De katholieke kerk had gedurende de middeleeuwen een dominante positie in de maatschappij. De kerk had echter ook te maken met kritiek. De leider van de christelijke kerk in Byzantium bijvoorbeeld, wilde niets met de paus in Rome te maken hebben.In West-Europa waren er gelovigen die op zoek waren naar zuiverheid in het geloof. Soms werden deze groepen door de kerk in de ban gedaan of vervolgd als ketters.
Toen Maarten Luther misstanden in de kerk aan de kaak stelde, groeide hij uit tot een machtig tegenstander. Met Calvijn en andere hervormers deed hij de katholieke kerk op haar fundamenten schudden.