Sextant en kompas

Met de sextant kon de hoogte van een hemellichaam worden bepaald. De sextant kon ook worden gebruikt voor de plaatsbepaling op zee gedurende de nacht.

Het kompas werd voor het eerst in China gebruikt. Het kwam in de 12e eeuw via de Arabieren naar Europa. Een kompas was onmisbaar aan boord. Omdat de naald van het instrument altijd naar het noorden wijst, kon er goed mee worden genavigeerd.