stelen of je verliest je leven.” Karel gaat hier niet op in omdat hij denkt dat hij misschien wel misleid wordt. Maar wanneer de engel driemaal aan hem is verschenen met dezelfde boodschap, besluit hij er toch naar te handelen. Hij trekt erop uit en wanneer hij in het donkere woud loopt denkt hij aan Elegast, een vazal die hij uit zijn land heeft verbannen. Op dat moment komt hij een compleet in het zwart geklede ridder tegen die zich niet kenbaar wil maken. Ze raken in een gevecht dat Karel wint en waarna de ridder zich bekend maakt als Elegast. Elegast is door omstandigheden gedwongen om dief te worden en Karel ziet hier zijn kans. Hij stelt zich voor als Adelbrecht, ook dief van beroep. Hij stelt voor om koning Karel – zichzelf – te gaan bestelen. Elegast ziet dit niet zitten omdat hij, ondanks zijn verbanning, nog steeds trouw is aan zijn koning. In plaats daarvan stelt hij voor om Eggeric, de kwaadaardige zwager van Karel, te bestelen. Ze gaan op weg naar het kasteel van Eggeric en onderweg vindt Adelbrecht (Karel dus) een ploegschaar. Hij stelt voor om deze mee te nemen om te gebruiken tijdens het inbreken, maar daarop begint Elegast te lachen; om in te kunnen breken heb je niks aan een ploegschaar.
Eenmaal aangekomen bij het kasteel van Eggeric gaat Elegast als eerst naar binnen. Binnen wordt hij gewaarschuwd door een haan, die zegt hem dat koning Karel in de buurt is. Hij kan deze haan verstaan door magische kruiden. Elegast keert hierna weer naar buiten en wil niet langer inbreken bij Eggeric. Adelbrecht haalt hem over om de operatie toch door te zetten. Elegast brengt alle bewoners van het kasteel in een diepe slaap met behulp van een toverspreuk. Alle sloten worden geopend en de buit wordt naar buiten gebracht. Karel vindt het zo wel mooi geweest en wil weer naar huis gaan, maar Elegast wil nog een heel kostbaar zadel stelen en gaat dus weer naar binnen. Dit zadel bevindt zich in de slaapkamer van Eggeric en door de geluiden die Elegast per ongeluk maakt wordt Eggeric wakker. Hij maakt zijn vrouw wakker maar die verzekert hem ervan dat er niets aan de hand is. Ze vraagt haar man wat hij van plan is en hij vertelt eerlijk dat hij zijn zwager, koning Karel, wil doden. Zij wordt hier woedend om, Karel is ten slotte haar broer. Eggeric smoort deze woede in de kiem door zijn vrouw een klap in haar gezicht te verkopen.
Ondertussen ligt Elegast onder het bed en hoort dit gesprek. Hij vangt het bloed van de bloedneus van de vrouw in zijn handschoen en keert terug naar buiten. Hij vertelt Adelbrecht over het plan van Eggeric en laat het bloed op zijn handschoen zien. Hij wil direct actie ondernemen en Eggeric om het leven brengen. Karel beseft waarom God hem de opdracht heeft gegeven om te gaan stelen. Hij stelt voor dat Elegast naar koning Karel gaat om hem te waarschuwen, maar dit wil Elegast niet omdat hij verbannen is. Adelbrecht biedt vervolgens aan om zelf de koning te gaan waarschuwen en Karel vertrekt dus weer naar zijn eigen kasteel.
De volgende dag wordt er hof gehouden en koning Karel geeft de verraders een warm ontvangst. Vervolgens beschuldigt hij ze van het samenzweren tegen hem, wat zij natuurlijk ontkennen. Koning Karel laat Elegast aan zijn hof verschijnen die met het bloed aan zijn handschoen kan tonen dat Eggeric schuldig is. Uiteindelijk wordt besloten dat Eggeric gedood zal worden door Elegast. Hij wordt weer in ere hersteld en trouwt met de weduwe van Eggeric, Karels zus.
http://www.scholieren.com/boek/2800/karel-ende-elegast/zekerwetengoed
Analyse
Het verhaal komt uit de middeleeuwen(500-1500). Het verhaal is door mondelinge traditie al jaren door verteld voordat het is opgeschreven, daarom zijn er zaken van het originele verhaal weggelaten en bij verzonnen. Ook zal het verhaal door epische concentratie sterk veranderd zijn. Misschien ging het originele verhaal wel helemaal niet over Karel de Grote maar is die er gewoon door iemand in bedacht.
Het verhaal begint in de nacht en eindigt de avond daarna, dus de vertelde tijd bestrijkt ongeveer één nacht en één dag.
Het verhaal speelt zich af in het kasteel van Karel, in het bos en in het kasteel van Eggeric. Er wordt een duidelijke tegenstelling gemaakt in ruimte namelijk: hof (kastelen) en bos. Het hof wordt gezien als vertrouwt en een rustige veilige plek. Het bos wordt gezien als een onveilige plek waar het recht van de sterkste geld. Het hele verhaal speelt zich af in de regio bij Ingelheim aan de Rijn.
Het boek is geschreven op de manier van hij/zij- of personale verteller. De schrijver vertelt het verhaal zonder gebruik te maken van het ik-perspectief, dit is logisch omdat de schrijver zelf niet deelneemt aan het verhaal. Maar hij wisselt ook niet van ‘hij/zij’ naar ‘ik’ daarom is het ook niet mogelijk dat het uit het alwetende perspectief is geschreven.
In het verhaal zit zeker vorm van spanning want je weet nooit van tevoren wat er gaat gebeuren, wel zijn verschillende stukken erg voorspelbaar. Bijvoorbeeld het stuk waarin Elegast en Eggeric tegen elkaar vechten, het is erg voorspelbaar dat Elegast zou winnen. Het hele verhaal blijft wel boeiend en er zitten niet veel saaie momenten in daardoor blijft het hele verhaal spannend.
Het thema van het verhaal is trouw. Elegast blijft Karel trouw ondanks dat hij hem ten onrechte heeft verbannen, Elegast wordt hiervoor goed beloond. Hierbij blijft de leenman trouw aan zijn leenheer. Eggeric van Egghermonde bleef de koning (zijn leenheer) niet trouw en wordt hiervoor gestraft. De trouw aan god komt ook vaak in het boek naar voren. Denk maar aan het begin waarin Karel uiteindelijk doet wat God hem opdraagt al vindt hij het een schande voor zichzelf.
Motieven
Geloof in god
Karel doet wat de engel hem opdraagt al vindt hij het wel erg vreemd. Als de koning in het bos rijdt wil hij Elegast als begeleider bij zijn opdracht van God, hij bid hierom en meteen komt hij Elegast in het bos tegen. Tijdens het gevecht in het bos tussen Karel en Elegast bid Karel voor zijn leven en dan breekt het zwaard van Elegast.
Voor het gevecht tussen Elegast en Eggeric bid Karel tot god om die gene die de waarheid sprak te laten overwinnen. Voor het gevecht bid Elegast tot God, Eggeric bid niet tot God.
Karel bid tijdens het lange gevecht tussen Elegast en Eggeric nogmaals tot God en meteen daarna valt de beslissing, Elegast wint en Eggeric verliest.
Ridderlijkheid
Als het zwaard van de zwarte ridder in stukken is gebroken dood Karel hem niet want dat zou laf zijn. Elegast steelt alleen van de rijken en niet van de armen. Als Eggeric van zijn paard af is geslagen mag hij weer op zijn paard stappen, want Elegast wil het gevecht eervol winnen. Als Eggeric al dood is wordt hij ook nog opgehangen omdat een erg eerloze straf is voor een ridder.
Bijgeloof
Karel denkt dat de zwarte ridder de duivel is, omdat hij en zijn paard zwart zijn. Elegast kan door een gebed deuren openen en mensen in slaap krijgen. Ook heeft Elegast een toverkruid waarmee hij dieren kan horen praten.
Bij het gevecht tussen Elegast en Eggeric maakt God uit wie er schuldig is en wie onschuldig. De mensen geloofden dat als zij niet konden uitmaken wie er schuldig was dat God dat op deze manier kon.
Personages
Eggeric
Eggeric is getrouwd met de zus van koning Karel en dus zijn zwager. Hij is duidelijk het onsympathieke figuur in dit verhaal. Hij beraadt een moordaanslag op de koning maar dit komt uit. Uiteindelijk trekt hij aan het kortste eind: hij wordt schuldig bevonden en gedood door Elegast.
Elegast is de vazal van de koning maar is verbannen. De reden van zijn verbanning blijkt niet uit het verhaal en koning Karel lijkt hier ook spijt van te hebben. Na zijn verbanning is Elegast gedwongen om te gaan stelen om zichzelf te kunnen bedruipen. Uiteindelijk blijkt Elegast een trouwe onderdaan te zijn en wordt hij in ere hersteld.
Het hoofdpersonage is koning Karel, naar Karel de Grote. In de Middeleeuwen werd er veel geschreven over Karel de Grote, er is zelfs een stroming in de literatuur naar hem vernoemd; de Karelepiek. In veel van deze verhalen speelde Karel de Grote zelf niet de hoofdrol, maar dat is hier dus wel het geval. In dit verhaal stelt hij zich gehoorzaam op tegenover God en maar goed ook, want zo komt hij er achter dat zijn zwager hem wil doden.
http://www.scholieren.com/boekverslag/43637
Het is op een aparte manier geschreven omdat het natuurlijk een vertaling is in oud Nederlands, je moet af en toe goed kijken wat er nou eigenlijk staat. Het is leuk om te lezen hoe mensen toen dachten bijvoorbeeld over het rechtssysteem. Het boek is erg onrealistisch omdat er heel veel toevalligheden in zitten. Het is qua opbouw een erg makkelijk boek om te lezen. Het boek was achteraf niet erg leuk maar wel speciaal en kort. Ook al was het een kort boek, het verhaal was wel langdradig en vooral het prijzen van god ging te ver. De personages leerde je niet echt kennen omdat ze eigenlijk alleen waren verzonnen om de boodschap over te brengen, misschien zijn de personages zelfs wel later verzonnen of veranderd doordat het verhaal pas is opgeschreven nadat het de wereld over is geweest.
Ik heb gekozen voor dit boek omdat het een boek is met weinig bladzijden. Ook leek het me leuk om een boek te lezen dat in een wat oudere stijl geschreven was, gemaakt door veel verschillende mensen van over de hele wereld. Ik denk dat het slim is als ik wat meer boeken ga lezen die wat meer bladzijden hebben, omdat dit een vrij moeilijk te begrijpen boek was. Ook al was het heel kort, het was toch een moeilijk boek om doorheen te lezen. Bij mijn volgende keuze ga ik zeker geen oud boek meer kiezen omdat deze in een te moeilijke stijl zijn geschreven.
Ik heb gekozen voor deze samenvatting omdat er niet heel veel over het boek te vinden is op internet, dit was eigenlijk een van de weinige samenvattingen die het verhaal goed weergeeft.
Ik heb de betreffende informatie over het thema opgenomen omdat het goed beschrijft waar het boek over gaat, met relatief makkelijke woorden. Ook al is het boek nog zo moeilijk, het heeft wel een duidelijke thematiek. De inhoud van het verslag komt van www.scholieren.com.