Nederlands verwerkingsopdracht boek 8
H5D
Maar buiten is het feest
Eveline Martens
Het boek is verdeeld in 4 delen, met 2 verhaallijnen. De eerste verhaallijn is die van Weijntje, Zonnes eigenlijke naam. Dit is de jeugd van Zonne, in de periode waar zij met Sijmen en zijn misbruik te maken heeft. De tweede verhaallijn (het verhaalheden) is die van Zonne, zoals zij zich gaat noemen als ‘artiestennaam’, wanneer zij volwassen is. De naam is symbolisch voor het moment waar zij naar buiten treedt, zowel als zangeres, als tegen Sijmen. Voor het gemak noem ik haar in dit hele verslag Zonne.
De eerste verhaallijn begint met de scheiding van Zonne’s moeder en haar biologische vader. Haar moeder komt hierdoor in een enorme dip.
Dan ontmoet zij Sijmen, een sympathiek en charmant lijkende man. Ze valt voor hem en al snel trouwen ze. Zonnes moeder en nieuwe stiefvader wissen alle sporen van haar ex-man in huis en Zonne, Laura en Isa moeten Sijmen accepteren en met hem omgaan als met hun vader. Dan komt Zonne er achter dat er overal in het huis kleine kijkgaatjes zijn waardoor Sijmen haar en haar zussen bespioneert.
Al snel escaleert dit en begint hij hen ook fysiek te misbruiken, eerst alleen Laura en dan ook Zonne. Zij proberen beiden te voldoen aan wat hij van hen wil om hun jongere zusje tegen hetzelfde lot te beschermen.
Ondertussen zit Zonne bij een koor en haar zangjuf merkt haar geweldige stem op. Ze stimuleert Zonne om extra zanglessen te nemen en uiteindelijk mee te doen aan een zangcompetitie in de stad. Sijmen is het hier absoluut niet mee eens, maar uiteindelijk stemt hij toch toe. Het misbruik wordt dan heftiger, want hij wil niet dat ze met haar verhaal naar buiten komt. Bij haar moeder vindt Zonne geen steun, want die is bang dat haar tweede man ook bij haar weggaat.
Zonne wint de zangcompetitie niet maar voelt zich goed in de schijnwerpers. Op een dag is Zonne in de badkamer en zij begint zichzelf aan te raken. Door het orgasme dat ze zichzelf geeft weet ze dat ze nog steeds van zichzelf kan – en moet kunnen – genieten. Ze laat Sijmen daarna zijn gang gaan en zorgt dat haar moeder hem betrapt en bij hem weggaat.
De tweede verhaallijn begint met de dag dat Zonne een rechtszaak heeft over haar nichtje, het kind dat Sijmen vroeger bij haar zus Laura heeft verwekt. Laura is overleden in een brand. Sijmen en Zonne strijden voor de voogdij van het kind en Zonne wint de zaak uiteindelijk.
Thematiek
De onderwerpen die duidelijk centraal staat in Maar buiten is het feest zijn natuurlijk verkrachting en intimidatie. Deze zijn duidelijk en naar mijn mening behoeven zij geen verdere uitleg van mijn kant.
Een ander thema dat ik in dit boek zie, dat in groot contrast staat met het vreselijke misbruik, is juist overwinning en plezier. Zonne is namelijk, ondanks alles wat zij meemaakt, een sterke persoonlijkheid. Ze weet eerst niet wat ze met de situatie aan moet en voelt zich heel slecht, maar dan vindt zij de kracht in zichzelf terug, en het plezier in haar eigen lichaam.
Belangrijk zijn de scène van de eerste verhaallijn waar ze zichzelf een orgasme geeft en weet dat zij Sijmen kan overwinnen, en de scène van de tweede verhaallijn waar ze naar zichzelf kijkt in de spiegel en denkt over hoe ze zichzelf eindelijk accepteert, en dat haar lichaam mooi is, ondanks alles dat het heeft meegemaakt.
'Het lichaam dat zij in de spiegel ziet is iets bijzonders. Lang was het een oorlogszone, nu is het een monument. Zonne laat haar blik erover glijden. Tegenwoordig kan zij dat. Het is haar lichaam. Zij heeft geleerd afstandelijk te kijken naar dingen die je in de spiegel ziet. "Het is mooi."' (blz. 15.)
Macht (chantage) vind ik een belangrijk motief, vooral in de zin van Sijmen die zijn macht uitoefent op iedereen waar het maar op kan. Hij misbruikt namelijk niet alleen de dochters van zijn vrouw, maar hij heeft ook seks met veel andere vrouwen (soms zelfs vriendinnen van zijn vrouw), die dat weliswaar vrijwillig doen, maar hij verzamelt van hen allemaal foto’s etc. die hij als chantagemateriaal gebruikt zodat deze vrouwen niemand iets vertellen.
Sijmen chanteert Laura, en later Zonne, op een andere manier. Tegen hen zegt hij, als ze onwillig zijn, dat hij dan wel naar hun jongere zusje zal gaan. Dit willen de meisjes uiteraard ook niet, waardoor ze hem maar laten doen wat hij wil.
'"Ik zie jou hetzelfde doen, nu, alleen om hem maar bij Isa weg te houden. Toegeven, meegeven, aandacht afleiden van je kleine zusje. Hem tevreden houden in de hoop dat hij haarm et rust laat. Jíj bent míjn kleine zusje," fluisterde Laura. "Begrijp je?"' (blz. 229)
Zelfs wanneer Zonne weer met Sijmen geconfronteerd wordt bij de rechtszaak heeft hij het nog over zijn macht, hij zegt tegen Zonne dat hij haar en haar moeder en zussen allemaal in zijn macht heeft gehad.
'"Of ik nou een dochter bij haar heb of bij jou, mij is hetzelfde, ik heb jullie allebei geneukt."'
Hieruit komt weer een ander thema voort, namelijk bescherming. De zusjes willen elkaar beschermen voor Sijmen. Later strijdt Zonne voor de voogdij van de dochter van haar overleden zus, Lotte, die ze ook uit alle macht wil beschermen tegen Sijmen. Ze zoekt ook bescherming bij haar moeder, maar die wijst haar af en houdt zich blind voor het leed dat Sijmen haar dochters aandoet.
Ik zie zelf familie ook als een thema. In het begin zijn er passages tussen de echte verhaallijnen door over de concepten van een gezin en een familie, en dat deze nergens op slaan.
'Ik benijd vogels. Die worden door hun ouders gevoed totdat ze kunnen vliegen, en dan vertrekken ze zonder nog eens om te kijken. Vanuit mijn kamer kon ik dat elk voorjaar zien gebeuren in het nestje tussen de takken voor mijn raam. Bij de eerste kans die ze krijgen, zijn ze weg. Zo is de natuur. Niks geen gezinsleven. Zodra de kleintjes kunnen vliegen, vertrekken ze. Zo hoort het te gaan. Zo heeft God het bedacht, maar toen had hij even buiten de kroon van zijn schepping gerekend. Dat je allemaal bij elkaar moet blijven, is weer typisch een van de dingen die door mensen bedacht zijn, zoals snelwegen en algebra en oorlog.’ (blz. 95)
Dit sprak mij zelf heel erg aan, want ik ben het meer dan eens met dit citaat. Ik zie zelf niet in wat precies het hele punt is van een familie, dat je van mensen moet houden simpelweg omdat zij je bloedverwanten zijn. Op dit punt in het boek begon ik het heel mooi te vinden.
Als laatste is een zeer belangrijk motief dat van jezelf laten zien en bekeken worden. Zonne wordt vanaf jonge leeftijd bedreigd door haar stiefvader en dit begon in de zin van kijkgaatjes die hij overal maakte om haar en haar zussen te begluren. Zij voelt zich hierdoor heel onveilig in haar huis en is altijd bang dat hij weer zal toeslaan. Later, als Zonne beroemd is als zangeres, is ze bang dat door de rechtszaak haar verleden naar boven zal komen. Maar ze heeft ook geleerd om te gaan met in de schijnwerpers staan: ze kan goed omgaan met de pers. Ze weet nu dat als ze zichzelf laat zien niemand meer bij haar binnen zal kunnen dringen.
‘Er zijn maar twee plekken waar je niets kan overkomen. Wij hebben dat al jong geleerd. Helemaal veilig ben je weggeborgen in het donker, zodat geen mens je zien kan, óf in het volle licht van de schijnwerpers, waar niemand je kan missen.’ (blz. 1)