Titel:
Lieveling
Schrijver/schrijfster:
Kim van Kooten
Datum van uitgave:
2015
Titelverklaring:
Letterlijk slaat 'Lieveling' op de titel van een lied van Wim Sonneveld dat Puck aan tafel zingt. Ze houdt van zingen maar ze doet het vooral om tijd te rekken: zolang ze zingt, hoeft ze niet te eten, want als haar eten op is, moet ze met de man mee.
Het lied gaat over een man die denkt aan alle meiden die hij niet heeft kunnen krijgen, omdat hij vast zat aan zijn vrouw. Eigenlijk wil hij wel van zijn vrouw af, maar hij noemt haar wel 'lieveling'. De man in het boek is ook niet blij met zijn nieuwe vrouw, de moeder van Puck, en hij is duidelijk bij haar, zodat hij iets kan beginnen met Puck, die wel zijn 'lieveling' is. Hij zegt ook tegen haar dat hij alleen maar samen met haar moeder is vanwege haar, waardoor hij Puck ook de verantwoordelijkheid geeft voor het leven van haar moeder: als Puck niet accepteert wat de man wil, dan verlaat hij haar moeder en haar en eindigt hun luxe leventje (materieel gezien). Dat hij Puck ziet als zijn lieveling terwijl hij allerminst lief is voor haar, is de figuurlijke betekenis van de titel.
Thema’s:
Personages:
Puck
Aan het begin van het boek is Puck vijf jaar oud en aan het einde veertien. Als ze eenmaal doorheeft wat de man met haar doet, schaamt ze zich daarvoor en wil ze alles koste wat het kost geheim houden, waardoor ze zichzelf eigenlijk in zichzelf opsluit. Als Guusje bijvoorbeeld door haar spreekbeurt heen gilt, is ze bang dat Guusje ervan op de hoogte is, maar 'gelukkig' zegt ze alleen maar dat haar moeder een hoer is. Ze eet bijna niets meer en zoekt een rustig plekje in haar hoofd om zich te verstoppen, als de man met haar bezig is. Zo wordt ze twee verschillende Pucks: een binnen- en een buiten-Puck. Daar wordt ze moe en uiteindelijk ziek van. Tijdens de scenes waarin ze over haar misbruik vertelt, eerst aan de leraar en later aan de commissaris, en de binnen-Puck dus naar buiten laat gaan, voel je hoe moeilijk en verschrikkelijk dat voor haar is. De man vindt haar mooi en slim: hij kan beter met haar praten dan met haar moeder en zij lijken op elkaar volgens hem. Puck is ook erg loyaal: ze houdt ook haar mond om het luxe leventje dat haar moeder leidt, niet te beëindigen en ze wordt nooit boos op haar moeder, hoe blind en lomp zij zich ook gedraagt.
Ludovicus
Pucks moeder noemt hem 'Pikkedoos' en hij lijkt op Derrick. Hij is eigenaar van een vouwwagenbedrijf. De man is erg oud en op een gegeven moment verft Pucks moeder zijn haren zwart en dat maakt hem nog enger. Aan een winkelmeisje vertelt ze dat hij haar nooit aanraakt, maar Puck raakt hij dus wel aan. Hij manipuleert haar: hij zegt dat ze niet bij hem mogen blijven, als zij niet met elkaar op kunnen schieten en als Puck opstandig is, zich bijvoorbeeld verstopt of zegt dat haar haar al gewassen is, dan wordt hij boos op haar en slaat haar zelfs. Hij onderneemt geen actie als ze aangifte gedaan heeft en zijn huis leeg en beklad terugvindt, maar volgens zijn advocaat is hij er wel ziek van geworden.
Patricia
Simpele vrouw uit Rotterdam die veel om luxe en uiterlijk vertoon geeft. Ze toupeert haar haar en draagt bijvoorbeeld kniehoge witte laarzen met hoge hakken onder een minirokje met 'aplikaatsies'. Puck is een dochter uit een eerder huwelijk. Ze is trots op haar man met geld, zeker tegenover haar familie. Ze zegt de man ontmoet te hebben, toen ze reageerde op zijn advertentie waarin hij om een schoonmaakster vroeg. Ze lijdt wel onder het feit dat hij haar nooit aanraakt en gaat steeds meer drinken. Dat hij Puck wel aanraakt, lijkt ze niet te zien, vooral omdat ze erg met zichzelf bezig is. Als de man Puck bijvoorbeeld misbruikt in de tent tijdens de vakantie en zij de tent binnenkomt, roept Puck haar en hoort ze niets. Als uitkomt dat Puck door de man misbruikt is, heeft ze ook vooral medelijden met zichzelf. Uiteindelijk kan ze het leven zonder de man niet aan en wordt steeds gekker. Ze zorgt niet goed voor Puck en zichzelf en komt tijdelijk in een inrichting terecht.
Perspectief:
Samenvatting:
1975
Op Puck haar 5de verjaardag worden zij en haar moeder opgehaalt door de nieuwe liefde van haar moeder. Ze vertrekken uit de achterbuurt van Rotterdam naar een groot en mooi huis in Zwijndrecht. Puck wordt verwend, door een man die zij ‘ome meneer’ noemt, voor haar verjaardag. Niet veel later wordt ze door hem in bad gestopt, maar wel nogal onhandig en er zouden geen handdoeken zijn. Vanaf die dag wast ome meneer drie keer per week haar haar, en elke keer is hij even onhandig. Ome meneer wilt eigenlijk dat Puck hem papa noemt, maar Puck wilt hem helemaal niet zo noemen, ze wacht tot haar eigen vader haar komt ophalen. Wat volgens iedereen niet gaat gebeuren. Later toen Puck met hem in de auto zat, liet hij merken dat als zij lief zou zijn, hij met haar moeder zou trouwen. Hij deed wel de veiligheidsgordel met moeite van haar af, tot dat Puck vertelde dat iemand keek. Puck verlangt naar een vader figuur die ze nu ook denkt gevonden te hebben. Puck moet elke zondagmorgen op de foto, om eventueel te kijken wat er veranderd is met haar lichaam. Ook Ludovicus is dan naakt. Ze leert kennis maken met de dochter van Ludovicus, en zijn kleindochter die samen met Puck in dezelfde klas zou komen. Even later gaan haar moeder en nu dan vader ook trouwen, deze bruiloft loopt niet zoals het moet lopen. En achteraf knipt de moeder van Puck haar haar zonder reden af, en loopt ze alleen maar te zeggen dat hij pest wel oud is.
1977
Puck verstopt zich steeds vaker in de kast op haar kamer, nadat ze haar eten heeft uitgespuugd. Ze heeft in de geheime kast verschillende kamertjes gemaakt. Puck ontloopt haar vader. Ze wilt vragen of het normaal is wat haar vader doet aan haar meester maar het lukt niet. Ze trekt heel erg naar haar moeder op. Ze staat tegen haar vader op dat hij haar niet meer hoeft te wassen een keer, en dat valt niet goed. Dan krijgen ze een hondje, Fifi. De Familie van Puck is eigenlijk helemaal niet zo leuk. Ze denken heel erg veel aan elkaar, en maken altijd de spullen kapot. Na die dag zit Puck weer in bad. Als hij haar afdroogt begint hij gek te ademen. Hij doet zijn vinger in haar stoppen, en als die daarmee klaar is haalt hij zijn piemel uit zijn broek, ze moet hem vastpakken en bewegen. Even later wordt haar hoofd naar beneden geduwd en kan ze niks er tegen doen. Even later wordt ze op bed gelegd en probeer aan alles behalve wat er gebeurd te denken, haar eigen rustig plekje waar alleen meester Hofslot mag komen, omdat hij heel aardig is. Ze probeert de moet te vinden om aan meester Hofslot te vragen of het normaal is dat haar vader haar met zijn handen afdroogt. Maar ze heeft de moed niet. Het is nu kerst en ze zit in een restaurant. Puck komt tot de conclusie dat papa niet verliefd is op haar moeder, maar op haar. Haar moeder wilt heel graag dansen en sleurt Puck uiteindelijk maar mee. Eigenlijk is haar moeder best wel verwend en wilt heel graag opvallen.
1980
Puck ligt nu al voor twee dagen op bed. Papa is speciaal voor haar thuis gebleven, dan hoeft haar moeder niet iets anders te doen. Hij kwam om het half uur met de thermometer. Ze gaat de volgende dag weer naar school, ondanks de bezwaren van haar vader, hij keek als eerste weg. Ze legt haar hand wel op haar buik, van de griep maar ook omdat zij de enigste is die die plek iets voelt. Puck haar oma is nogal een persoon die graag geld ziet en niet eens is met de keuzes van haar dochter. Oma keek in een kluis en vond een foto van Puck naakt, maar deed niks. Toen Puck niet kon slapen wilde ze bij haar moeder liggen maar uiteindelijk werd ze door haar vader over het dekbed getrokken zodat ze tussen hun in lag, en legt haar hand op zijn piemel. Ze moest bewegen maar mama mocht niks merken. Haar vader wilde haar later uitleggen hoe het in elkaar zat als je ongesteld werd. Hij duwde een tampon naar binnen bij haar. En wanneer ze echt ongesteld werd deed vader het nog vaker voor. Hij zat er met zijn neus bovenop. De tampon is eruit en de piemel van papa moet haar mond in. Papa zijn haren worden geverfd door mama.
1983
Puck valt de laatste tijd heel vaak flauw. Dus moet ze naar de dokter. Er wordt gevraagd hoe goed ze slaapt, dat gaat wel behalve als haar vader haar wakker maakt. Wat nu elke nacht gebeurd. Maar dat vertelt ze niemand. De dokter ziet niks raars aan hoe Puck is. Ze moet alleen rust hebben. Als ze op vakantie gaan komt papa vaak in haar slaapzakje liggen. En voelt over haar lichaam. Maar wanneer haar moeder komt stopt hij niet. Dan heeft Puck de moed om haar moeder te roepen, wat haar vervolgens een knal op haar hoofd oplevert. Haar moeder hoorde haar wel, maar deed niks. Puck gaat voor het eerst naar de brugklas. Ze gaat ook nog vaak op bezoek bij haar meester van de basisschool, die een baby heeft gekregen. Hij heeft het idee dat ze het niet makkelijk heeft gehad thuis, en dat zorgt ervoor dat ze moet huilen en heel snel weer vertrekt. Nog steeds is ze te dun en eet ze veel te weinig. Haar moeder is vier dagen in de week uit naar cursussen en dan nog drie dagen om haren te wassen maakt dat zeven dagen in de week alleen met papa.
1984
Puck heeft nu anorexia en ligt in het ziekenhuis. Ze krijgt een privé kamer op verzoek van haar vader. Haar moeder is vaak weg van de kamer wanneer er visite mag komen, dan is het haar vader die zijn vingers tussen haar benen steekt. Maar hoe hard ze ook hints aan haar moeder probeert te geven, ze zegt er niks van. Nog steeds gaat het niet goed met Puck, ze weigert te eten. Haar vader ziet er niet goed uit en probeert van alles om Puck zo snel mogelijk naar huis mee te nemen. Maar ze weigert, ze eet niks en tot de tijd dat ze veel eet mag ze geen bezoek. Tot meester Hofslot langskomt eet ze ook geen hap. Ze vertelt hem alles over haar vader. Even later weet de dokter het ook, en gaat meester Hofslot met haar moeder praten, wanneer papa niet thuis is. Ze vertrekken uit het huis, maar niet voordat ze de kluis geleegd hebben, al het geld meegenomen hebben. Ze doen aangifte tegen Ludovicus en proberen verder te leven zonder hem. Maar dat gaat niet makkelijk. Haar moeder is hysterisch en kan zich niet aanpassen aan het leven zonder geld. Ze wordt uiteindelijk opgenomen. Met puck gaat het ook niet goed. Ze hebben op den duur geen geld meer, alles is meegenomen door de familie. Uiteindelijk is Puck genootzaakt om de aanklacht tegen haar vader in te trekken, die ondertussen de ziekte van Parkinson heeft. Ze worden uiteindelijk weer opgehaald door haar vader in de zwarte auto, net als bijna 10 jaar geleden.
Beoordeling:
Ik vond Lieveling een erg leuk boek, omdat het een heel mooi en spannend verhaal is. Ik vind de thema's waar het boek onder valt ook erg interessant en leuk om over te lezen. Ik vond alleen het einde een beetje vaag.