Leerdoelen:
Milieuproblemen
Je kunt ook aan het milieu zien of een land de draagkracht overschrijdt. Met milieu bedoelen we onze leefomgeving. Drie belangrijke elementen van het milieu zijn water, lucht en de bodem. De gevolgen van produceren hebben vaak negatieve gevolgen voor het milieu. Een van de elementen wordt belast als er een productieproces aan te pas komt. Er zijn drie soorten milieuproblemen: vervuiling, uitputting en aantasting.
Bij milieuvervuiling wordt het milieu gebruikt als een grote afvalbak waarin te veel schadelijke stoffen terechtkomen. De schadelijke stoffen komen in de lucht, de bodem of het water terecht. In 2010 brak in de Golf van Mexico een boorslang van een olieplatform. Wekenlang lekten er miljoenen liters olie in zee. Een groot deel van de kust van de Verenigde Staten raakte vervuild. Vogels raakten vervolgens besmeurd met olie, waardoor vele vogels het niet haalde.
Figuur 1: Olievlek in de golf van Mexico wat vele levens kost van vissen en vogels.
Bij milieu-uitputting wordt het milieu gezien als een grote voorraadschuur, waar de mens te veel uithaalt. De voorraad raakt op; hij put uit. We gebruiken bijvoorbeeld veel meer fossiele brandstoffen, zoals steenkool, aardolie en aardgas dan dat er nieuwe ontstaat.
Voorlopig hebben wij in de Nederlandse bodem, provincie Groningen welteverstaan, een grote voorraad aardgas wat wij voor zelf gebruiken, maar ook wat wij exporteren. Als wij de komende jaren zo veel aardgas blijven gebruiken, dan is de voorraad binnen 25 jaar op.
Als de kwaliteit van het milieu vermindert door grote veranderingen, dan noem je dat milieuaantasting. Door toename van het verkeer worden natuurgebieden in Nederland doorkruist door brede snelwegen. Dieren kunnen niet gemakkelijk van het ene deel naar het andere deel van het natuurgebied oversteken. Het leefgebied van de dieren wordt daardoor veel kleiner.
Video - Gevolgen milieuvervuiling voor de mens
Figuur 2: In Groningen zijn vele kleine aardbevingen door aardgas winning.
Figuur 3: Doormiddel van een ecoduct probeert de overheid de milieuaantasting de verminderen.
Broeikaseffect en versterkt broeikaseffect
Soms duurt het jaren voordat milieuvervuiling opgemerkt wordt. Een voorbeeld daarvan is de toename van CO2 in de lucht. Om de aarde zit een laag lucht, de dampkring. Er zitten gassen in die mensen, planten en dieren nodig hebben. Koolzuurgas (CO2) werkt in de dampkring als een broeikas: het laat zonnestralen door en houdt de warmte vast. Dat heet het broeikaseffect (figuur 4). Zonder broeikaseffect is er op aarde geen leven mogelijk. Het zou te koud zijn, gemiddeld -18°. Nu is dat +15°. Maar door de verbranding van fossiele brandstoffen komt er steeds meer CO2 in de lucht, waardoor er meer warmte wordt vastgehouden. Dat is het versterkte broeikaseffect. Het versterkte broeikaseffect is een probleem over de gehele wereld. De temperatuur op aarde stijgt, waardoor klimaat overal verandert; het wordt warmer.
Aandacht voor milieu
De aarde kun je vergelijken met een hotel waar zes miljard mensen logeren. Wie regelt daar de temperatuur, het voedsel, het drinkwater en het afval? Dat doet de aarde helemaal zelf! De aarde heeft een eigen systeem dat het allemaal vanzelf gebeurt. Zo zijn ijsberen niet te zien in een woestijn en kan je geen pandabeer vinden in de bossen van Nederland. De dieren en planten hebben zich aan een bepaalde gebied en klimaat aangepast. Planten, dieren en mensen leven in een natuurlijk systeem, ook wel ecosysteem genoemd. Het is een systeem wordt duidelijk aangetast door producerende bedrijven en consumenten en de vraag is hoeveel het kan hebben. Met andere woorden: hoe groot is de draagkracht van de aarde?
Het systeem van de aarde proberen we een handje te helpen door veel meer te recyclen. Hierdoor kunnen gebruikte grondstoffen of halffabricaten weer een nieuw leven krijgen en kunnen wij het ecosysteem minder aantasten, uitputten of vervuilen.