Leerdoelen
13. Ik kan twee redenen noemen waarom koloniën interessant waren voor Europese landen.
14. Ik kan twee voorbeelden noemen waaruit blijkt dat landen in Afrika koloniën van Europese landen zijn geweest.
15. Ik kan uitleggen waarom nationalisten in de koloniën in verzet kwamen tegen de Europese bezetters.
16. Ik kan uitleggen wat Gandhi met het thema verzet te maken heeft.
Opdracht 15:
Vanaf 1500 hadden veel Europese landen overzeese gebieden tot hun koloniën gemaakt. In de tweede helft van de 20e eeuw verloor Europa de meeste van deze koloniën.
Welke voormalige koloniën van Nederland ken je?.
Lees de tekst:
Imperialisme en modern imperialisme
In de 15e en 16e eeuw waren grote delen van de wereld koloniën geworden van Europese landen. Uit de koloniën werden allerlei producten gehaald die in de Europese landen verhandeld werden. De Europese landen hadden veel macht in de koloniën; je noemt dat imperialisme.
Vanaf de 19e eeuw veranderde de relatie tussen de Europese landen en de koloniën. De landen waren niet alleen interessant voor hun producten, maar ook als afzetgebied. Door de toename van het aantal fabrieken in Europa was de productie van goederen toegenomen. En deze producten konden ook in de koloniën worden verkocht. Vanaf dat moment wordt gesproken van modern imperialisme. Europese landen gingen zoveel mogelijk landen in Afrika en Europa veroveren.
De gevolgen van het moderne imperialisme in Afrika zie je in deze kaart hiernaast van het werelddeel. De grenzen tussen de landen waren het gevolg van de afspraken tussen Europese landen. Ze werden soms als het ware met een liniaal op de kaart getrokken.
De Europese landen bestuurden de koloniën vaak op dezelfde manier als ze hun eigen land bestuurden. De leiding van het bestuur was in handen van de blanken. Voor de lagere bestuurders werden wel de oorspronkelijke bewoners van het land opgeleid. De koloniën kregen niet alleen te maken met het bestuur uit het moederland. Ook werden ze meestal verplicht de taal van het moederland over te nemen. Veel Afrikaanse landen zijn daarom nu nog steeds Frans- of Engelstalig. En de koloniën maakten kennis met het christelijke geloof. Tal van zendelingen vertrokken naar de koloniën om het geloof te prediken.
Opdracht 16:
Kopieer het schema, plak deze in je Word-document en leg in je eigen woorden uit wat de begrippen betekenen.
imperialisme | |
afzetgebied | |
modern imperialisme | |
bestuur |
Opdracht 17:
Maak de onderstaande toets. Maak een screenshot van je resultaat, of knip je resultaat uit en plak deze in je Word-document.
Lees de tekst:
Dekolonisatie
In de koloniën was er vaak sprake van ongelijkheid. De lokale bevolking werd altijd achtergesteld ten opzichte van de blanken gezaghebbers. Men wilde van deze ongelijkheid af. De enige manier naar gelijkheid en om van de blanken verlost te worden, was zich losmaken van het moederland. Veel lokale mensen wilden een eigen land worden, deze mensen werden nationalisten genoemd. Veel nationalisten voelden zich gesteund door de machtige Verenigde Staten. Dat land was zelf een kolonie geweest en was een tegenstander van de koloniale politiek van Europa. De opstand van de koloniën tegen het moederland wordt ook wel dekolonisatie genoemd. De dekolonisatie ging vaak met veel geweld gepaard.
Na de Tweede Wereldoorlog kregen veel Europese landen te maken met de dekolonisatie. Zo ook de Nederlanders in Nederlands-Indië. De Indische nationalist Soekarno ging met een grote groep strijden voor onafhankelijkheid. Zij kwamen in opstand en vielen de Nederlanders aan. De Nederlanders besloten om militaire troepen te sturen naar Indonesië om de onafhankelijkheidsbeweging te onderdrukken. In eerste instantie leek dit erg succesvol. De Indische bevolking was niet opgewassen tegen de sterkere wapens van de Nederlanders. Maar toen de Verenigde Staten zich met dit probleem ging bemoeien moesten de Nederlanders toch opgeven en in 1949 moet Nederland de onafhankelijkheid van Indonesië erkennen.
Soms was het verzet tegen het moederland geweldloos. De bekendste voorvechter van geweldloos verzet was wel Mahatma Gandhi die de opstand tegen de Engelsen in India leidde. India was in 1947 de eerste van een rij Engelse koloniën die onafhankelijk werd.
Opdracht 18:
Kopieer het schema, plak deze in je Word-document en leg in je eigen woorden uit wat de begrippen betekenen.
onafhankelijkheid | |
nationalisten | |
dekolonisatie |
Opdracht 19:
Noteer de antwoorden op de vragen in je Word-document.
Opdracht 20:
Mahatma Gandhi werd beroemd om zijn geweldloze verzet tegen de Engelse overheersing. Naast zijn verzet hield hij zich ook bezig met filosofie. Hierdoor had hij vaak wat vreemde uitspraken.
Hieronder zie je een aantal uitspraken van Gandhi. Je maakt een brief of een krantenartikel in je Word document waarin je drie van de onderstaande uitspraken verwerkt.