Een stereotype is een overdreven beeld van een groep mensen dat vaak niet (volledig) overeenkomt met de werkelijkheid. Het is vaak een vooroordeel of negatief denkbeeld en wordt vaak gebruikt als rechtvaardiging van bepaalde discriminerende acties. Het is een voorbeeld van een ecologische fout.
Stereotypen kunnen gebaseerd zijn op ras, etniciteit, geslacht, seksuele geaardheid, nationaliteit, geloof, beroep, leeftijd of sociale klasse.
Stereotypen worden ook vaak gebruikt op televisie, cartoons, moppen, strips, tekenfilms, propaganda, reclame, literatuur,.... Ze zorgen ervoor dat men zich snel kan identificeren met de personages en meer betrokken raakt. Zo worden koningen vaak afgebeeld met een kroon, blondines als domme vrouwen, postbodes in uniform met pet, butlers en politici als onbetrouwbare figuren, joden als rabbijnen, homoseksuelen als verwijfde mannen, landbouwers met een hooivork, Amerikanen met een cowboyhoed op het hoofd, Nederlanders op klompen, Belgen met frietzakjes in de hand, Fransen met een alpinopet, snor en stokbrood onder de arm, Afrikanen als negers, Chinezen met een lange paardenstaart,.... Men kan gebruikmaken van een karikatuur en attributen om personen stereotiep voor te stellen. Vroeger gebeurde dit met voorstellingen die vandaag de dag racistisch of discriminerend overkomen: joden als gierige geldwolven met grote haakneuzen, negers als primitieve wilden met dikke lippen,...
Stereotypen kunnen echter ook op een amusante manier gebruikt worden, zoals in Asterix waar de Galliërs vaak Europese volkeren tegenkomen die erg cliché-achtig worden voorgesteld. Bepaalde abstracte zaken kunnen enkel via een herkenbaar stereotiep symbool worden gevisualiseerd, zoals de dood (Magere Hein, Pietje de Dood), liefde(Cupido), recht (Vrouwe Justitia), de Walt Disney Company (Mickey Mouse),...
In sommige culturen en maatschappijen gaan bepaalde stereotypen al zo lang mee dat ze vele mensen ze onbewust ingeprent krijgen. Reclame, media, propaganda en de omgeving waar men in opgroeit bevestigen het stereotype en behandelen het ook vaak alsof het om echte feiten gaat. Een bekend voorbeeld zijn de vele magazines die op vrouwen en mannen gericht zijn en waarbij beide geslachten elkaar voortdurend veralgemenend voorstellen. Mannen worden bijvoorbeeld afgeschilderd als wezens die enkel in voetbal en seks geïnteresseerd zijn en vrouwen alsof ze enkel geboeid zijn door kinderen, chocola en winkelen.
Door politiek correctheid waarbij men tracht oude stereotypen te vermijden, ontstaan er echter ook wel eens nieuwe stereotypen. Minderheidsgroeperingen worden in de moderne media wel eens overdreven perfect voorgesteld, waardoor ze ongeloofwaardig of oninteressant worden als personage. Vrouwen werden tot de jaren 60 vaak voorgesteld als brave, angstige, zwakke wezens of lustobjecten die altijd door een man moesten worden gered. Nadien ontstonden er steeds meer pogingen om vrouwen als sterke, kordate personages voor te stellen.
https://youtu.be/jsPIPBUf-4k
https://youtu.be/kMxR8bnDNm4