Kim Brands, H4D, mevr. Musters
Een hart van steen
(niveau 3)
1. informatie over de schrijver
de schrijfster van dit boek is Renate Dorrestein. Renate is geboren op 25 januari 1954 in Amsterdam. Voordat ze fictie ging schrijven, was ze journalist bij Panorama. Later werd ze columnist bij De Tijd en Opzij.
De romans van Dorrestein vertonen veel kenmerken van het genre gothic novel. Kenmerken van dit genre zijn verdrongen herinneringen, familiegeheimen, geestverschijningen en bloedstollende gewelddadigheden. Haar verhalen spelen zich vaak af op geïsoleerde plaatsen die veiligheid lijken te bieden, maar ook voor een verstikkende atmosfeer zorgen. Waan en werkelijkheid lopen soms naadloos in elkaar over.
Renate schrijft heel indirect. Je moet er soms dus ook lang over nadenken wat ze bedoeld met een bepaalde zin. Dat vind ik soms moeilijk aan haar schrijfstijl.
2. analyse van het boek
werkelijkheid in het boek:
Het is een realistisch verhaal, maar een ding in dit boek vond ik niet helemaal geloofwaardig. Het begin wel maar eenmaal verder in het boek keert Ellen terug naar haar ouderlijk huis en daar ziet zij schimmen. En dat is niet heel realistisch.
bedoeling van de schrijver:
De bedoeling van de schrijfster is om mensen mee te slepen in het verhaal van Ellen.
thema:
Het thema van dit boek is jeugdtrauma/rouwverwerking.
Doordat Ellen dit heeft meegemaakt zal het heel moeilijk voor haar zijn om verder te kunnen leven, ze kan het verleden eigenlijk niet of heel moeilijk achter zich laten. Je kan dus gerust spreken van een trauma.
motieven:
personages:
Ellen van Bemmel:
De hoofdpersonage uit dit boek. Zij is als het ware de schrijfster van het boek. Je beleeft alles door haar ogen.
In het begin van het boek is Ellen, als twaalfjarige, een zorgzaam, vrolijk en intelligent meisje.
Nadat haar moeder haar familie vermoordt heeft wordt Ellen harder, emotioneler en onzekerder.
Margje van Bemmel:
De moeder van Ellen en getrouwd met Frits van Bemmel. Margje en Frits hadden een gelukkig leven tot de komst van Ida. Frits maakt zich veel zorgen over Margje en Margje kijkt na Ida niet meer naar hem om. Op een dag wordt Frits daar zo boos om dat hij Margje verkracht. Maar al snel heeft hij daar enorm veel spijt van. Verder houdt Frits heel veel van zijn kinderen en van zijn vrouw, dat blijkt wel uit het boek.
Margje veranderd in de loop van het boek. Door haar postnatale depressie verhard ze helemaal en uiteindelijk vermoordt ze dus haar kinderen.
Sybille van Bemmel, Kester van Bemmel, Carlos van Bemmel en Ida-Sophie van Bemmel:
De broertjes en zusjes van Ellen. Zij hebben niet echt een belangrijke functie. In het boek doen ze niet echt dingen die belangrijk zijn voor het verhaal. Ik denk dat Carlos de belangrijkste is, omdat Ellen zich het meest zorgen om hem maakt.
perspectief:
Het verhaal wordt verteld vanuit de ik-persoon. Die persoon is Ellen, het boek is een soort van dagboek, waarin je mee gaat in de gedachtes en de gevoelens van Ellen.
tijd:
Het boek speelt zich eigenlijk af in twee tijden, in de verleden tijd, zo’n 25 jaar geleden en in het heden.
chronologie:
Dit boek wordt niet-chronologisch verteld. Er wordt veel gebruik gemaakt van flashbacks door het hele boek heen. In de ene alinea is Ellen bijvoorbeeld 12 jaar en in de volgende alinea is ze weer 36 jaar.
3. samenvatting
Een hart van steen gaat over de 37-jarige Ellen van Bemmel, die gescheiden is en zwanger van een onbekende man. Door een ongelukje raakte ze haar kind bijna kwijt en moet ze een maand rust houden. Ze moet in haar bed blijven liggen, maar ze wordt verzorgd door een vrouw die met haar kinderen bij Ellen is ingetrokken om onder te duiken voor haar man, die haar sloeg. In het boek wordt Ellens levensverhaal verteld. Ze woont in haar huis op de Lijsterlaan 11 in Haarlem, waar ze vroeger opgroeide en waar de tragedie zich heeft afgespeeld. Vijfentwintig jaar na het voorval ziet ze dat het huis te koop wordt aangeboden en besluit ze het te kopen. Eigenlijk is het huis veel te groot voor haar alleen. Vroeger was het ook een kantoor, van het knipselbureau van haar ouders, Bureau van Bemmel. Ze woonden er met het hele gezin, Kester, Sybille (ook wel Billie genoemd), Ellen, Michiel (door Ellen Carlos genoemd), Frits (haar vader) en Margje (haar moeder). In haar huis kijkt ze oude fotoboeken door van haar jeugd en er komen een hoop herinneringen en emoties boven. Dit vertelt ze allemaal. Ze worden beschreven door Ellen als klein meisje.
De moeder van Ellen, Margje van Bemmel was bevallen van haar vijfde kind, die door Ellen Ida genoemd werd, omdat ze het een lelijke naam vindt en een vloek over de nieuwe baby had uitgesproken. Al voor dat de baby er was had ze er een onrustig gevoel over. Na de bevalling krijgt Margje last van een postnatale depressie. Het hele gezin raakt ontregeld. Moeder houdt zich alleen nog maar bezig met zichzelf en Ida. Ze is overbezorgd. Later is ze ervan overtuigd dat Ida bezeten is door de duivel en dat die uitgedreven moet worden. Ze begint Ida te mishandelen en alleen Ellen merkt daar wat van. Na een poosje lijkt het of moeder er weer helemaal bovenop is, maar dan zegt ze dat het lijden bijna voorbij is. Op een avond maakt ze samen met Ellen voor iedereen een schoteltje met zogenaamde vitaminepillen (slaappillen en valium) klaar. Iedereen neemt de pillen behalve Ellen die haar hond Orson gaat uitlaten op het strand. Als ze thuiskomt treft ze haar hele familie dood aan met plastic zakken over hun hoofd. Dan ziet ze dat Carlos nog leeft en neemt hem mee naar de kelder waar ze zich verstopt houdt. Haar moeder was gewoon vergeten dat ze nog bestond!
Ellen en Carlos gaan naar een tehuis en een paar jaar later wordt Carlos geadopteerd. Vanaf dat moment heeft Ellen nog nauwelijks contact met haar broertje. Ze blijft alleen achter en blijft in de knoop zitten met haar verleden. Met een aantal belangrijke vragen blijft ze zitten. Vooral over het feit dat ze maar niet kan vatten, waarom haar moeder het heeft gedaan. Als ze achttien is gaat Ellen op kamers wonen en gaat medicijnen studeren. Dan komt ze er achter dat haar moeder gewoon aan kraamvrouwenpsychose leed en dat alles met de juiste medicijnen voorkomen had kunnen worden.
Aan het eind van het boek krijgt ze een antwoord op haar laatste vraag en maakt ze een nieuwe start. Ze sluit haar verleden af en gaat door met leven met de mensen die ze nu nog heeft.
4. Mijn mening
Ik vonnd een hart van steen een spannend boek. Ik vond het interessant om erachter te komen wat er precies gebeurt was met familie van Bemmel. Wel vond ik de schrijfstijl van Renate soms moeilijk. Ze schrijft namelijk heel indirect en ik wist daarom soms niet wat ze bedoelde. Ook maakt ze veel gebruik van flashbacks in dit boek en dat is soms ook moeilijk om te begrijpen. Ik vond het verder wel een boeiend onderwerp, omdat het niet zo vaak in het echt voor komt maar het wel een realistisch verhaal is.