Land van middeleeuwse steden

De belangrijkste steden in de 15e eeuw lagen in het huidige Vlaanderen. Steden als Brugge en Gent waren economisch gezien, zeer machtig. Vanuit de Vlaamse steden werd handel gedreven met Engelse, Duitse en Italiaanse steden.

In het noordoosten waren de Hanzesteden welvarend. De voornaamste stad in de provincie Holland was Dordrecht. De economische betekenis van de regio Holland won in de 16e eeuw terrein ten koste van de Hanzesteden.

Grote zeeschepen konden in Holland gemakkelijker terecht. Bovendien werkten de steden in Holland meer met elkaar samen en stonden ze samen sterk tegenover concurrenten of vijanden.

 

De steden waren economische centra in een verder agrarisch ingestelde samenleving. Belastinggelden voor de vorst werden hoofdzakelijk door de steden opgebracht.

De burgers in de steden, rijk geworden door handel, kregen meer macht. Dat leidde steeds vaker tot conflicten met de adel of met de vorst.
Inwoners van de steden waren het niet eens met de steeds hogere belastingen die de vorst oplegde.

In 1537 legde Karel V de stad Gent een zware belasting op. Na een wilde staking en opstand kwam Karel persoonlijk naar de stad om de inwoners te straffen. Hij ontnam hen allerlei privileges en hun zelfstandigheid. Vele Gentenaars, waaronder vijftig creesers (armen zonder stadsrechten) alleen maar gekleed in een hemd en met een strop om de hals, werden gedwongen zijn genade af te smeken.