Zolang als de mens in groepen samen leeft, bestaan er al culturen. Zelfs als we kijken naar jagers en verzamelaars dan zien we daar al cultuurvormen in terug. Zo weten wij dankzij vele grotschilderingen en archeologische vondsten dat de jagers en verzamelaars al geloofden in natuurgoden.
Maar als we kijken naar de geschiedenis dan zien we grote culturen voor het eerst benoemd in de Oudheid. We kunnen vele culturen benoemen en onderzoeken, maar dat doen we maar voor twee culturen: de Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur.
De Romeinse cultuur
De Romeinen bewonderden de Griekse cultuur. Zij vonden de Griekse beelden en tempels prachtig en gingen deze namaken. In Rome, de hoofdstad van het Romeinse Rijk, zag je veel van deze Griekse bouwkunsten terugkomen. Denk daarbij aan de Griekse zuilen. Het hart van Rome werd het forum romanum genoemd. De restanten van dit centrum laten nog steeds zien hoe de Romeinen zich de Griekse bouwkunst eigen maakten. Maar de Romeinen wisten hun bouwkunsten verder uit te breidden. Zij leerden hoe zij bogen moesten maken. Dit is in de architectuur bekend geworden als de Romaanse bouwkunst.
Daarnaast geloven de Romeinen in vele goden. Door de vele veroveringen komen de Romeinen in contact met godsdiensten uit andere landen. Daarom bestaan er meerdere godsdiensten in het Romeinse Rijk. Deze godsdiensten lijken soms op elkaar. Ook lijken veel Romeinse goden op de Griekse goden. De Romeinse oppergod Jupiter wordt bijvoorbeeld gezien als de Griekse oppergod Zeus. De Romeinse bestuurders in de provincies vinden het goed als elk volk zijn eigen goden blijft vereren. De bevolking moet van hen natuurlijk ook de Romeinse goden vereren, want dat versterkt de eenheid van het rijk.
De Romeinen wilden graag eenheid in hun grote rijk. De Romeinse taal, Latijn, werd door soldaten en ambtenaren meegenomen naar de verste uithoeken van het rijk. Verder werden overal Romeinse scholen, badhuizen, gereedschappen en huizen gebouwd om meer eenheid te creƫren, om de Romeinse cultuur te laten zien. Veroverde volken namen dit allemaal over, meestal uit bewondering voor de Romeinse cultuur. Maar soms ook onder dwang. Het overnemen van de Romeinse cultuur noem je romanisering.
De Germaanse cultuur
De grens van het Romeinse Rijk liep in Nederland tot de rivieren. Door deze natuurlijke grens konden zij makkelijk hun rijk verdedigen. Aan de andere kant woonden de Germanen. Zij hadden een andere cultuur dan de Romeinen. De mensen die wij Germanen noemen leefden in Noord-Europa, zoals Scandinaviƫ, Nederland en Duitsland. Zij spraken talen die erg op elkaar leken. In Romeinse boeken werd ook vaak neergezet dat de Germanen blond haar hadden en blauwe ogen. Verder leefden deze Germanen als landbouwers en stonden zij bekend als dappere strijders die hard vochten tegen de Romeinen. En net als de Romeinen geloofden zij in meerdere goden, zoals Wodan, Donar en Freya.
Opdracht 1
Vul onderstaande tabel in:
Begrip: | Omschrijving: |
Romeinen | |
Forum Romanum | |
Latijn | |
Romanisering |
Opdracht 2
Je gaat een onderzoek doen naar het ontstaan van de Romeinse cultuur. In de leertekst hierboven staat dat de Romeinen veel elementen uit hun cultuur hebben overgenomen van andere volkeren die zij veroverden. De belangrijkste bron voor de Romeinse cultuur was de cultuur van de Grieken. Om de twee onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden, ga je onderzoek doen naar de Griekse cultuur. Je hoeft niet zelf op zoek naar informatie, want wij hebben hieronder allemaal internetlinks naar websites en filmpjes geplaatst. De antwoorden op de onderzoeksvragen verwerk je tot een verslag. De lengte is minimaal een half A4-tje en maximaal een heel A4-tje. Je moet de volgende twee vragen beantwoorden:
Welke overeenkomsten hebben de Romeinse cultuur en de Griekse cultuur?
Welke cultuurelementen van de Romeinen hebben ze zelf bedacht of van andere volkeren?
Mannen en vrouwen bij de Oude Grieken
Opdracht 3
Benoem verschillende cultuurelementen van de Germaanse cultuur, minimaal 4 elementen.