Er zijn nog veel meer toonladders mogelijk. Gelukkig hoef je ze lang niet allemaal te leren. Welke je wel moet kennen staan hieronder:
De kerk-toonladders bestaan al heel lang. De benamingen komen uit het Latijn. De kerk-toonladders bestaan uit 2 halve en 5 hele toonafstanden. Het zijn zogenaamde Modale ladders.
De Ionische ladder is precies gelijk aan de majeur toonladder die je al kent.
Het recept is dus:
heel heel half heel heel heel half.
C ionisch is dus c d e f g a b c
De dorische ladder heeft geen leidtoon (halve toonafstand van de 7e toon naar het oktaaf.) Daardoor klinkt deze toonladder vreemd. Omdat de toonsprong van de eerste naar de derde noot een kleine terts is, doet hij mineurachtig aan. Het verschil met de natuurlijk minuer toonladder zit hem van 5 naar 6.
Het recept is:
heel half heel heel heel half heel.
D dorisch is d e f g a b c d
Ook deze toonladder heeft geen leidtoon en ook een mineurkarakter vanwege de sprong tussen de eerste en derde toon. Je hoort deze toonladder vaak terug in spaanse muziek.
Het recept is:
half heel heel heel half heel heel
E phrigisch: e f g a b c d e
De toonladder heeft een majeurkarakter en een leidtoon. Daardoor klinkt hij vrij normaal.
Het recept is:
heel heel heel half heel heel half
F lydisch: f g a b c d e f
De myxolidische toonladder werkt altijd heel goed in solo’s op een dominant 7 akkoord. Dat komt doordat de 7e toon de dominant 7 is uit het akkoord. De ladder heeft een majeurkarakter en geen leidtoon. Het recept is:
Heel heel half heel heel half heel
G myxolisch: g a b c d e f g
De ladder heeft een mineurkarakter en geen leidtoon.
Het recept is:
heel half heel heel half heel heel
precies hetzelfde als de Natuurlijk mineurladder.
A aeolisch is: a b c d e f g a
De lokrische ladder komt in kerkelijke muziek niet voor. Dit komt omdat deze toonladders des duivels zouden zijn. De melodie van het thema van de simpsons is gemaakt met deze toonladder. Net zoals de overmatige kwart of de verminderde kwint niet gespeeld mochten worden. De lokrische ladder heeft een mineurkarakter en geen leidtoon. Het recept is:
half heel heel half heel heel heel
B lokrisch: b c d e f g a b
De chromatische toonladder bestaat uit allemaal halve toonafstanden. Hij heeft dan ook geen 8 tonen maar 12.
Recept: half half half half half half half etc.
c cis d dis e f fis g gis a ais b c
De heletoonstoonladder bestaat uit allemaal hele toonsprongen. De eerste drie sprongen klinken heel normaal. De volgende drie sprongen klinken heel wonderlijk.
Heel - heel - heel - heel - heel - heel
C d e fis gis ais c
Maak opdracht 10
De Pentatonisch mineurladder lijkt sterk op de bluestoonladder, Deze toonlader heeft maar 5 tussentonen. De bluestoonladder heeft 1 nootje extra, de "blue-note"
In C: c es f g bes c.
Recept:
Anderhalf heel heel anderhalf heel
In de blues wordt vaak tussen de f en de g ook de ges gespeeld. Deze noot is de bluenote. Het recept wordt dan:
Anderhalf heel half half anderhalf heel.
Maak opdracht 11
Deze hoor je veel in popmuziek. Ook hier zitten 2 kleine tertsen in. De toonsprongen zijn:
Heel heel anderhalf heel anderhalf
C d e g a c
Maak opdracht 12
- Wat valt je op aan de recepten van de kerktoonladders?
________________________________________________________
Schrijf de heletoons-toonladder uit van:
D |
d, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
E |
e, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
F |
f, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
G |
g, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
A |
a, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
Schrijf de pentatonische mineur toonladder uit van:
D |
d, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
E |
e, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
F |
f, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
G |
g, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
A |
a, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
Schrijf de pentatonisch majeur toonladder uit van:
D |
d, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
E |
e, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
F |
f, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
G |
g, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |
A |
a, ___, ___, ___, ___, ___, ___ |