Het bittere kruid
Niveau 3
Schrijver: Marga Minco
Samenvatting
Het verhaal beschrijft het leven van de naamloze hoofdpersoon, jongste dochter in een gezin met drie kinderen: Dave, Bettie en zij. Dave woont met zijn vrouw Lotte in Amersfoort, Bettie woont met haar man Hans in Amsterdam, de hoofdpersoon met haar vader en moeder in Breda. In 22 korte hoofdstukjes wordt de geschiedenis van dit Joodse gezin beschreven, vanaf een aantal dagen na de Duitse inval in Nederland tot vlak na de bevrijding, als zij haar oom en tante in Zeist bezoekt. In de jaren daartussenin maken zij alles mee wat Joden in de Tweede Wereldoorlog meemaakten: uitsluiting, onderdrukking, opsluiting in het getto, deportatie en onderduik. Je beleeft alles door de ogen van dit tienermeisje.
Thema
Het thema van het boek is oorlog. De hoofdpersoon van het boek moet onderduiken.
Personages
Dave en Lotte
Dave en Lotte zijn de broer en schoonzus van Marga die allebei ook moeten onderduiken, maar bovendien ook hun best doen om te helpen met het vinden van oplossingen om niet gearresteerd te worden.
Bettie en Hans
Bettie en Hans zijn de zus en zwager van Marga en voor hen geldt hetzelfde als voor Dave en Lotte. Marga kan goed opschieten met zowel haar ouders als haar broers en zussen, maar zij is de enige van haar familie die de oorlog overleeft.
Vader en moeder
Vader en moeder spreken natuurlijk voor zichzelf: de ouders van Marga zijn goede mensen met een sterk karakter en een groot hart, die het leven enerzijds willen nemen zoals het komt – en anderzijds tegen het onrecht van het leven willen vechten. Ze willen vasthouden aan hun geloof, maar ook proberen te voorkomen dat dit hun de kop kost – waar ze helaas niet in slagen.
Marga Minco
Marga Minco (of eigenlijk Sara Manco) is de hoofdpersoon en de vertelster van haar eigen verhaal. Ze is nog maar veertien of vijftien als zij samen met haar familie in de ellende en het geweld van de Tweede Wereldoorlog terecht komt en moet gaan vechten voor haar bestaan. Ze is iemand die goed weet wat ze wil, maar er moeite mee heeft om hiervoor uit te komen. ze is joods en wil hieraan vasthouden, maar begrijpt niet waarom ze opgejaagd wordt door de Duitsers. Ze is dan ook niet bang om voor zichzelf op te komen en tegen de Duitsers in te gaan.
Perspectief
Het verhaal wordt verteld in de ik-persoon verteld vanuit Marga
Schrijver
De schrijfster van het bittere kruid is Marga Minco. Marga Minco wordt vaak geroemd om 'de uiterste soberheid en zuiverheid van haar stijl', ook omschreven als 'onderkoeld.' Daarentegen kenmerken de verhalen uit Meneer Frits en andere verhalen uit de vijftiger jaren (1974) zich door 'absurdistische en vaak humorvolle wendingen van een Kafka-esk (= angstaanjagend) kaliber.'
In de loop der jaren is de auteur minder sober gaan schrijven. 'Vroeger,' aldus Minco in 1980, 'wilde ik met zo weinig mogelijk woorden zo veel mogelijk zeggen. Tegenwoordig ben ik minder zuinig met woorden. (...) Mijn laatste verhalen zijn niet zo ingehouden meer.'
De stijl is het resultaat van hard werken: 'Per verhaal flikker ik soms een volle Albert Heijn-tas met eerdere versies weg,' aldus de auteur in 2015. Hiermee hangt samen haar voorliefde voor het genre van het korte verhaal: 'Je kunt beter één goede zin opschrijven dan een pagina uit te weiden.'
Volgens criticus Krielaars weet Minco 'het tragische luchtig op te dienen' door zich te concentreren op 'het kleine, ogenschijnlijk onbelangrijke', dat zodoende 'des te schrijnender' aandoe
https://nl.wikipedia.org/wiki/Marga_Minco
Mening
Ik vond het boek niet leuk. Ik vond het erg moeilijk om te volgend omdat de tijden door elkaar stonden. Ook werden er tussendoor een paar Joodse woorden gebruikt, maar ik wist niet wat ze betekenden. Uiteindelijk zag ik dat de woorden vertaald waren aan het einde van het boek. Maar het verhaal in het algemeen vond ik wel mooi om te lezen. Het is voor iemand niet fijn om te vluchten, en dat je je familie niet meer zal zien.