Boek: Montyn Auteur: Dirk Ayelt Kooiman
Informatie over de schrijver: Dirk Ayelt Kooiman is geboren in Amsterdam op 3 januari 1946, hij is vooral bekend van De Grote Stilte en Montyn. Hij heeft één prijs gewonnen voor De Grote Stilte in 1977.
Korte samenvatting: Kooiman vertelt de levensgeschiedenis van kunstenaar Jan Montyn in zes delen:
Deel 1: In Laos ontmoet Montyn een Amerikaanse kolonel genaamd Ted. Montyn ziet in de blik van Ted dat hij hetzelfde lot heeft ondergaan als hijzelf, Ted en Montyn vertellen elkaar over hun oorlogservaringen als Ted over de zijne vertelt moet Montyn terugdenken aan een van zijn meest traumatische ervaringen namelijk hoe hij in Vietnam tijdens een bombardement in een tunnel zat, tijdens het bombardement zat hij terug te denken aan jeugd. Deel 2: Montyn groeide op in Oudewater waar de tijd heeft stilgestaan, de vader van Montyn had een schildersbedrijf en was strenggelovig hij heeft het ook vaak over hel en verdoemenis, dit allemaal leidde tot een sombere sfeer. Wanneer Montyn 15 jaar is breekt de tweede wereldoorlog uit, de vader van Montyn heeft een toespraak gegeven dat elke overheid gehoorzaamd moet worden omdat, volgens hem, de mensen van de overheid zijn uitgekozen door God. Montyn schrijft zich ook in bij de NSB omdat hij niet in een fabriek wilde gaan werken, met zijn vriend Hein gaat hij naar een kamp in Oostenrijk wat hem zo erg bevalt dat hij zich inschrijft voor een ander kamp. Deel 3: Montyn moet werken in een fabriek in Hamburg wat hij totaal niet ziet zitten. Om dit te ontwijken tekent hij met zijn vriend Hein bij de Duitse marine. Ze doorgaan twee hele zware trainingskoersen maar ze zitten er wel aan te denken om te vluchten. Dan worden ze opeens overgeplaatst naar een mijnenveger die in de Oostzee vaart bij een van de tochten wordt het schip getorpedeerd en met een klein groepje overlevenden gaan Hein en Montyn overgebracht naar een ziekenhuis. Hein is zwaar gewond geraakt en overlijdt later in het ziekenhuis en Montyn wordt later ook in zijn hoofd geraakt maar overleeft het wel. Deel 4: Montyn wordt als gewonde terug getransporteerd naar Duitsland, hij herstelt snel en mag twee weken met verlof en hij besluit naar Oudewater te gaan. Hier voelt hij zich niet thuis en hij gaat snel weer terug naar Duitsland. Aan het einde van de oorlog vecht Montyn tegen de Russen met de Amerikanen die ook snel naderen. Als een van de vier overlevenden van de 200 geeft hij zich over aan de Amerikanen. Als krijgsgevangene krijgt hij voor het eerst te horen over de Jodenvervolging en de concentratiekampen. Deel 5: Montyn ontsnapt samen met Luc, een vriend van hem, uit het gevangeniskamp. Ze melden zich bij een bureau van het vreemdelingenlegioen. Ze krijgen training in Algerije en het bevalt Montyn niet, wanneer het tijd wordt om in Indo-China te gaan vechten ontmoet hij een barmeisje en kiest hij ervoor om achter te blijven. Dan meldt hij zich als krijgsgevangene en wordt hij gevangen gehouden in Vught in 1948 komt Montyn vrij en gaat hij werken in de zaak van zijn vader. Na 2 jaar meldt hij zich om te gaan vechten in Korea. Hij raakt heel gauw gewond, maar hij revalideert snel en is snel weer terug aan het front, maar dan raakt hij zwaargewond en hij moet lang revalideren in Tokyo. Hier ontmoet hij Yoshika met wie hij later zal trouwen en scheiden. Hij keert terug naar Nederland en wordt gehuldigd als een held hij blijft in het leger en wordt uiteindelijk seargant. Het leven als
seargant bevalt hem echter niet hij gaat veel drinken en hij is ook vaak ziek. Wanneer een soldaat een klacht indient wordt Montyn gearresteerd en naar een psychiatrische inrichting gestuurd. Deel 6: In 1975 zat Montyn na te denken over de jaren naar de psychiatrische inrichting hij had in Amsterdam, Marokko en Provence gewoond en hij heeft o.a. als schilder en als begeleider van adoptiekinderen gewerkt. Hij heeft ook de Vietnamoorlog als toeschouwer meegemaakt. Dan hervat Montyn zijn levensverhaal tegen Ted en ze hebben het er ook over wat ze de laatste jaren mee hebben gemaakt.
Tijd: Het hele verhaal is een gesprek tussen Montyn en de Amerikaanse Ted dat plaats vind in 1975, in dit verhaal wordt ook teruggeblikt op o.a. de tweede wereldoorlog en op de Vietnamoorlog.
Mijn mening over het boek: Ik vond het persoonlijk een leuk boek om te lezen. Ik was vooral geïnteresseerd door de verhalen van Montyn en Ted over de oorlogen waarin ze hebben meegevochten. Ik vond het boek ook makkelijk om te lezen en ik had ook de neiging om verder te gaan lezen.