“Alles wat er was” - Hanna Bervoets
De afgelopen tijd heb ik het boek “Alles wat er was” van Hanna Bervoets gelezen. Het was het eerste boek wat ik van haar las. Ik vond het verhaal verschrikkelijk, maar ik moet toegeven dat haar schrijfstijl me wel heel erg aansprak. Ondanks dat ik voor dat ik het boek koos er wat over gelezen had heb ik het verhaal toch heel verkeerd ingeschat. Het is wel een heel spannend boek, dat vond ik nog wel leuk. Wat ik helemaal niet zo leuk vond was dat het heel abrupt eindigde en dat het op het eind heel erg luguber werd. Qua niveau denk ik wel dat het boek bij me past want ik las er redelijk vlot doorheen, wel vond ik het een beetje langdradig.
Het boek gaat over de tv-redactrice Merel die in een schoolgebouw een programma gaat opnemen. Tijdens de opnames, die eigenlijk pas net begonnen zijn, horen ze ineens allemaal een hele harde knal. Van de autoriteiten hoorde de dat ze binnen moesten blijven en dat iedereen blijft waar ze zijn. Als ze naar buiten kijken zien ze dat om het schoolgebouw heen een hele dikke mist hangt. In het begin is iedereen best getrest over het feit dat alle telefoonopladers thuis liggen en ze dus geen één telefoon op kunnen laden. Niet dat ze veel aan hun telefoons gehad hadden, want het internet lag er natuurlijk uit. Wel hadden ze mazzel omdat de school een bibliotheek had, dus ze hadden genoeg om te lezen.
Op een gegeven moment loopt merel rond in de school, als ze opeens een soort agenda vindt. Die agenda gaat ze gedurende het boek gebruiken als een soort van dagboek waarin ze bijhoudt welke dag het is. Al vrij snel naar de knal wordt Lotteke gek en besluit te vertrekken in de mist. Lotteke komt verder in het verhaal nooit meer terug. Nu blijven ze nog met ze zevenen over, namelijk; Leo, Merel en Barry (de televisiecrew), Joeri en zijn moeder Nathalie (Joeri is het jongetje wat geïnterviewd werd voor het televisieprogramma), dan heb je ook nog Kaspar, die de leraar van Joeri is en tot slot nog de conciërge Kaylem, die op het moment van de knal ook toevallig op school was. Het volgende wat de zeven overgebleven personen gaan doen is het verdelen van de lokalen en het voedsel. Water is er wel nog voldoende dus daar hoefde ze zich geen zorgen over te maken. Naarmate de groep langer en langer in het gebouw “gevangen” zit ontstaan er onderling steeds meer irritaties en ergernissen.
De enige die een beetje sfeer in de situatie brengt is Joeri. Eén van de gebeurtenissen in het boek die veel latere gevolgen gaat hebben is het feit dat Merel op dag 21 een leeg doosje pillen vindt waarin pillen hebben gezeten voor iemand met zware psychische problemen. Dat roept bij Merel veel vragen op, omdat ze het heel erg lastig vindt om het voor zich te houden verteld ze tegen Barry wat ze gevonden heeft. Gedurende het verhaal probeert ze erachter te komen van wie het doosje pillen was. Vervolgens gebeurt er iets dat tot heel veel extra spanning leidt; de elektriciteit valt uit. Omdat ook Nathalie en Kaspar last hebben van de spanning en verveling brengen ze steeds meer tijd met elkaar door en gaan ze ook vaak met elkaar naar bed. Joeri heeft het hier blijkbaar heel erg moeilijk mee en trekt daardoor steeds meer naar Merel.
Omdat Joeri zich begrijpelijk erg verveeld speelt hij heel vaak het mattenspel. Hij glijdt dan met matten uit de gymzaal van de trappen af. Als hij op een dag vraagt of Merel met hem meedoet gaat het helemaal fout. Joeri valt en heeft een hele grote wond op zijn arm. Na een tijdje wordt het zelf zo erg dat zijn arm geamputeerd moet worden. Omdat ze nog steeds niet naar buiten kunnen en geen contact met de buitenwereld hebben besluit de groep Joeri’s arm te amputeren met een gevonden keukenmes. Nadat Joeri gevallen was met het mattenspel, besluit Merel de bloedvlek schoon te gaan maken. Al schoonmakende stuit ze op nog een leeg kokertje van dezelfde soort pillen. Nathalie is trouwens heel erg boos door het ongeluk van Joeri en geeft Merel hier gedeeltelijk de schuld voor. Na de amputatie van Joeri’s arm besluiten Nathalie en Kaspar toch maar de school te verlaten om hulp voor Joeri te zoeken. Later in het verhaal maakt Leo de opmerking dat Joeri al ijskoud was voordat Nathalie en Kaspar vertrokken waren. Hieruit kon je dus opmaken dat Joeri niet heel lang meer te gaan had en dus al stervende was.
Inmiddels zijn alleen dus nog Merel, Barry, Leo en Kaylem de conciërge nog over nog over. Merel verdenkt Barry ervan de eigenaar van de pillen te zijn. Ook Merel en Leo gaan met elkaar naar bed, Merel schaamt zich hiervoor, of wil in iedere geval niet dat iemand dit weet, dus gaan ze s’ ochtends altijd snel naar haar eigen kamer. Als ze een keer een nacht niet naar Leo gaat hoort ze ineens dat Leo ook seks heeft met Barry.
Op 12 november is het Merel’s verjaardag. Kaylem is haar verjaardag niet vergeten en heeft een ketting voor haar gemaakt als een verjaardagscadeau. Nu is het een hele periode vrij stil en gebeuren er niet erg veel dingen tot op een dag Merel last krijgt van buikpijn en misselijkheid… Het is op dit moment in het boek best wel duidelijk dat Merel zwanger van Leo is. Het lukt haar een tijdje om het geheim voor Barry te bewaren, maar de spanningen stijgen als ook hij van haar zwangerschap weet. Die spanningen ontstaan omdat Barry inmiddels gevoelens heeft gekregen voor Leo en weet dat Leo toch eerder voor Merel zou kiezen.
Daarom schrijft hij Leo een brief waarin staat dat hij wel van hem houdt maar dat hij zijn keus van Merel begrijpt. Gedurende het verhaal merk je dat Barry’s zin in het leven steeds verder daalt en de relatie tussen Merel en Leo maakt de situatie voor Barry niet veel beter. Merel schrijft al sinds het moment dat ze erachter is gekomen dat ze zwanger is een soort verhalen in de agenda. In de verhalen heeft ze het telkens over “je”, volgens mij zijn de verhalen voor haar toekomstige kind bedoeld.
Barry is inmiddels gestorven, alhoewel Kaylem in het verhaal niet heel veel voorkomt, duikt zijn naam rondom de dood van Barry ineens wel op. Ik denk dat Kaylem wel iets te maken heeft met de dood van Barry. Na de dood van Barry is Merel een paar dagen volledig buiten bewust zijn. Omdat het voedsel langzaam op begin te raken zijn Leo en Kaylem (terwijl Merel buiten bewustzijn is) bonnen Barry op te eten. Alleen Kaylem, Leo en Merel zijn dus nog over. Omdat Merel heel erg boos is op Kaylem (omdat ze denkt dat hij iets met de dood van Barry te maken had) besluit ze hem de wurgen met de ketting die hij ooit voor haar gemaakt heeft. Leo en Merel beginnen Kaylem op te eten. Al redelijk tegen het einde van het verhaal bekent Leo dat hij de eigenaar van de pillen was en dat hij vijf doosje bij zich had op het moment van de knal. Leo verteld Merel dat hij ook gaat vertrekken om “hulp” te halen omdat ze ander alle drie (ook het ongeboren kind) zullen sterven. Ik persoonlijk denk dat Leo de situatie gewoon niet meer trok en graag wilde sterven. Merel stemt in met het plan en Leo vertrekt dus. Precies 8 dagen nadat Leo vertrokken is heeft Merel nog steeds niks gehoord. We zitten nu op het punt dat Merel verteld, deels aan de lezer en volgens mij ook aan de agenda, dat ze alle overgebleven pillen van Leo in één keer ingenomen heeft en dus gaat sterven. Het boek eindigt met dat Merel een soort van droom beschrijft waarin ze samen met haar toekomstige dochtertje naar North Dakota reist.
Ik vind dat het boek een wel heel onduidelijk einde heeft en dat het laatste gedeelte een beetje “afgeraffeld” is. Ik vind het namelijk al best wel plotseling dat Barry ineens dood wil, maar het gaat allemaal ineens wel heel snel op het moment dat Merel besluit om Kaylem ineens te wurgen. Vervolgens vertrekt ook al best snel daarna Leo en dan zit je al bijna op het einde van het boek, dit vind ik dan ook wel jammer. Ik vind het achteraf wel een heel bijzonder verhaal, maar ik vond het wel een beetje eentonig. Dat vind ik denk ik omdat telkens iedereen op dezelfde manier reageer. In hele grote lijnen gaat iedereen in het begin een beetje lezen, vervolgens gaat iedereen met elkaar naar bed tegen de stress en op het eind gaat iedereen heel abrupt dood. Dat maakt het verhaal naar mijn mening een beetje eentonig. Ook vind ik het jammer dat het heel erg onduidelijk blijft wat de knal nou was en waar alle “vertrokken” personages zijn gebleven.
Mijn conclusie over dit boek is daarom ook dat ik het wel een bijzondere “ervaring” vond, maar dat ik denk dat Hanna veel meer uit het verhaal had kunnen halen en dat ze de lezer achter laat met te veel vragen.